رادیو زمانه

تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۳۸۷

تازه‌های نشر هفته در غرب

«دوئل»

«دوئل: پاکستان در راه جنگ با قدرت آمریکا» نوشته طارق علی از چهره‌های برجسته روشنفکری چپ در بریتانیاست.

کتاب این نویسنده مارکسیست پاکستانی‌تبار مقیم بریتانیا به‌تازگی از سوی انتشارات «سایمن و شوستر» بریتانیا منتشر شده و تصویری واقعی و غم‌انگیز از گذشته پاکستان و چشم‌اندازی تیره و ناامید کننده از آینده این کشور را ارائه می‌دهد.

به اعتقاد طارق علی، حکومتی که به پشتیبانی آمریکا، بعد از ژنرال مشرف در این کشور بر سر کار آمده، در این مدت اندک نشان داده که حکومتی غیر مردمی، نالایق و بی‌صلاحیت است که به جای به‌کارگیری مردان خردمند از طیف‌ها و گروه‌های ‌مختلف، تنها اقوام و خویشاوندان خود را به کار گمارده است.

طارق علی در طول چهار دهه گذشته، همواره از منتقدان حکومت‌های نظامی و دیکتاتوری پاکستان و سیاست‌های آن بوده و به همین دلیل، چاپ آثارش در این کشور همیشه ممنوع بوده است.
از نظر ژنرال‌ها، سیاستمداران فاسد و بنیادگرایان مذهبی، او عنصر ناراحت و خطرناکی تلقی می‌شده و مورد نفرت آنها بوده است.

«دوئل»، تاریخ هوشمندانه و انتقادی پاکستان است. طارق علی در این کتاب، از استقلال پاکستان در ۱۹۴۷ شروع می‌کند، از سیاستمدارانی که هنوز درک دقیقی از پاکستان و آینده آن نداشتند و خیلی زود، اعتماد مردم را از دست دادند.


طارق علی

به اعتقاد طارق علی، برخلاف هندوستان، پدران موسس پاکستان هرگز نتوانستند در میان مردم محبوبیت زیادی کسب کنند. به همین دلیل راه برای نظامیان و کودتای نظامی آنها همیشه هموار بوده است.

در این میان حتی مصلحانی چون ذوالفقار علی بوتو نیز سرانجام مجبور شدند که از ایده‌ها و برنامه‌های ترقی‌خواهانه خود دست بکشند و به دنبال اهداف جاه‌طلبانه‌ای چون دستیابی به بمب هسته‌ای باشند و در مقابل بنیادگرایان، نرمش نشان دهند.

روایت طارق علی از تاریخ پاکستان، روایتی است آکنده از فساد سیاسی، سازشکاری، تبارگماری، کینه‌های قومی، نژادی و مذهبی و خشونت‌های قبیله‌ای و سیاسی، کودتاها و سرکوب‌های نظامی، دخالت‌های آمریکا در امور این کشور، حکومت‌های دست‌نشانده و دیکتاتوری، جنگ‌های داخلی و کشتارهای خونین خیابانی.

طارق علی، فارغ‌التحصیل کالج اکسه‌تر آکسفورد در رشته‌های فلسفه، سیاست و اقتصاد است و با روزنامه گاردین نیز همکاری دارد و مقاله‌های سیاسی‌اش اغلب در این روزنامه منتشر می‌شود.

وی نه تنها در مقاله‌ها و کتاب‌هایش، از حکومت‌های نظامی و وابسته پاکستان و بنیادگرایی اسلامی به شدت انتقاد کرده، بلکه از معترضان جدی سیاست‌های دول غربی به ویژه دولت تونی بلر بوده و به خاطر دیدگاه‌های ضد جنگش مشهور است.

طارق علی علاوه بر نویسندگی و روزنامه‌نگاری، در زمینه فیلم‌سازی نیز فعال است و تاکنون چند فیلمنامه او تبدیل به فیلم شده است.

این کتاب، با قیمت ۱۷.۹۹ پوند منتشر شده است.

«مطالعه فیلم»

«مطالعه فیلم» نام کتابی تحلیلی از انتشارات دانشگاه آکسفورد است که به‌تازگی در بریتانیا توزیع شده است.

نویسندگان آن ناتان آبرامز رئیس بخش فیلم و رسانه کالج ونت وورث لندن، یان بل استاد مطالعات فیلم و مدیا در وست هرتز کالج و یان اوردیس استاد مطالعات فیلم دانشگاه برک بک لندن هستند.

این کتاب که اساسا برای دانشجویان سینما نوشته شده، اطلاعات جامع و مفیدی در زمینه مباحث گوناگون فیلم در اختیار آنها قرار می‌دهد و به آنان کمک می‌کند تا درک و شناخت دقیق‌تری از ماهیت سینما به عنوان یک هنر از یک سو و یک رسانه از سوی دیگر پیدا کنند.

«مطالعه فیلم» در چهار بخش عمده تنظیم شده است: «سینما به عنوان یک نهاد، فیلم به عنوان یک متن، رویکرد انتقادی به فیلم و جنبش‌های سینمایی و سینمای ملی.»

در بخش نخست، مباحثی چون سینمای هالیوود، تولید، توزیع و نمایش فیلم، سینما، مخاطب و جامعه و سینما، رسانه و جهانی شدن، مورد بررسی قرار گرفته است.

در بخش دوم با عنوان «فیلم به عنوان یک متن» نیز به مباحثی مانند تکنولوژی فیلم، زبان فیلم، سینمای اولیه و فرم فیلم، جریان مسلط سینما و فرم فیلم آلترناتیو پرداخته شده است.

سینمای مولف، ژانر، ستاره‌های سینما، مفهوم فیلم و مخاطب، موضوعات مورد بحث در فصل سوم کتاب را تشکیل می‌دهد و در بخش چهارم با عنوان «جنبش‌های سینمایی و سینمای ملی»، سینمای بریتانیا، سینمای جهان و جنبش‌های سینمایی ملی و سینمای آلترناتیو و سبک‌های سینمایی دیگر به تفصیل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

«مستر کلاس فیلمسازان»

لورنت تیرارد، ژورنالیست و فیلمنامه‌نویس آمریکایی و نویسنده مجله « استودیو»، برای آگاهی از شیوه کارگردانی فیلمسازان برجسته‌ای چون وودی آلن، دیوید لینچ، برادران کوئن، تیم برتون، دیوید کروننبرگ، مارتین اسکورسیزی، فون‌تریه، الیور استون، ویم وندرس و ده‌ها تن دیگر، با آنها به گفتگو نشسته است.

حاصل این گفتگوها، کتابی است با عنوان «مستر کلاس فیلمسازان: درس‌های خصوصی برجسته‌ترین سینماگران جهان» که انتشارات فیبر اند فیبر آن را در سال ۲۰۰۲ منتشر کرده و اینک چاپ دیگری از آن به بازار آمده است.

لورنت تیرارد در گفتگوهای خود با فیلمسازان، اغلب پرسش‌های ساده و یکسانی را با مطرح کرده است؛ این‌که چگونه بازیگران را هدایت می‌کنند و یا چگونه دوربین خود را سر صحنه می‌کارند.

وی از طریق این گفتگوها به این نتیجه رسیده که شیوه کارگردانی برخی از این فیلمسازان، علیرغم تفاوت فاحش سبک و نگاه سینمایی آنها با هم شباهت‌هایی نیز دارد.

مثلا تیم برتون و ژان پیر ژنه (سازنده فیلم امیلی) هر دو توصیه می‌کنند که فیلمسازان، کارشان را با انیمیشن شروع کنند، در حالی که وونگ کاروای چینی و دیوید لینچ هر دو موسیقی‌شان را از قبل انتخاب می‌کنند و عادت دارند که زمان فیلمبرداری آنها را پخش کنند تا بازیگران و اعضای گروه فیلمبرداری بر اساس آن حس بگیرند و ریتم حرکتشان را تنظیم کنند.


مارتین اسکورسیزی که لنز دوربین‌ها را نیز خود انتخاب می‌کند، در گفتگو با تیرارد می گوید که سینما هر چه شخصی‌تر باشد، هنری‌تر است.

سیدنی پولاک، جان وو، ژان لوک گدار، تاکشی کیتانو، پدروآلمادوار، برناردو برتولوچی، امیر کاستاریکا، کلود سوته و جان بورمن از دیگر فیلمسازانی هستند که لورنت تیرارد در این کتاب با آنها گفتگو کرده است.

وی فیلمسازان را در دسته‌های «مکتب کهن»، «رویزیونیست‌ها»، «خیال‌بافان»، « سنگین وزن‌ها»، و «خون تازه» جا داده و برای هر کدام در حد یک صفحه شرح حال نوشته است.

برخلاف بسیاری از گفتگوهای طولانی، کشدار و گاه کسالت‌آور با فیلمسازان، گفتگوهای این کتاب بسیار کوتاه و اغلب بین ۵ تا ۱۰ صفحه است.

قیمت این کتاب، ۱۵ دلار است.