استقبال ضعیف ایرانیان از نمایشگاه هنر ایران در هلند

پژمان اکبرزاده

در هفته‌های گذشته در رادیو زمانه ، گزارش‌های ویژه‌ای درباره برگزاری نمایشگاه بزرگی از آثار هنری ایران در موزه هرمیتاژ پخش شد. این نمایشگاه باعنوان

PERSIA: THIRTY CENTURIES OF CULTURE AND ART

«ایران، سی قرن فرهنگ و هنر» بزرگ‌ترین نمایشگاه آثار هنری ایران در تاریخ هلند است ولی در نخستین روز برپایی با استقبال بسیار ضعیفی از سوی ایرانیان مقیم هلند مواجه شد.

پروفسور پیوتروفسکی در کنفرانس مطبوعاتی موزه هرمیتاژ

جمعه بعدازظهر، ساعت ۳، با حضور تعداد زیادی از روزنامه‌نگاران هلندی و غیرهلندی، یک کنفرانس مطبوعاتی در موزه هرمیتاژ برگزار شد. در آغاز کنفرانس، ارنست فین (رییس هرمیتاژ)‌ سخنان کوتاهی ایراد کرد و سپس پروفسور میخاییل پیوتروفسکی (از موزه هرمیتاژ سن‌پترزبورگ) درباره نمایشگاه و همچنین نحوه معرفی تمدن ایران در دنیای غرب، توضیحات جالبی داد:

«اروپایی‌ها قدری تاریخ را تغییر داده‌اند؛ همه بربر هستند و تنها آنها در اینجا صاحب تمدن بزرگی بوده اند. شاید درباره یک فیلم تازه آمریکایی به نام ۳۰۰ نیز شنیده باشید که در آن یونانی‌ها عالی‌مرتبه و دموکرات هستند و ایرانیان، بد و مستبد. نمایشگاه هنر ایران در هرمیتاژ سعی در ارائه چهره درست این فرهنگ دارد.»

مینیاتور دو زن از دوره اسلامی ایران در هرمیتاژ توجه رسانه‌های هلندی را به خود جلب کرد

پروفسور میخاییل پیوتروفسکی در بخشی از صحبت‌هایش به منحصربفردبودن مجوعهء آثار هنری ایران در موزه هرمیتاژ در سن‌پترزبورگ اشاره کرد. از او پرسیدم که چگونه کشور هلند برای برگزار چنین نمایشگاهی انتخاب شده است:

«هرمیتاژ یکی از بزرگترین مراکز آثار هنری ایران و از مهمترین مراکز اشاعه میراث ایران است. نمایشگاه‌های زیادی برگزار کرده ایم و به تازگی همایشی بزرگ و جهانی درباره پیشینه پژوهش‌های ایرانی در غرب. درنتیجه برگزاری نمایشگاه در آمستردام هم برای ما بخشی از برنامه‌ها و فعالیت‌های دائمی‌مان برای گسترش دیالوگ های فرهنگی است.»

از پروفسور پیوتروفسکی درباره پیشنهاددهندهء برگزاری این ‌نمایشگاه نیز پرسیدم. آیا هلندیها به فکر راه‌انداختن آن افتادند یا این پیشنهادی از سوی همکاران روس آنها بود؟

«صراحتاً اگر بخواهم بگویم، به یاد ندارم چون همه قسمت‌ها را با هم انجام دادیم. ایده‌ها را با هم مطرح کردیم. شاید همکاران هلندی ما مجموعه را در هرمیتاژ در سنت پترزبورگ دیده بودند ولی واقعاً به یاد ندارم چه کسی طرح را ارائه کرد.»

سرامیک‌های ایرانی در هرمیتاژ

نکته‌ای که به ذهن برخی از ایرانیان می‌رسد این است که آیا برگزاری نمایشگاه بزرگی از آثار هنری ایران در آمستردام با تبلیغاتی گسترده با اینهمه اخبار جنجال برانگیز از ایران در رسانه‌های هلند پیوندی دارد یا نه. پروفسور پیوتروفسکی اما پیوندی نمی بیند:

«نه! ارتباطی نبود. ما برای نمایشگاه از چند سال پیش برنامه ریزی کرده بودیم. ایران بسیار مهم است. اکنون مردم آنرا به خاطر موقعیت سیاسی‌اش می شناسند ولی ایران همیشه بسیار مهم بوده است. برای یونان، برای اسکندر مقدونی، برای روسیه و برای بسیاری دیگر. این دلیل اهمیت شناساندن تاریخ و فرهنگ ایران است. مردم دائماً درباره بمب اتم صحبت می کنند ولی حتا سیاستمدارانی که درباره ایران صحبت می‌کنند اغلب چیزی مثلاً درباره امپراتوری ساسانی نمی دادند یا رضا عباسی را نمی‌شناسند.»

گوشه‌ای از نمایشگاه کتاب‌های مربوط به ایران در بخش جنبی هرمیتاژ

در بخش جنبی نمایشگاه «سی قرن هنر ایران» بسیاری از کتاب‌های مهم درباره ایران باستان و معاصر به زبان‌های انگلیسی، آلمانی و به‌ویژه هلندی به فروش می‌رسد.

این نمایشگاه با یارانه حکومت پادشاهی هلند، استانداری استان هلند شمالی و شهرداری آمستردام برگزار شده و تا پایان تابستان ۲۰۰۷ برپا خواهد بود.