«طنین صلح» به روایت فرخ آهی

پژمان اکبرزاده

امسال در برنامه‌های نوروزی «زمانه»، ترانه‌ای را از حدود بیست سال پیش بارها پخش کردیم: «طنین صلح»؛ سروده‌ای بیادماندنی از لیلا کسرا (هدیه) با موسیقی و تنظیم فرخ آهی.

«طنین صلح» با اجرای گروهی از خوانندگان ایرانی در لوس‌آنجلس، نخستین بار در نوروز ۶۷ به گوش مردم رسید، اما ۲۲ سال پس از آن، این اثر هم‌چنان از جهاتی پیوند عاطفی خود را با ایرانیان حفظ کرده است. فرخ آهی، سازنده‌ی موسیقی «طنین صلح» یکی از مهمانان نوروزی «زمانه» بود که از به وجود آمدن این ترانه گفت:

فرخ آهی: این آهنگ زمانی به بازار آمد که داشت صلح می‌شد. ما تقریبا یک روزه تصمیم گرفتیم این آهنگ را درست کنیم و با همت چند هنرمند به بازار بدهیم به‌عنوان استقبال از صلح که بسیار عزیز بود. صلح چیزی است که هیچ‌وقت قدیمی نمی‌شود.

چه شد که لیلا کسرا تصمیم گرفت با شما در این کار همکاری کند؟

خانم لیلا کسرا یکی از بهترین ترانه‌سرایان هستند و همیشه هم خواهند بود. آقای علیرضا امیر‌قاسمی فکری داشتند که برنامه‌ای برای نوروز بگذارند. همه از صلح صحبت می‌کردند. وقتی با خانم کسرا صحبت کردیم ایشان یک روزه این شعر را سرودند و حدود ساعت ۴ بعداز‌ظهر این شعر به دست من رسید و من این آهنگ را درست کردم.

فرخ آهی، آهنگساز و لیلا کسرا، ترانه‌سرا در بستر بیماری

آهنگ را به آقای معین، مرتضی، اندی و کورس، خانم فتانه و خانم هایده‌ی عزیز دادم، برای همه تکه‌های مختلفی از آن را گذاشتم تا ببینم دوست دارند یا خیر. هر کدام نظری داشتند که این‌ قسمتش را مثلا عوض کن که من به منزل خانم هایده رفتم. آپارتمانی کنار دریا داشتند و مرتضی‌جان هم که آن موقع با هم کار می کردیم، کار را گوش کردند. برای آقای معین هم گذاشتم. هر کدام نظرات‌شان را که کجا دوست دارند بخوانند گفتند. همان شب، من کار را تنظیم کردم و فردای آن، بچه‌ها به استودیو آمدند که بخوانند.

در عکس‌هایی که از آن زمان هست و همچنین ویدیویی که در آرشیو تلویزیون جام‌جم وجود دارد، زمانی که خوانندگان در استودیو هستند خانم هایده نیز هستند ولی صدایشان در کار شنیده نمی‌شود. آقای امیر‌قاسمی در یکی از برنامه‌هایشان اشاره کردند ایشان با حضور خانم فتانه در این اثر مشکل داشتند و به همین خاطر نخواندند. آیا این موضوع صحت دارد؟

ابتدا خانم هایده مخالفت کردند اما بعد مشکل نداشتند ولی خیلی حالشان خوب نبود. عکس را هم گرفته بودند و قرار بود در برنامه شرکت کنند اما متاسفانه وقت نشد. حتی من مقداری از آهنگ را برای خانم هایده عوض کردم و آن‌طوری تغییر دادم که ایشان می‌خواستند.

ویدئوی "طنین صلح"، اجرای 1988

هنگامی که برنامه‌ی ضبط را گذاشتیم حدود ۳ صبح بود. یادم می‌آید که در نهایت تصمیم گرفته بود بیاید اما نتوانسته بود. برنامه قرار بود روز شنبه‌ی هفته‌ی آینده‌اش پخش شود و ما در روز چهارشنبه، پنج‌‌شنبه بودیم. خیلی فوری بود. ساعت ۴ صبح ضبط به پایان رسید، فردایش نیز یک ویدئوی خیلی ساده که شما در یوتیوب می‌بینید درست شد. همان موقع که خواننده‌ها می‌خواندند ضبط می‌شد.

وقتی کار در حال ضبط بود خانم لیلا کسرا نیز در استودیو حضور داشتند؟

خیر، خانم کسرا هم حالشان خوب نبود. سرطان داشتند و هر چند وقت یک بار ایشان را به بیمارستان می‌بردند. من باورم نمی‌شود که ایشان با چه ذوق و عشقی کار درست می‌کردند و همیشه برای کمک حاضر بودند. همیشه بهترین شعرها را درست می‌کردند، بهترین آهنگ‌هایی که من در زندگی‌ام نوشته‌ام با همکاری ایشان بوده است.

وقتی این کار را ضبط می‌کردید چه فضایی در استودیو بود، از آن دوران چه در ذهن‌تان مانده است؟

اینکه محبت و عشق بود در استودیو. شب خیلی خوبی بود و خیلی خندیدیم.

وقتی آدم به این آهنگ گوش می‌کند، علیرغم این که آهنگ سعی می‌کند به شنونده روحیه بدهد و انرژی مثبتی را منتقل کند اما بازهم غمی به‌ویژه در موسیقی این ترانه حس می‌شود...

این خاصیت دستگاه‌های ایران است. این آهنگ در دستگاه اصفهان ساخته شده است. دستگاه اصفهان غم و شادی توامانی دارد اما با این حال به دل هم می‌نشیند.

آن زمانی که این کار را می‌کردید فکر می کردید به لحاظ احساسی چنین تاثیری را بر مردم بگذارد یا فکر می کردید مانند دیگر کارهای پاپ است...؟

متاسفانه هیچ آهنگ‌ساز و شاعری نمی‌تواند پیش‌بینی کند که کار در بین مردم چه تاثیری دارد. ما همیشه امیدوار هستیم که به دل مردم بنشیند. من بهترین کاری که خودم را نیز ارضا می‌کرد انجام دادم و امیدوار بودم که همیشه ماندگار باشد.

پس از این‌که این ترانه پخش شد چه واکنش‌هایی از مردم دیدید؟

اثر خیلی جالبی روی همه داشت، هر روز من تلفن‌های زیادی حتی از دوستانی که با من کار نکرده بودند داشتم که تشکر می‌کردند، دوست داشتند به خاطر آن کار از من کار بگیرند. باعث افتخار من بود که همه این آهنگ را قبول کردند. از ایران خیلی زنگ می‌زدند، نامه می نوشتند و من باور نمی کردم که روی هم‌وطنانم این‌قدر اثر بگذارد.

آقای اندی که خودشان جزو گروه خوانند‌گان «طنین صلح» بودند، چند سال پیش این کار را به صورت تکی دوباره اجرا کردند، شما در این اجرای تکی نقش داشتید یا اینکه ایشان با موزیسین‌های دیگری تنظیم کرده بودند؟

اندی از من خواهش کرد که برای اجرای جدید، دوباره ترانه را تنظیم کنم. تنظیمی انجام دادم که یادآور همان نسخه قبلی باشد. کمی مدرن‌ا‌ش کردم تا شنوندگان امروزی هم دوست داشته باشند. خیلی از جوانان وقتی این آهنگ ساخته شده بود، کودک بودند و این آهنگ را نشنیده بودند. این باعث شد ارتباط جدیدی با آن‌ها برقرار شد و شنوندگان جدیدی به آن اضافه شد.

اجرای اندی از "طنین صلح"

از گذشته به حال بیاییم و مقداری از فعالیت‌های جدیدتان و برنامه‌هایی که برای سال جدید دارید بگویید.

تازگی‌ها بیشتر روی موسیقی فیلم‌های هالیوودی کار می‌کنم اما موسیقی ایرانی همیشه در قلبم است. سعی می‌کنم همیشه به آن نزدیک باشم. البته فعالیت موسیقی تقریبا در آمریکا نصف شده است زیرا کارهای پاپ در ایران کمی آزاد شده است.

آخرین کارهایی که ارائه کردید فکر می‌کنم با منصور بود، درست است؟

بله، من با منصور، اندی و سوزان روشن کار می کنم، البته در ماه‌های آینده آلبومی با خانم امیتیس دارم که دختری ایرانی هستند. آلبوم دوم فرزان هم هست که با همکاری یکدیگر به بازار می‌فرستیم. در شروع کار آلبوم تازه‌ی اندی هستیم.