تازه‌های نشر: «زبان و آگاهی»

«زبان و آگاهی» نوشته جرالد اِدلمن با ترجمه رضا نیلی‌پور در ۲۲۰۰ نسخه از سوی انتشارات نیلوفر منتشر شد.

جرالد ادلمن، پزشک و نوروفیزیولوژیست و رییس مرکز تحقیقات نوروساینس است که در سال ۱۹۷۲ موفق به دریافت جایزه نوبل در پزشکی شد.

عنوان این کتاب، برگرفته از یکی از شعرهای امیلی دیکنسون، شاعر انگلیسی‌زبان قرن نوزدهم است.

آقای نیلی‌پور دلیل خود برای ترجمه «زبان و آگاهی» را چنین عنوان کرده است:

«از دوران دانشجویی، زمینه‌های روانی - زبانی مغز یک‌زبانه و دوزبانه و سپس مبانی عصب‌شناختی زبان و دوزبانگی بیشتر از سایر زمینه‌های زبان‌شناسی جاذبه داشت.

ولی به نظر می‌رسد تا کنون هیچ یک از نظریه‌های جدید نتوانسته به شیوه علمی و سامان‌مند، ما را به پاسخ برخی پرسش‌های اصلی درباره نسبت زبان و مغز و ذهن نزدیک کند.»

پرسش‌هایی که مترجم به دنبال یافتن پاسخ برای آن‌هاست، عبارتند از: «رابطه زبان و شناخت چیست؟ نسبت زبان و آگاهی چیست؟ زبان چگونه در مغز یاد گرفته می‌شود؟ و رابطه دوگانگی و مغز چگونه است؟»

کتاب، با اشاره به نظریات نوام چامسکی و جورج لیکاف، زبان‌شناسان معاصر که هر دو به زمینه‌ها و مبانی ذهنی و شناختی زبان توجه داشته‌اند، نظریه ادلمن را که معتقد است «انسان با زبان می‌تواند از اطلاعات یادگرفته فراتر رود و حال را به گذشته و آینده پیوند دهد» می‌رسد.

جرالد ادلمن، پزشک و نوروفیزیولوژیست، نویسنده «زبان و آگاهی»

جرالد ادلمن نویسنده کتاب هم با ارجاع به ویلیام جیمز که توصیف‌های او از آگاهی در علم روان‌شناسی، هنوز هم از اعتبار زیادی برخوردار است، درباره «آگاهی» نوشته است:

«هنگامی که برای یک حالت مغزی خاص، یک حالت آگاهی خاص تعیین می‌شود یک چیز قطعی اتفاق می‌افتد. یک لحظه نگاه دقیق برای آن‌چه که دستاورد علمی خواهد بود، پیش از آن‌که همه آن‌چه دستاورد گذشته است، رنگ ببازد.

اما موقعیت کنونی علم روان‌شناسی همچون قوانین حرکت در دوران پیش از گالیله برای علم فیزیک و همچون ثابت ماندن مفهوم جرم در واکنش‌های شیمیایی دوران پیش از لاوازیه در علم شیمی است.

هنگامی که گالیله‌ها و لاوازیه‌های علم روان‌شناسی ظهور کنند، ضرورت‌های موضوع، آنان را ماوراء طبیعی خواهد کرد.»

نویسنده ادامه داده است: «در یک تحلیل علمی از آگاهی، بایستی بتوان به این پرسش پاسخ داد که چگونه ممکن است برانگیخته شدن نورون‌ها موجب ظهور احساس‌های ذهنی، اندیشه‌ها و عواطف ما بشوند؟

برای گروهی، این دو حوزه آن چنان متفاوتند که با یکدیگر آشتی‌ناپذیرند. در توجیه علمی از آگاهی باید برای این دو حوزه، چنان رابطه علّی ارائه دهیم که از خاصیت‌های یک حوزه از رخدادها بتوان رویدادهای دیگری را درک کرد. این، هدف من در این کتاب است.»

خسرو پارسا هم در مقدمه‌ای که بر این کتاب نوشته، آورده است: «طرح نظریه بیولوژیکی ادلمن درباره آگاهی، واقعه‌ای است که نمی‌توان درباره آن بی‌تفاوت بود.

وی مکانیسم ایجاد آگاهی در انسان را بر مبنای ایجاد مدارهای نورونی توضیح می‌دهد و در مراحل مختلف به نقش تأثیرگذار زبان در ایجاد و تکامل آگاهی اشاره می‌کند. به نظر او و بسیاری از صاحب‌نظران، بدون زبان، «آگاهی برتر» در انسان به وجود نمی‌آید.»

قیمت این کتاب، ۳۶۰۰ تومان است.