«مردم اسپانیا، موسیقی اصیل ایرانی را بسیار دوست دارند»

امیدرضا میرصیافی

کتی، خواننده و گیتاریست مقیم اسپانیا یکی از آن دست هنرمندانی است که فعالیت هنری خود را پس از ترک ایران، برخلاف بسیار دیگری از هنرمندان، به دور از هیاهو‌های موجود در لس آنجلس دنبال کرد. ادامه زندگی هنری‌اش پس از خروج از ایران و ورود به اسپانیا با شرکت در کنسرواتوار و دوره‌های تعلیم صدا و سلفژ همراه می‌شود و گذرن زمان او را با آهنگسازان و موزیسین‌هایی چون Paco Viciana و Eduard Canimas آشنا می‌سازد. این آشنایی منجر به همکاری در تهیه آلبوم‌هایی با ملودی‌های اسپانیایی می‌شود. انسی که او با فرهنگ اسپانیایی‌ها (که نشات گرفته از شرقی‌ها است) دارد باعث شده تا ارائه کننده سبکی از موسیقی باشد که در آن تکنیک غربی و موسیقی شرقی به گونه‌ای جالب توجه هم تلفیق شده‌اند و همین باعث شده تا کاری که او ارائه می‌کند هم در بین اسپانیولی‌ها و هم در بین ایرانی‌ها طرفداران خاص خود را داشته باشد. کتی به تازگی آلبوم جدید خود با نام «عطر نور» را در اسپانیا منتشر کرده است.

زندگی هنری شما به دو دوره تقسیم می‌شود. دوره‌ای که در ایران موسیقی را آغاز کردید و وارد دنیای موسیقی شدید و دوره دیگر که در اسپانیا موسیقی را بصورت حرفه‌ای و تخصصی دنبال کردید. می‌خواهم در مورد این دوره سخن بگویید.
برخورد من با موسیقی در ایران بسیار کوتاه بوده ولی همین مقدار تا حدی مسیر من را در زندگی هنری ام تعیین کرد. در حقیقت موسیقی از زمان کودکی همیشه در کنارم بود. پدر بزرگم تار می‌نواختند و مادرم از صدای زیبایی برخوردار بودند و همیشه ترانه‌های خواننده‌های آن دوران را زمزمه می‌کردند. با ذوقی که که پدرم در جمع آوری و شنیدن موسیقی اصیل داشتند، موسیقی در منزل ما هنری به حساب می‌آمد که بسیار مورد احترام و توجه نزدیکانم بود.

در ایران یک دوره کوتاه آموزش پیانو را گذراندم. خلاصه کم کم داشتم وارد موسیقی پاپ ایرانی می‌شدم و با لطافت و احساسی که یک نوجوان در سنین 14 و 15 سالگی دارد با این موسیقی انس می‌گرفتم که همراه با خانواده به اسپانیا (کشوری غنی از موسیقی) مهاجرت کردیم. البته به خاطر اینکه در اینجا ایرانی بسیار کم بود و به طور طبیعی بیشتر دوستانم اسپانیولی بودند، کم کم گوش من به موسیقی پاپ اسپانیا عادت کرد و شنیدن موسیقی اسپانیولی هم لذت خاصی به من می‌داد و می‌توانستم آنرا هم احساس کنم و هم از آن لذت ببرم.

با گیتار در همین اسپانیا آشنا شدم و به دنبال یاد گرفتن آن رفتم و در ادامه نزد خانم کارمن رودریگوئز (خواننده سوپرانو اسپانیولی) چندین سال کلاس‌های تکنیک صدا و آواز را گذراندم که به شکل گرفتن صدایم خیلی کمک کردند. حدود چندین سال بیشتر برای سازمان‌های خیریه برنامه اجرا می‌کردم و در این مدت بیشتر ترانه‌هایی که می‌خواندم به زبان اسپانیولی بود. در طول این مدت یک سی دی و یک کاست ضبط کردم تا اینکه در حدود 5 سال پیش حس جدیدی در من شکل گرفت که حاصل آن اجرای ترانه‌های ایرانی بود که مدت‌ها آنرا کنار گذاشته بودم و همچنین خواندن ترانه‌های محلی ایرانی یا پاپ به من لذت خاصی می‌داد و حس می‌کردم که اسپانیولی‌ها هم استقبال می‌کنند و دوست دارند و این شد که من به دنبال تهیه اولین آلبوم خود به زبان فارسی رفتم و همزمان در کنار آن در اسپانیا چندین کنسرت برای مردم هنر دوست اسپانیا اجرا کردم که در این کنسرت‌ها ترانه‌های ایرانی را خواندم.

--> ترانه عطر نور از آلبوم عطر نور

اگر به تاریخچه موسیقی در اسپانیا نگاهی داشته باشیم بخوبی تاثیری که ایرانیان در قرن 12 و 13 بر موسیقی این سرزمین داشته‌اند را می‌بینیم هر چند که تاثیر اعراب در این بسیار بیشتر بود. زندگی شما به عنوان یک موزیسین در چنین کشوری با این سابقه که گفته شد، تا چه اندازه بر کار شما تاثیر مثبت گذاشته است؟
مردم اسپانیا همانطور که خودتان ذکر کردید به خاطر نزدیکی و آمیختگی‌ای که با دنیای عرب و دنیای شرق داشتند، می‌توان این تاثیر را در موسیقی جنوب اسپانیا دید و همینطور گوششان آماده حس کردن و شنیدن موسیقی ایرانی‌ست یعنی ملودی‌های موسیقی ایرانی برایشان قابل هضم و درک است. در کل می‌توان گفت اسپانیولی‌ها دوستدار شنیدن موسیقی‌های فرهنگ‌های مختلف هستند. آن‌ها بسیار مردم خونگرمی هستند و این ویژگی‌ در علاقه‌ای که به موسیقی ایرانی نشان می‌دهند به چشم می‌خورد.

موسیقی پاپ دارای استانداردها و اصولی است. در واقع موسیقی پاپ دارای تعریف مشخصی است. به نظر شما موسیقی که امروز در لس آنجلس و همچنین در داخل ایران به عنوان موسیقی پاپ به مخاطبان عرضه می‌شود تا چه حد از این استاندارد برخوردار است؟
در مورد موسیقی پاپ خارج از ایران اگر تعداد موزیسین‌ها زیاد بود و شرایط معمولی و عادی بود که خواننده و ترانه سرا و خوانندگان می‌توانستند دور هم جمع بشوند، افراد بیشتری آماده این کار بصورت حرفه‌ای می‌شدند و بطور طبیعی می‌توانستیم موسیقی پاپ غنی‌تری داشته باشیم. متاسفانه بخاطر دوری ایرانیان از یکدیگر و مشکلات ناشی از غربت و غریب بودن باعث شده که تعداد موزیسین‌ها به نظر من کم باشد و موزیسین‌هایی که به تازگی به صحنه آمده‌اند در کارهای‌شان یک نوع یکنواختی مشاهده می‌شود. خود من، گاهی اوقات که به موسیقی پاپ ایرانی و به قول شما لس آنجلسی گوش می‌کنم اصلا نمی‌توانم خواننده‌ها را بشناسم و حتی نمی‌توانم تفاوتی بین عده زیادی از آنان احساس کنم. در داخل ایران هم با شرایطی که وجود دارد، محیط آزادی برای رشد طبیعی موسیقی نیست و طبیعتا موسیقی پاپ نمی‌تواند مسیر عادی خودش را طی کند.

--> ترانه Hija del alma از آلبوم عطر نور

ضعفی که معمولا در ترانه‌های پاپ ایرانی مشاهده می‌شود، این است که تلفیق شعر و موسیقی به خوبی انجام نمی‌گیرد که این باعث می‌شود آثار ضعیفی را در این عرصه شاهد باشیم. شما این ضعف را ناشی از چه می‌دانید.
همانطور که قبلا عرض کردم بنا بر دلایلی که اشاره شد آنطور که باید و شاید موزیسین‌های حرفه‌ای و کسانی که بتوانند موسیقی غنی عرضه کنند نداریم و از این نظر دچار نوعی فقر هستیم. چون محیط مناسب نیست و رابطه‌های لازم نیز وجود ندارد. گاهی شاهد هستیم که برخی افراد که آگاهی کمی از موسیقی دارند و از این عرصه ترد شده‌اند درخارج از ایران مشغول به کار می‌شوند و نتیجه آن می‌شود که اکنون می‌بینیم. در مورد کلام و شعری که بر روی موسیقی گذاشته می‌شود باید بگویم که شعر باید در قالبی مدرن و در عین حال استاندارد باشند و ترانه سرا و آهنگسار باید در کنار هم باشند تا بتوانند از لحاظ احساس به هم نزدیک شوند تا کاری که ارائه می‌کنند غنی و خوب باشد.

تعبیر شما از موسیقی عرفانی چیست؟ آیا تابه‌حال سعی کرده‌اید در آثاری که خلق می‌کنید از عرفان نیز الهام بگیرید؟
نمی‌دانم دقیقا منظور شما از موسیقی عرفانی چیست. برای من واژه‌هایی روحانی هستند که با روان انسان کار می‌کنند و آمیختن این واژگان با موسیقی به خلق آثاری منتهی می‌شود که تاثیر زیادی در روح و روان انسان دارند. من خودم مناجات‌های بسیاری به زبان‌های مختلف خواندم.

--> ترانه Garcias a la vida از رویای شیرین

واکنش مردم اسپانیا نسبت به موسیقی ای که شما ارائه می‌کنید و در کل موسیقی ایرانی چیست؟
مردم اسپانیا و به‌طور دقیق شهری که من زندگی می‌کنم مردمی هستند که دوستدار هنر و به‌خصوص موسیقی هستند و با توجه با سابقه تاریخی که در رابطه با موسیقی شرقی دارند، موسیقی ایرانی و به‌خصوص موسیقی محلی و اصیل ایران را بسیار دوست دارند و در کنسرت‌هایی که در گوشه و کنار اسپانیا داشتم این علاقه و اشتیاق را بخوبی حس کردم. در کنسرت‌هایی که برای اسپانیولی‌ها اجرا کرده‌ام بیشتر موسیقی اصیل و محلی ایرانی را برای آن‌ها اجرا کرده‌ام و در این کنسرت‌ها از تلفیق گیتار با سازهای اصیل ایرانی مانند دف، سنتور و ضرب استفاده کرده‌ام. این آمیختگی و تلفیقی که در کارهایم هست بسیار مورد توجه مخاطبان اسپانیولی بوده است. این طرز اجرا را به این دلیل به‌کار می‌برم که سالها است در این کشور زندگی می‌کنم و همین می‌تواند تعریف دقیقی از استیل، طرز فکر و سبک موسیقی من باشد. من خودم واقعا این ریتم‌ها و ترانه‌ها را حس می‌کنم و می‌توانم بگویم قسمتی از وجود من شده‌اند و یک خواننده آن چیزی را می‌تواند عرضه کند که به‌عنوان یک احساس ساخته و شکل داده باشد.

دور نمای موسیقی پاپ در ایران را چگونه می‌بینید؟ به نظر شما آیا موسیقی پاپ ایران در مسیر درستی گام بر می‌دارد؟
موسیقی پاپ ایرانی را بسیار محدود می‌بینم. محدود از رشد طبیعی موسیقی، فاصله بین هنرمندان و حتی پراکندگی مردم که بتوانند هنرمندان مورد علاقه خودشان را حمایت کنند و حمایت نشدن از جانب سازمان‌های فرهنگی داخل کشور. به عنوان مثال در اروپا، وزارت فرهنگ و هنر بسیار از موسیقی حمایت می‌کنند از جمله دادن بورسیه‌های هنری، دادن کمک و امکانات به موزیسین‌های جوان برای اجرای کنسرت و همچنین ضبط آثارشان و برگزاری مسابقات و فستیوال‌هایی که باعث شناخته شدن این افراد در جامعه می‌شود. در ایران اگر این کارها نیز صورت بگیرد تنها برای موسیقی سنتی است، ولی حمایتی از موسیقی پاپ نمی‌شود. تمامی این مسائلی که عنوان کردم باعث می‌شود که به تدریج موسیقی یک کشور پیشرفت کند و رو به تعالی برود. به خاطر همین مسائل و کمبودهایی که در ایران وجود دارد موسیقی یکنواخت شده و راکد مانده است و باعث شده استیل‌ها و سبک‌های جدید که شاید برای عموم مردم قابل توجه نبوده ولی از کیفیت خاصی برخوردار باشند جای زیادی برای رشد نداشته باشند.

در غرب به دلیل استقبال مردم و توجه خاصی که به موسیقی دارند هر سبکی در بازار وجود دارد و هر کدام نیز طرفداران خاص خودشان را دارند. به‌عنوان مثال از موسیقی کلاسیک می‌توان نام برد که با وجود اینکه طرفدارانش در مقابل طرفداران دیگر سبک‌ها کم هستند ولی این سبک از موسیقی را زنده نگه داشته‌اند. متاسفانه موسیقی پاپ ایرانی فقط در یک جهت در حال رشد است و کمپانی‌های موسیقی دیگر سبک‌های موسیقی را آنچنان که باید و شاید مورد حمایت قرار نمی‌دهند. به نظر من هر چه تعداد موزیسین‌های حرفه‌ای در این عرصه بیشتر باشد نتیجه بهتری در آخر کار می‌توان گرفت. ایران سابقه و زمینه فرهنگی و هنری بسیار غنی دارد و امیدوارم که روزی بصورت کامل از این حالت خارج بشویم و دوره‌های پر رونق در عرصه فرهنگی و هنری را بار دیگر شاهد باشیم و هر کسی بتواند به دور از هر گونه محدودیتی خلاقیت‌های خود را بروز دهد.

--> ترانه جان مریم از آلبوم Tanae

چه ایده‌هایی اکنون در سر دارید که می‌خواهید آن‌ها را در آینده به اجرا در آورید؟
یکی از آرزوهایی که یک هنرمند و خواننده دارد، ارتباط مستقیم با مخاطبش است. البته آماده کردن آلبوم‌های جدید بسیار کار زیبا و قشنگی است ولی در کل خودم ترجیح می‌دهم کنسرت‌هایی هر چند کوچک در گوشه و کنار دنیا داشته باشم و این باعث بشود که بتوانم به دنبال خلق کارهای جدید بروم. همین واقعا به من انرژی مثبت می‌دهد که بتوانم کارهای بهتر و بیشتری را عرضه کنم.