«ایران» در نشست سالانه‌ي سازمان پناهندگان هلند

پژمان اکبرزاده

هلند از کشورهای پذیرای پناهندگان در سال‌های گذشته بوده است؛ به‌‌ویژه در سال‌های پایانی دهه‌ي‌ ۱۹۸۰ و خصوصاً دهه‌ي ۱۹۹۰ که شمار زیادی از ایرانیان راهی این کشور شدند. تعداد ایرانیانی که الان در هلند ساکن هستند به حدود سی هزار نفر می‌رسد. البته در سال‌های اخیر با توجه به سیاست‌های بسیار سختگیرانه‌ای که توسط دولت این کشور وضع شده، مهاجرت ایرانیان به هلند هم کاهش چشمگیری پیدا کرده ولی مهاجران و پناهجویان از کشورهای دیگر همچنان به هلند وارد می‌شوند، البته در مقیاسی محدودتر.

دوشنبه، ۱۲ نوامبر، همایش سالانه‌ی سازمان پناهندگان هلند با حضور تعداد زیادی از وکیلان فعال در این زمینه در شهر اوترخت برگزار می‌شود، در تالار یاربورس (Jaar Beurs). در مورد مسایل ایران هم سپهر یوسفی سخنرانی می‌کند؛ او استاد پیشین ایرانشناسی در دانشگاه اوترخت است که البته مدتی‌ست در زمینه‌ی مسایل پناهجویان هم فعالیت‌های گسترده‌ای دارد. با او گفت‌وگویی کردم و ابتدا از خود سازمان پناهندگان هلند پرسیدم، اینکه سازمانی است مستقل یا دولتی؟

سپهر یوسفی: سازمان پناهندگان هلند، سازمانی غیردولتی‌ست، ولی سیستم هلند قدری پیچیده است. از نظر مالی وابستگی دارند به دولت هلند؛ یارانه می‌گیرند. با اینحال بخش بیشتر بودجه‌شان را از یک صندوق مالی بخت‌آزمایی دریافت می‌کنند.

حدوداً چندسال است که سازمان پناهندگان هلند این همایش‌های سالانه را برگزار می‌کند؟

تا جایی که من می‌دانم تقریباً ده سال است که چنین کنفرانسی را برگزار می‌کنند. امسال هم برنامه در شهر اوترخت در مکان بزرگی‌ست، به‌خاطر اینکه در کنار وکلای هلندی، کسانی که در ارتباط با پناهجویان هستند مانند مددکاران اجتماعی یا کسانی که تصمیم‌سازان وزارتخانه‌های گوناگون در هلند هستند هم برای شرکت در کنفرانس حضور پیدا می‌کنند.

نتایج این همایش، بحث‌ها و سخنرانی‌هایی که ایراد می‌شود، منتشر هم خواهد شد؟

بله، سخنرانی‌ها توسط برنامه‌ي پاور پوینت با موضوع‌هایی که در مورد آنها بحث می‌شود می‌آید روی پایگاه اینترنتی سازمان پناهندگان هلند که مقر آن در آمستردام است.

بحث‌هایی که در این همایش می‌شود و سخنرانی‌ها، فکر می‌کنید تاثیری در تصمیم‌گیری مقامات هلندی دارد در مورد وضعیت پناهندگان؟

بله، صد‌درصد. به‌خاطر اینکه سازمان پناهندگان هلند سعی می‌کند که نه تنها به وکلا اطلاعات بدهد در زمینه‌ی مسایل حقوق بشر در کشورهای گوناگون، بلکه سعی می‌کند از این راه تاثیری بگذارد روی تصمیم‌گیران مسایل پناهندگی در هلند. از وزارتخانه‌ها هم در این کنفرانس شرکت می‌کنند و می‌توانند با اوضاع کشورها از یک منبع دیگری به‌جز منابع خودشان آشنا بشوند.

از ایران در همایش‌های سال‌های گذشته‌ی این سازمان چقدر صحبت شده؟ از وضعیت پناهجویان ایرانی در هلند که تعدادشان هم نسبتا زیاد است...

ایران یکی از کشورهایی‌ست که از آن پناهجویان بسیاری راهی اروپای غربی می‌شوند، از جمله هلند. البته در این چندسال اخیر موج پناهجویان ایرانی به این سمت خیلی کمتر شده است، به‌خاطر محدودیت‌هایی که به‌وجود آمده توسط دولت و اینکه اعلام می‌کنند ایران مشکل آنچنانی ندارد. معتقدند پناهجویان کشورهای دیگری هستند که آنها بیشتر اولویت دارند و واجد شرایط پناهجویی هستند تا ایرانیان.

آیا اکنون آماری وجود دارد که از چه کشورهایی بیشتر پناهجو راهی هلند می‌شود؟

هرچندسال یکبار متوجه می‌شویم که پناهجویان از کشور خاصی می‌آیند، کشورهایی که بیشتر تحت فشار هستند. یک مدت عراق بود به‌خاطر مسایل جنگ، کُردها، از افغانستان هستند بسیاری که به این‌سو می‌آیند و معمولاً از کشورهای آفریقایی، به‌ویژه هنگامی که کشمکش مرزی یا قومی پدید می‌آید یا با حکومت مبارزه‌ای در جریان است. هم‌اکنون از عراق و به‌ویژه افغانستان پناهجو زیاد است. هرچند قانون هلند اینطور نیست که به کسانی که از این کشورها می‌آیند خیلی راحت اقامت بدهد، ولی تعداد این افراد در حال حاضر بیشتر است.

در سخنرانی خود شما که درباره‌ی وضعیت ایران خواهد بود، چه مطالب اصلی مطرح خواهد شد؟

دلیل اینکه من را دعوت کرده‌اند این است که در سال‌های اخیر در زمینه‌ی اقلیت‌های قومی و مذهبی در ایران مطالعاتی داشته‌ام. بحث‌ من نیز همین خواهد بود که در واقع مسایل قومی و کشمکش‌های مذهبی در ایران در سال‌های اخیر حادتر شده است. در کنار این مسئله، در مورد حقوق بشر صحبت خواهم کرد، به‌ویژه وضعیت حقوق بشر از زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و تغییراتی که در این زمینه پدید آمده و در کنار آنها در زمینه‌ی حقوق زنان و روزنامه‌نگاران ایرانی هم گفتگو خواهیم کرد.