| رادیو زمانه > خارج از سیاست > فرهنگ > درباره‌ی روش در تاريخنگاری معاصر | ||
درباره‌ی روش در تاريخنگاری معاصرنوشتهی لين هانت
توضيح مترجم ــ آنچه طی چند بخش پی در پی خواهيد خواند مقدمه ای است که لين هانت تاريخنگار آمريکايی بر مجموعه ای از مقالات مطرح ترين تاريخنگاران معاصر نوشته است. ويراستار اين مجموعه خود او است. خانم هانت متخصص تاريخ فرهنگی‌ی فرانسه به ويژه انقلاب کبير است و تاکنون دو کتاب معروف و مقالات متعدد در اين زمينه به چاپ رسانده است. عبارات داخل [] مثل هميشه از مترجم است. مقاله مروری است بر روش شناسی تاريخنگاری معاصر، از ماترياليسم تاريخی و مکتب فرانسوی آنال تا روش تحليل گفتار و چرخش زبانی. برای اصل مقاله رجوع کنيد به: از ديدگاه زمان کنونی، به نظر می رسد که حق با او بود: صف مقدم هر دو رشته جنبه‌ی اجتماعي‌ـ‌تاريخی پيدا کرده بود. جامعه شناسی تاريخی اکنون به يکی از مهمترين حوزه‌های جامعه شناسی تبديل شده و شايد سريع ترين رشد را نيز داشته است؛ و در همين حال، تاريخ اجتماعی جايگزين تاريخ سياسی ــ به عنوان مهمترين حيطه‌ی تحقيق در رشته‌ی تاريخ ــ شده است. (به گواهی اينکه تعداد پايان نامه‌های دکترا در آمريکا در رشته‌ی تاريخ اجتماعی ميان سالهای ۱۹۵۸ و ۱۹۷۸ چهار برابر شده و از تعداد پايان نامه‌های تاريخ سياسی پيشی گرفته است.)(۲) در تاريخ نويسی، حرکت به سمت تاريخ اجتماعی به وسيله‌ی نفوذ دو الگوی نظري‌ی غالب سرعت گرفت: از يک سو مارکسيسم و از سوی ديگر مکتب فرانسوی «آنال» (Annales). هرچند مارکسيسم به هيچ وجه در سالهای ۱۹۵۰-۱۹۶۰ تازگی نداشت اما گرايش‌های تازه ای در درون آن برجسته شده بود که علاقه‌ی تاريخ نويسان را به تاريخ اجتماعی جلب می کرد. در پايان دهه‌ی ۱۹۵۰ و سالهای نخست دهه‌ی ۱۹۶۰، گروهی از تاريخنگاران جوان مارکسيست دست به انتشار کتاب‌ها و مقالاتی زدند با عنوان «تاريخ از پايين» [تاريخ فرودستان و مردم معمولی، نه تاريخ زبدگان و «بالايی‌ها»]، از جمله آثار کلاسيک جورج روده درباره‌ی نقش جماعات مردم (crowd) در شهر پاريس (در هنگام انقلاب فرانسه)، يا کتاب آلبر سوبول درباره‌ی سانکولوت‌های پاريسی [جمهوريخواهان راديکال در انقلاب کبير فرانسه]، و کتاب معروف ای پی تامسون درباره‌ی طبقه‌ی کارگر انگلستان (۳). با الهام از همين گرايش‌ها، در سالهای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ تاريخ نويسان توجه شان را از تاريخ نگاری سـنتی که درباره‌ی رهبران سياسی و نهادهای سياسی بود به سمت تحقيقاتی در زمينه‌ی ترکيب اجتماعي‌ی زندگي‌ی روزانه‌ی کارگران، خدمتگاران، زنان، گروههای قومی، و نظير اينها معطوف کردند. پانوشته‌ها Edward Hallet Carr, What Is History? New York, 1965; first published 1961, p. 84. ۲- نگاه کنيد به مقاله‌ی تاريخنگار سرشناس آمريکايی رابرت دارنتون، در اينجا: Robert Darnton, "Intellectual and Cultural History", in The Past Before Us: Contemporary Historical Writing in the United States, ed. Michael Kammen, Ithaca, N.Y., 1980, p. 334. ۳- نگاه کنيد به سه پژوهش جريان ساز و کلاسيک مارکسيستی از جورج روده، آلبر سوبول، و ای پی تامسون، در اينجا: George Rude, The Crowd in the French Revolution, Oxford, 1959.
Albert Soboul, Les Sans-culottes parisiens en l'an II, 2nd ed. Paris, 1962. E. P. Thompson, The Making of the English Working Class, London, 1963.  |
||