رادیو زمانه

تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۸۷

نوبل فیزیک برای کاشفان کوارک

جایزه نوبل فیزیک ۲۰۰۸به طور مشترک به دو فیزیکدان ژاپنی و یک فیزیکدان آمریکایی رسید.
یویچیرو نامبو، ماکوتو کوبایاشی و توشیهیده ماسکاوا فیزیکدان‌های متخصص ذرات بنیادی هستند که چشم‌انداز تازه‌ای در مطالعه بنیادی‌ترین سازه‌های تشکیل دهنده ماده گشوده‌اند.

به گزارش بی‌بی‌سی نیوز، «نامبو» ساز و کاری را توصیف کرده است که در فیزیک ذرات با نام «شکست خود به خود تقارن» شناخته می‌شود.

تحقیقات کوبایاشی و ماسکاوا نیز سه گروه از ذرات را که کوارک نام دارند پیش‌بینی کرده است.
طبق مدل استاندارد در فیزیک ذرات، کوارک‌ها زیر-سازه‌های بنیادی تشکیل دهنده پروتون و نوترون هستند، این دو ذره با یکدیگر هسته اتم را می‌سازند. پژوهش‌های این دانشمندان، بی‌تقارن‌های آشکاری را در ذرات سازنده جهان توضیح می‌دهد.

نامبو با فرمول‌بندی یک توصیف ریاضی از «شکست خود به خود تقارن» این کار را انجام داده است.
طبق نظر کمیته اهدا کننده جایزه نوبل «شکست خود به خود تقارن نظم طبیعت را در زیر یک سطح آشکارا شلوغ و در هم ریخته پنهان می‌کند.در واقع نظم در لایه‌های زیرین طبیعت وجود دارد اما به دلیل شکست تقارن این نظم در سطوح بالاتر به صورت بی‌نظمی دیده می‌شود.»

مطالعات نامبو مدل استاندارد ذرات بنیادی را حمایت می‌کند که کوچکترین سازه‌های تشکیل دهنده ماده و سه نیرو از چهار نیروی بنیادی طبیعت یعنی نیروهای هسته‌ای قوی، هسته‌ای ضعیف و نیروی الکترومغناطیس را به هم پیوند داده است.


نبودن نیروی گرانش در این مدل، مقدمه‌ای برای مدل‌ها و تحقیقات بعدی است. به این ترتیب تقارن‌هایی که نامبو توصیف کرده است با آنچه از تحقیقات کوبایاشی و ماسکاوا به دست آمده متفاوت است.

مطالعات آنها نشان می‌دهد که مدل استاندارد ذرات بنیادی باید گسترش یابد و سه گروه از کوارک‌ها را نیز شامل شود. مشاهدات و آزمایش‌ها پیش‌بینی‌های انها را تایید کرده است.

پروفسور نامبو، فیزیکدان ۸۷ ساله ژاپنی‌الاصل از دانشگاه شیکاگو در ایالات متحده است.
پروفسور کوبایاشی ۶۴ سال دارد و در آزمایشگاه KEK در سوکوبای ژاپن کار می‌کند و پروفسور ماسکاوای ۶۸ ساله نیز پژوهش‌های خود را در دانشگاه کیوتو در ژاپن انجام می‌دهد.

این سه فیزیکدان جایزه نوبل فیزیک را که کل آن ده میلیون کرون سوئد، یعنی حدود یک میلیون یورو ارزش دارد بین خود تقسیم خواهند کرد.
نامبو نیمی از این جایزه را دریافت می‌کند و نیم دیگر آن به طور مساوی به ماسکاوا و کوبایاشی خواهد رسید.

لینک مرتبط را بخوانید