راوی جدال اسلام‌گراها و سکولارها، از نوشتار و سیاست گفت

اورهان پاموک برنده نوبل ادبیات - عکس: خبرگزاری فرانسه

اورهان پاموک، نخستین شهروند ترکیه که برنده جایزه سال 2006 ادبیات نوبل شد، روز پنج‌شنبه، در دانشگاه کلمبیای نیویورک، با خبرنگاران درباره سیاست و نوشتار سخن گفت.

وی در نخستین اظهارنظر خود پس از دریافت جایزه نوبل از بیان هرگونه اظهارنظر سیاسی درباره مسائل روز پرهیز کرد. وی گفت: «انرژی نقادانه زیادی در درون‌ام دارم، ولی امروز چیزی نمی‌گویم.» وی امسال پژوهش‌گر مدعو دانشگاه کلمبیاست.

اقای پاموک، به این پرسش نیز پاسخ نداد که دیدگاه‌های سیاسی وی چه اندازه در دادن جایزه ادبیات نوبل به او تأثیر داشته است. اورهان پاموک، برجسته‌ترین شهروند-نویسنده کشوری اسلامی است که فتوای قتل سلمان رشدی – نویسنده هندی الاصل بریتانیایی - را محکوم کرد.

وی در سال 2005 به اتهام اهانت به ملت ترکیه محاکمه شد. برنده جایزه نوبل به روزنامه‌ای سوئیسی گفته بود ترک‌ها از سخن گفتن از کشتار یک میلیون ارمنی به دست دولت عثمانی، طی جنگ جهانی اول، بیم‌ناک‌اند.

نویسنده پنجاه و چهار ساله ترک با موهای خاکستری و چهره‌ای جوان‌تر از سن خود گفت بردن جایزه نوبل، افتخاری برای زبان، فرهنگ و کشور ترکیه است. نوشتن درباره هم‌کنشی و چالش میان فرهنگ‌های گوناگون، موجب شد آکادمی سوئدی نوبل امسال جایزه ادبیات خود را به اورهان پاموک بدهد. آقای پاموک در واپسین رمان خود، برف، برخورد سکولارها و اسلام‌گراها را در یک شهر شرقی ترکیه روایت کرده است.

برنده جایزه نوبل گفت: «ترکیه گواه این واقعیت است که «شرق» و «غرب» می‌توانند باهم بیامیزند و این چیزی است که ما باید در جست‌وجوی آن باشیم.»

خبرنگاران درباره سبک نوشتن از آقای پاموک پرسیدند. وی گفت به رغم ارزیابی پاره‌ای منتقدان او به سبک رئالیسم جادویی نمی‌نویسد. وی که از آثار گابریل گارسیا مارکز ستایش می‌کرد افزود: «من اصولاً با داشتن ژانر مخالفم... رئالیسم جادویی در معرفی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها و قاره‌ها به غرب، به شکلی دلنشین، مشکل دارد.»