احتمالاً زمین امن است

هادی ناصری

دفتر «برنامه‌ی نظارت بر اجرام نزدیک به زمین» سازمان فضایی آمریکا (ناسا) در بیانیه‌ای اعلام کرد که ارزیابی خود را از احتمال برخورد بسیار اندک سیارک آپوفیس (Apophis) در سال ۲۰۳۶ تغییر نداده است.

این تصویر ترکیب سه تصویر مجزاست که بر روی هم انداخته شده‌اند. آپوفیس در میان دایره و ستارگان به شکل ردهای لرزان ثبت شده‌اند. (منبع)

در این بیانیه با اشاره و تأکید به صحت ارزیابی قبلی ناسا از احتمال «یک در ۴۵ هزار» برآورد شده است که دفتر برنامه‌ی نظارت بر اجرام نزدیک به زمین هیچ‌گونه تماس یا مکاتبه‌ای با دانش‌آموز آلمانی که مدعی برخورد با احتمال قوی‌تر شده بود، نداشته است.

يک دانش‌آموز آلمانی چندی قبل با تکیه بر مشاهدات و محاسبات خود این گونه نتیجه‌گیری کرد که احتمال تصادم آپوفیس با زمین «یک در ۴۵۰» خواهد بود. دانش‌آموز آلمانی دلیل ادعای خود را برخورد آپوفیس با یک یا چند ماهواره در مدار زمین در سال ۲۰۲۹ و در نظر نگرفتن این حالت توسط ناسا دانست.

ناسا در پاسخ اعلام کرده است که سیارک در عبور خود در سال ۲۰۲۹ از میان ماهواره‌های در حال گردش به دور زمین نخواهد گذشت و احتمال برخورد آپوفیس با آن‌ها بسیار ناچیز است.

سیارک «آپوفیس» یا «99942 Apophis» در نوزدهم ژوئن سال ۲۰۰۴ توسط سه اخترشناس و به وسیله‌ی تصاویر تلسکوپ رصدخانه‌ی «باک» در «کیت‌پیک آریزونا» هنگام آزمایش تجهیزات جدید رصدخانه شناسایی شد. سیارک که موقتاً «2004 MN4» نامیده شده بود، پس از مدتی ناپدید گشت؛ سپس در پاییز همان سال دوباره رصد شد.

ترکیب آپوفیس مشابه ترکیب یک شهاب سنگ کندریتی معمولی است؛ قطر آن ۳۲۰ متر و جرم آن در حدود ۲۱ میلیون تن تخمین زده شده است.

نقاط برخورد احتمالی آپوفیس با زمین. (منبع)

پیش از این پیش‌بینی می‌شد که سیارک با احتمال ۲.۷ درصد در سال ۲۰۲۹ به زمین برخورد خواهد کرد؛ اما محاسبات بعدی احتمال برخورد را بسیار کمتر نشان داد.

مشکلی که در این حالت رخ خواهد داد، بازگشت سیارک در سال ۲۰۳۶ به محل گذر سال ۲۰۲۹ است که به علت بازگشت هم‌زمان زمین به آن نقطه، احتمال (هر چند ضعیف) برخورد پیش خواهد آمد.

برآورد اولیه از برخورد احتمالی این سیارک با زمین نشان می‌دهد که انرژی حاصل از این برخورد، برابر با انرژی حاصل از انفجار ۱۴۸۰ میلیون تن TNT خواهد بود؛ اما در محاسبات بعدی این رقم به ۸۸۰ میلیون تن تقلیل یافت.

انرژی حاصل از برخوردی که منجر به تشکیل دهانه‌ی بارنیجر و یا رویداد تونگاسکا شد، سه تا ۱۰ میلیون تن و انرژی حاصل از فعالیت و فوران آتشفشان کراکاتوآ در سوماترا معادل انفجار حدود ۲۰۰ میلیون تن تی.ان.تی تخمین زده شد.

سازمان فضایی آمریکا با «برنامه‌ی نظارت اجرام نزدیک به زمین» که با نام «سپر فضایی» نیز شناخته می‌شود، سعی در شناسایی، دسته‌بندی و محاسبه‌ی احتمال خطرآفرینی و برخورد اجرام نزدیک به زمین دارد.

برگرفته از:
۱- آزمایشگاه جت ناسا
۲- «و آن سیارک ویران‌گر می‌آید» مجله نجوم، شماره ۱۶۹، صص ۱۱ تا ۱۵

برای اطلاعات بیشتر مراجعه کنید به:
برنامه‌ی نظارت اجرام نزدیک به زمین