کنسرت متال در مخالفت با حضور احمدی‌نژاد

مریم رییس دانا

بیست و یکم سپتامبر در لس‌آنجلس کنسرتی برگزار شد که یکی از اهداف آن مخالفت با حضور آقای احمدی‌نژاد در نیویورک بود. کنسرتی به سبک هیوی متال ، که مجری برنامه متال ساناز بود. متال ساناز اسمی است که اول بار توسط آمریکایی‌ها درباره‌ی او روی مجلات منتشر شد، و به‌گفته‌ی خودش او هم با این نامگذاری مخالفتی نداشت. او از هفت سالگی به این نوع موسیقی علاقه پیدا کرد و با تشویق پدر و مادرش بیشتر پیگیرعلاقه‌ی خود شد. او دیپلم حسابداری را از دبیرستان شهید مدرس در تهران گرفته و ۲۹ سال است که به آمریکا مهاجرت کرده و در این کشور زندگی می‌کند.

گفت‌و‌گوی زیر با متال ساناز، از مجموعه مصاحبه‌هایی است که به توالی و در آینده، به‌منظور آشنایی بیشتر با شیوه‌ی زندگی ایرانیان ساکن آمریکا، منتشر خواهند شد. از سال‌ها پیش، همواره مترصد بودم بدانم ایرانیانی که به کشورهای دیگر مهاجرت می کنند، در خارج از ایران، و در فضایی به مراتب بازتر به چه مشاغل و هنرهایی تمایل دارند. برگزاری کنسرت هیوی متال با اجرای متال ساناز فرصتی شد برای تهیه دومین گفت‌وگو با یکی دیگر از ایرانیان ساکن آمریکا.

متال ساناز

خانم ساناز، قبل از شروع به گفت‌وگو، لطفاً به شکل خلاصه از تاریخچه این سبک موسیقی بگویید.

هیوی متال نوعی از موسیقی است با قدمت چهل تا پنجاه سال، که با سبک‌های متفاوت‌تر و آرام‌تری شروع شد؛ البته آرام‌تر در قیاس با الآن، اما به زمان خودش باز هم برای خیلی‌ها این سبک عجیب بود. با مرور زمان متال طرفدارانی پیدا کرد و شکل‌های بیش‌تری از آن به‌وجود آمد، طوری که الآن کریستیان متال داریم. کریستیان‌هایی که ترجیح می‌دهند حرف‌شان را با این سبک از موسیقی بگویند. متال‌ها این‌قدر این سبک را دوست دارند که روی ژاکت‌ها و لباس‌های‌شان هم آرم گروه مورد علاقه‌شان را می‌گذارند و این‌طور نیست که متال در زندگی روزمره گم بشود.

مدیا معمولاً نمی‌خواهد هیچ پوشش خبری به متال بدهد، تلویزیون هم همین‌طور، حتا درهمین آمریکا، چون می‌ترسند و فکر می‌کنند دلیل برخی اتفاق‌ها موزیک متال بوده. مثلاً اتفاقاتی که اخیراً در آمریکا افتاده همه را تقصیر مرلین منسون انداختند. می‌گفتند چون بچه‌ها سی دی او را دیدند تفنگ برداشتند و کسی را کشتند. ولی هیچ‌کس نپرسید چرا باید پدر و مادری در خانه تفنگ داشته باشند که چنین اتفاقی بیفتد؟ جلو هرچه را که بگیری بزرگ‌تر می‌شود. همین اتفاق هم برای متال افتاده است.

با کنسرت امشب قصد بیان چه چیزی را دارید؟

به نظر من آدم با موسیقی بیشتر می‌تواند صدایش را بلند کند و آنچه را در دل دارد بگوید تا اینکه در خیابان اعتراض کند. چون خودم در کارموزیک هستم ترجیح دادم، کار تازه‌تری انجام بدهیم.. خواننده‌هایی که قرار است امشب بیایند خیلی موافق با اجرای این برنامه هستند، چون تمام مشکلات ایران را می‌دانند و می‌خواهند پشت بچه‌های ایران باشند و فکر کنم برنامه خیلی خوبی شود و بعدش به نتیجه خوبی برسیم. هدف ما آزادی برای ایران است و همین‌طور مخالفت با آمدن احمدی‌نژاد به نیویورک. به نظرمن اصلاً درست نبود اجازه بدهند احمدی نژاد به اینجا بیاید. پارسال همه دیدند که چقدر آدم کشته شدند حالا چرا احمدی نژاد بیاید اینجا؟ هیچ معنی برای من ندارد. چه کاری می خواهد اینجا بکند که به نفع کسی باشد؟

فکر می‌کنی این برنامه‌ها و کنسرت‌ها، چه تأثیری روی زندگی مردم ایران خواهند داشت؟

از آنجایی که خودم در سبک موزیک متال هستم، می‌دانم هر کس وقتی سختی و مشکلات زیادی دارد پناه می برد به چیزی که بتواند پشت آن قایم شود و حرفش را بزند. به نظرمن، متال بهترین سبکی است که با آن می‌توان به هدف رسید. متال یکی از بهترین روش‌هاست که مردم را به هم نزدیک کند. تمام کسانی که متال کار می‌کنند مثل یک فامیل هستند و همه پشت هم را دارند، به‌عنوان خواهر و برادر به همدیگر نگاه می‌کنیم نه به‌عنوان اینکه تو سیاهی تو سفیدی تو ایرانی هستی تو یهودی هستی. خانواده متال در تمام دنیا خیلی محکم و پروپا قرص است. در این کنسرت، خواننده‌های خیلی معروفی می‌آیند، و قصدشان هم این است به بچه‌های ایران بگویند ما می‌دانیم آنجا چه خبر است و شما چه سختی‌هایی دارید، شما تنها نیستید و ما پشت‌تان هستیم.

چه خواننده‌هایی در این کنسرت برنامه اجرا می‌کنند؟

دیو لامباردو از گروه سلیر ، که بچه‌های ایران می‌دانم خیلی دوستش دارند، گروه‌دیث رایدرز که گروه آنتراکس باهاشان می‌زنند، باز هم بچه‌های ایران خیلی دوست‌شان دارند، و دو سه تا بند دیگر. می‌خواهیم همه یک جا باشیم و صدای‌مان را به تمام دنیا برسانیم، و به برادر و خواهرهای‌مان در ایران بگوییم که ما پشت‌تان هستیم.

لطفاً درباره عقیده‌ات توضیح بده که چطور فکر می‌کنی موسیقی متال آدم‌ها را در شرایط سخت زندگی بیشتر به هم نزدیک می‌کند؟

معمولاً حکومت‌ها، کشورهای مختلف، همه به یک حالت خاصی به این نوع موسیقی نگاه می‌کنند. حتا آدم‌هایی که اینجا در آمریکا زندگی می‌کنند، فکر می‌کنند این موسیقی مال شیطان‌پرست‌ها و آدمکش‌هاست یا یک چیز خلاف بهش می‌چسبانند، البته دلیلش اثر و قدرت زیادی است که این موزیک روی مردم دارد، و باعث شده که همه این فکرهای اشتباه را درباره‌اش بکنند. متال راه خیلی درستی‌‌ست برای این که آدم عصبانیتش را خالی کند بدون اینکه کار عجیب غریبی انجام دهد یا کسی را بکشد.

موسیقی متال به آدم قدرت می‌دهد. اگر وقتی خیلی ناراحت هستی و غرق مشکلات، به موزیک‌های غمگین گوش بدهی، قاعدتاً یا به گریه می‌افتی یا حالتی که می‌خواهی خودت را بکشی، ولی گوش کردن به متال احساس برعکسی به تو می‌دهد. متال به آدم قدرت و امید می‌دهد. در زندگی خود من و از بچگی و در شرایط مختلف خیلی به من کمک کرده است. دیده‌ام چه اثراتی این طرف و آن طرف روی دنیا گذاشته است، و حالا چرا به خاطر بچه‌های ایران نباشد.

حرف از شیطان‌پرستی زدی. اتفاقاً من شنیده‌ام که روزنامه کیهان تهران به شما لقب شیطان‌پرست داده. آیا حقیقت دارد و شیطان‌پرست هستی؟

نه، اصلاً حقیقت ندارد. برای من خنده‌دار است هروقت چنین چیزی را جایی می‌شنوم. چطور بعضی آدم‌ها این‌قدر مغزشان کوچک است و فکر می‌کنند چون کسی به سبکی از موزیک علاقمند است شیطان‌پرست شده و دنباله‌رو شیطان؟ تا موزیک خشن می‌شنوند فوری برچسب شیطان‌پرستی می‌زنند. پارسال هم به بچه‌های ایران گفته بودند شیطان‌پرست، به‌خاطر دور هم نشستن و موسیقی گوش‌دادن.

اول باید توضیح دهند شیطان‌پرستی اصلاً چی هست. آیا چون کسی به این سبک موزیک گوش می‌دهد و چون عقیده‌اش به زندگی طور دیگری است پس حتماً شیطان‌پرست است؟ خداپرست‌ها مگر چه کار کردند جز اینکه این همه آدم کشتند؟ شیطان‌پرست‌ها که کسی را نکشته‌اند، پس اگر شیطان‌پرست بشویم که بهتراست چون دنیای بهتری خواهیم داشت.

راست و چپ حرف از خدا و پیغمبر می‌زنند، بعد شلیک می‌کنند، می‌کشند، می‌ریزند خانه‌های مردم، درها را می‌شکنند، همه چیز را به هم می‌ریزند، این خداپرستی است؟ این اتفاق در خانه ما هم افتاد، نه این که فقط دورادور شنیده باشم. من ایران زیاد رفت و آمد داشتم، و آن موقع‌ها نقاشی هم زیاد می‌کردم، همه‌اش هم اسکلت و هیولا، چیزهایی که دوست داشتم و حالا هم دوست دارم.

یک بار آمدم خانه و دیدم در و دیوار خانه همه شکسته و تمام نقاشی‌هایم و مجلاتم پاره و نوارها شکسته شده‌اند. به مامانم گفتم چه اتفاقی تو این خانه افتاده؟ برایم عجیب بود، فکر کنم آن موقع ۱۴ سالم بود. همه چیز را پاره کرده بودند حتا به نقاشی‌های سن دوازده یا سیزده سالگی‌ام رحم نکرده بودند.

چه کسانی این کار را کردند؟

کمیته بود یا بسیجی. یکی از اینها. اصلاً لازم نمی دیدند که به مردم توضیح دهند از کجا آمده‌اند، کی هستند.اجازه دارند همین‌طور به خانه‌های مردم بیایند و هرکاری دلشان می‌خواهد انجام دهند. اینها را به چشم خودم دیدم. البته حالا دیگر به ایران نمی‌روم اما از دوستان و فامیل‌ها این خبرها را می‌شنوم. در حال حاضر هر کسی هر کاری از دستش بربیاد باید انجام بدهد، با متال یا هر موسیقی دیگری. شاید بشود دو نفر را خوش‌حال کرد یا بشود تغییری در شرایط به وجود آورد. شاید هیچ کاری هم نشود کرد اما سعی کردن بهتر از این است که بنشینی و هیچ کاری نکنی.

این نوع آرایشی را که الآن داری، در چه مرحله‌ای بهش رسیدی؟

منظورتان از آرایش چی هست؟

یعنی مدل موهایت، تتوی روی بدنت، ...

آهان، من همیشه تقریباً همین طوری بودم.

توی ایران چه‌طور؟

توی ایران هم همین‌طور، منتها با روسری. از اینکه بگویند همه سیاه بپوشند بدم نمی‌آید. من از سیاه خوشم می‌آید. با این یکی کارشان موافقم ولی با همه کارهای دیگرشان مخالف. دوست‌هایم می‌گویند تو چرا همیشه سیاه می‌پوشی؟ رنگ‌های دیگری هم توی کمدم هست. کمی آبی، کمی قرمز. از هفت هشت سالگی این رنگ را دوست داشته‌ام.

اصولاً چرا متال‌ها به این سبک از گریم و آرایش علاقمند هستند؟

بیشتر شاید به این دلیل که بگویند ما با مردم دیگر فرق داریم. وقتی در خیابان راه می‌روم دقیقاً می‌فهمم کی از سبک متال خوشش می‌آید یا کی اصلاً نمی‌داند متال چیست. خیلی راحت توی جمعیت می‌شود متال‌ها را تشخیص داد. همان‌طور که گفتم ما مثل یک فامیل بزرگ هستیم همه‌مان هم تقریباً یک جور لباس می‌پوشیم. البته بعضی‌ها خیلی زیادی موهای‌شان را سیخ‌سیخ می‌کنند و رنگ و وارنگ، ولی همه با این هدف که بگوییم مثل بقیه نیستیم و فرق داریم.

به جز متال نوع دیگری از موسیقی را گوش می‌کنی؟

بله چیزهای دیگر را هم گوش می‌کنم ولی خب نود و نه درصد متال. اما مخالفتی با موسیقی دیگری ندارم.

مثلاً وقتی می‌خواهی استراحت کنی چی گوش می‌کنی؟

باز هم متال. با متال می‌خوابم با متال بیدار می‌شوم. گاهی مدونا یا مایکل جکسون، که قدیمی‌تر هستند و معنا و مفهومی دارند، گوش می‌دهم. از جدیدی‌ها خوشم نمی‌آید چون فکر می‌کنم زیادی یکنواخت شده‌اند و همه شبیه به ‌هم، و معنی خاصی ازشان باقی نمانده است. شاید هم زیاد وقت نداشتم که جز متال به چیز دیگری گوش بدهم. اگر بوم بوم الکی داشته باشند دوست ندارم گوش بدهم.

موسیقی سنتی گوش دادی؟

خیلی خیلی کم. متاسفانه اصلاً باهاش آشنایی ندارم.

یعنی دلت نمی‌خواهد گوش بدهی؟

نه نه موضوع این نیست. من از هفت سالگی به سبک مخصوص موسیقی خودم عادت کرده‌ام. پدر و مادرم زیاد موسیقی ایرانی گوش نمی‌دادند برای همین زیاد باهاش آشنایی ندارم ایران هم آنقدر نبودم که بشنوم. گاهی توی رستوران‌ها می شنیدم، البته اگر اجازه داشتند که موزیک بزنند. موسیقی سنتی سبک من نیست، ولی بد نیست، و برایش احترام زیادی قایل هستم.

قبلاً هم ازت شنیده بودم که گفته‌ای این موسیقی باعث شده بزرگ بشوی و اینکه بتوانی بر مشکلات فایق بشوی. متال چه‌گونه بهت کمک کرد؟

هشتاد تا نود درصد کلمات در این موسیقی مربوط به قدرت است. قدرت نه به معنی زدن کسی، بلکه حالتی که به تو امید می‌دهد. قدرتی که آدم بتواند از یک سری چیزهایی که در زندگیش پیش آمده چشم‌پوشی کند یا طوری برخورد کند که عصبانیتش را کم کند تا به کسی صدمه نزند. یک حالت تراپی دارد به جز اینکه موسیقی باشد.

و این ژستی که متال‌ها با دو انگشت اشاره و انگشت کوچک می گیرند، سمبل چیست؟ و شما هم زیاد استفاده می‌کنی.

ماجرا از اینجا شروع شده که یکی از خواننده‌های متال، رانی جیمز دیو ، که چند ماه پیش به دلیل سرطان از دنیا رفت، وقتی بچه بوده و با مادربزرگش توی خیابان با هم راه می‌رفتند، مادربزرگ دستش را به این حالت می‌گرفته و به نوه‌اش می‌گفته «اینطوری چشم بد ازت دور می‌شود، چشم شیطان کور می‌شود»، بعد این حالت دست شد سمبل متال. ولی گاهی مردم فکر می‌کنند این علامت شاخ‌های شیطان است. یک حالت ظاهری دارد، که ایتالیایی‌ها استفاده می‌کردند مثل ما ایرانی ها که اسفند دود می‌کنیم. من از بچگی عاشق این خواننده بودم و توانستم چند ماه پیش به دیدنش بروم و چند کلمه‌ای با او صحبت کنم.