پاسخ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران به سخنان وزير ارشاد

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران در واکنش به اظهارات اخیر وزیر ارشاد، درباره سفر جمعی از روزنامه‌‌نگاران ایرانی به هلند، بیانیه‌ای صادر کرده است که متن کامل آن به نقل از سایت رسمی این انجمن در پی‌می‌آید:

«در پاسخ به سخنان وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی، که در مصاحبه با خبرنگاران اظهارداشته و در رسانه‌ها منتشر شده است، تذکر موارد ذیل را ضروری می‌داند:
۱ـ آقای صفار هرندی در خصوص احضار تعدادی از خبرنگارانی که ازسوی "انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران" به هلند سفر کرده بودند به وزارت اطلاعات، پاسخ داده اند: "من احضار خبرنگاران را نشنيده‌ام. به نظرم خوب است خود آن خبرنگاران به مردم توضيح دهند کجاها رفته‌اند، چه کارهایی کرده اند وبا چه کسانی ملاقات کرده‌اند، اگر همان را توضیح دهند کاری به وزارت اطلاعات نخواهد داشت".

هرچند اظهار چنین پاسخی از سوی وزيری كه متولی امور مطبوعات در كشور است، تا حد زيادی نشان از عدم پيگيری و مطالعه اخبار توسط ايشان دارد، چرا كه خبر نحوه برخورد با روزنامه‌نگاران ياد شده پس از بازگشت در فرودگاه و ضبط تمام وسايل همراه ايشان و احضار آنان در رسانه‌ها منتشر شد، اما جالب‌تر از آن درخواست ايشان از خبرنگاران برای توضيح گزارش سفرشان به مردم است. متأسفانه بايد گفت با شيوه برخوردی كه با اين روزنامه‌نگاران در فرودگاه شد، كوچک‌ترين فرصتی برای آنان برای ارايه گزارش سفرشان به مردم باقی نماند. خوشبختانه يكی از وظايف رايج در كار روزنامه‌نگاری ارايه گزارش سفر به مردم است (هرچند واژه مردم در اين اظهارنظر، كلی و مبهم بوده و جايگاه حقوقی آن نيز معلوم نيست!) و قطعاً اگر فرصت داده شده بود اين كار را انجام می‌‌دادند اما برخلاف انتظار و سخن وزير متولی امور مطبوعات، آنها قبل از انجام اين كار و در بدو ورودشان به تهران سر و كارشان با برخی نهادهای فرودگاهی افتاد و تاكنون نيز گرفتار پاسخگويی به همين نهادها مانده و فرصت نوشتن گزارش سفر به مردم را نيافته‌اند! واقعاً از وزيری كه خود روزنامه‌نگار بوده‌اند و حالا هم بايد بيشترين حساسيت و توجه را نسبت به حقوق حرفه‌ای و قانونی روزنامه‌نگاران داشته باشند بيشتر از اين انتظار می‌‌رفت كه خود را نسبت به احضار و برخورد با روزنامه‌نگاران به هر دليل بی‌‌اطلاع اعلام كنند.

۲ـ ایشان گفته اند: "در مورد این سفر از معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد چیزی سؤال نشده و برای این سفر اجازه گرفته نشده است".

آقای وزير معلوم دارند كه بر طبق چه قانونی شهروندان ايرانی و از جمله روزنامه‌نگاران بايد برای سفر به خارج اجازه بگيرند؟ متأسفانه نوع نگرشی كه پس از روی كارآمدن دولت نهم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نسبت به مطبوعات و روزنامه‌نگاران حاكم شده است مبتنی بر يک چنين ديدگاهی است كه روزنامه‌نگاران بايد برای سفر به خارج از كشور با معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هماهنگي كرده و از آن‌ها اجازه بگيرند .ضمن آن‌كه اين نگرش هيچ‌گونه انطباقی با موازين حقوقی و قانونی جاری در جمهوری اسلامی ايران ندارد و خواسته‌ای كاملاً غيرقانونی است، قطعاً ناقض استقلال حرفه‌ای و امنيت شغلی روزنامه‌نگاران در انجام وظايف حرفه‌ای‌شان است.

به‌نظر ما، اين‌گونه سخنان و اقدامات فقط پيامد نوعی سوءظن و نگرش بدبينانه به شهروندان و از جمله روزنامه‌نگاران است، در حالی كه انجمن صنفی و اعضای آن، خود را متعهد به رعايت همه موازين حقوقی و قانونی و پايبندی به منافع ملی می‌‌دانند و هرگونه ارتباط و مراوده‌ای با ديگران را در چنين چارچوبي پی می‌‌گيرند.

۳ـ ایشان گفته اند: "هویت جاهایی که دعوت می کنند و دوستان مطبوعاتی ما برای بازدید می‌روند باید شناخته شده باشد. اگر دستگاه‌های حکومتی وسازمان‌هایی که مرتبط با کشور ما هستند، به‌طور قانونی ارتباطی در چارچوب پروتکل‌هایی که بین طرفین برقرار است مراوده‌ای بکنند، این یک امر طبیعی و مشخص است. اگر صنوف می‌خواهند با یکدیگر ارتباط داشته باشند قاعدتا نباید سر از سازمان‌های دولتی آن طرف در بیاورند". ایشان ادامه داده: "ارتباط گرفتن با دستگاه‌هایی که کارشان تأثیر بر احوال کشورهای دیگر و طراحی برای تحول کشورها در دستور کارشان است، کار حرفه‌ای روزنامه‌نگاری نیست. اگر دوستانی که به سفر هلند رفته‌اند سفرنامه شان را بگویند خیلی از چیزها روشن می‌شود.»

متأسفانه بايد گفت حاكميتِ نگاه امنيتی بر مطالب اظهار شده هويداست و مشكل اصلی نيز از همين جا ناشی می‌‌شود كه وزير متولی امور فرهنگ و هنر و مطبوعات، با ديدی امنيتی به فعاليت‌های زيرمجموعه‌اش می‌‌نگرد و اصل را هم بر اين گذاشته است كه ديگران در پی تأثيرگذاری و تغيير احوال مايند و بايد از اين اقدام جلوگيری كرد. حاكميت اين نگاه، ديگر جای هيچ‌گونه تعاملی توسط نهادهای مدنی و از جمله انجمن صنفی روزنامه‌نگاران با نهادهای مشابه در ديگر كشورها نمی‌گذارد؛ چرا كه تفسير اين‌كه چه نهادی دولتی است يا غيردولتی، به اراده حاكم بستگی دارد. و خلاصه كلام اين‌كه نهادهای مدنی هم بايد همچون زيرمجموعه دولت عمل كرده و با اجازه، ارتباط برقرار كنند. كه طبعاً اين با فلسفه كار نهادهای مدنی و بخش خصوصی تناقض دارد، ضمن اين‌كه انطباقی با موازين حقوقی و قانونی هم ندارد. در عين حال وزير محترم می‌توانند از همكاران خود در دولت گزارش كامل آنچه را در اين سفر انجام شده دريافت كنند و دريابند كه اين‌گونه نگاه به سفر روزنامه‌نگاران چقدر اشتباه و هزينه‌زا است، و به نظر ما از طريق تعامل مثبت و سازنده با انجمن و روزنامه‌نگاران، براحتی می‌‌توان چنين برخوردها و هزينه‌هايی را بر نظام بار نکرد.

۴ـ آقای وزیر در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه وزارت کار، انتخابات انجمن صنفی را نپذیرفته، اقدامات این انجمن را چگونه می بینید گفته اند :"منتظریم وزارت کار قضاوت خویش را در مورد صلاحیت انجمن صنفی در برپایی انتخابات واساسنامه انجام دهند".

خوشحالیم که ایشان در این حد نسبت به مسائل انجمن پیگیر و محبت دارند و از مواضع قبلی خود در کیهان فاصله گرفته‌اند. هرچند انجمن مشروعيت و هويت خود را مديون اعضاست و در نهايت اين آن‌ها هستند كه بايد در مورد سرنوشت انجمن تصميم بگيرند و منتخبان آن‌ها در هيأت مديره، تمام تلاش و تعامل خود را برای حل و فصل مسايل حقوقی با وزارت كار به كار بسته‌اند. اما از آقای وزیر انتظار می رفت پاسخ دیگری می دادند. جهت اطلاع ايشان بيان می‌‌شود كه پس از روی كارآمدن دولت نهم، انجمن نهايت تلاش خود را در تعامل مثبت و سازنده با وزارتخانه‌های مرتبط از جمله معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به كار بست و با اين‌كه در آن زمان مشكلی به لحاظ انتخابات و اساسنامه هم نداشت نه‌تنها مورد پذيرش مسئولان مربوطه قرار نگرفت، بلكه اقدام‌ها به گونه‌ای در جهت حذف و ناديده‌گرفتن انجمن جريان يافت. بازپس‌گيری هديه رييس‌جمهور خاتمی ، كه قرار بود به صورت كامپيوتر دستی به روزنامه‌نگاران داده شود از انجمن، و تبديل آن به وجه نقدی و توزيع بدون ضابطه آن در ميان گروهی خاص از روزنامه‌نگاران، پس‌گيری برگزاری مسابقه جشنواره مطبوعات پس از سال‌ها از انجمن، و دولتی كردن آن، و در عين حال حمايت آشكار مسئولان ارشاد از نهاد صنفی ـ سياسی موازی با انجمن، نشانه‌های آشكاری بر اين مدعاست و اميدواريم اين گونه نباشد كه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی منتظر اعلام انحلال انجمن از سوی وزارت كار و تشكيل انجمنی ديگر توسط دوستان همفكر باشند.

ما خوشحال بودیم که آقای صفار هرندی با تجربه روزنامه‌نگاری برسکان امور فرهنگ ومطبوعات نشسته‌اند ومی‌توانند یار خاطر روزنامه نگاران باشند و هنوز نیز بر این امیدیم. و امیدواریم که ایشان تفاوت بارز جایگاه امروز با دیروز را دریابند وبه گونه ای سخن بگویند که همه اصحاب هنر و فرهنگ ومطبوعات، خود را زیر چتر حمایت ایشان ببینند.»