رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۹ آبان ۱۳۸۹

مهسا وحدت: یک صدای ممنوع

ایرج ادیب‌زاده، پاریس

گزارش و بخشهایی از این کنسرت را از اینجا بشنوید.

«با صدایی به نرمی عسل، چهره‌ای ظریف، و موهای بلند خود، تصویر یک شاهزاده خانم شرقی را دارد. اما این آوازه‌خوان جوان ایرانی در کشورش نمی‌تواند هنرش را عرضه کند.»
این‌ها را روزنامه‌ی فرانسوی «فیگارو» نوشت. در توصیف مهسا وحدت که به گفته‌ی نویسنده «آواز‌خوانی که در کشورش سانسور شده و باید در پاریس در چارچوب فستیوال زنان شرقی آوازهایش را سر دهد.»


مهسا و مرجان وحدت

فردای آن روز، روی صحنه‌ی شهر موسیقی، در پاریس—سیته دو لا موزیک—مهسا همراه خواهرش مرجان و همراهی نی امیرحسین میرآبادی آوازهایش را سر داد. یکشنبه، بیست‌وهفتم ماه مه برابر با ششم خرداد. برنامه‌ی بسیار جالبی که دو ساعت طول کشید. با الهام از موسیقی بومی و محلی، فولکلوریک، و سنتی آن‌گونه که خودشان تنظیم کرده بودند. استقبال تماشاگران فرانسوی از این برنامه بی‌نظیر بود. در فستیوالی که زنان آوازه‌خوان برجسته‌ای از تایوان، چین، اندونزی، مراکش، الجزایر، پاکستان، ازبکستان در آن هنرنمایی کردند.

دلفین مینویی، روزنامه‌نگار فیگارو، با عنوان "صدایی که در ایران ممنوع است" نوشت: «این بانوی هنرمند ایرانی که برای فستیوال آواز زنان شرقی به پاریس آمده از نادر هنرمندانی است که از کشورش نگریخته. مهسا وحدت فمینیستی است که از حق زنان کشورش در زمینه‌های هنری دفاع می‌کند. او صدایش را از مادربزرگش به ارث برده، کسی که همواره اشعار قرةالعین، شاعره‌ی پیشرو و برجسته‌ی ایران و از پیشتازان جنبش فمینیستی در ایران، که در دوران قاجار به دستور ناصرالدین شاه اعدام شد، را می‌خواند. به گفته‌ی مهسا این شاعره یک سمبل مبارزه‌ی زنان است. این زن یک نمونه بود. و می‌افزاید: وی نیز برای شناسایی حقوق زنان ایران به ویژه در زمینه‌های هنری، مبارزه می‌کند.»

مهسا به فیگارو می‌گوید: «در دوران پادشاهان قاجار زنان در ایران فقط می‌توانستند و حق داشتند در اندرونی آواز بخوانند به عبارت دیگر در حرم .» و می‌افزاید: «اما در دوران پهلوی 1925- 1979 بود که زنان سرانجام خود را شناساندند و مقابل مردم آواز خواندند.»


مهسا وحدت در "فيگارو"

مهسا در آن زمان بسیار جوان بود. زیر بمباران‌های صدام حسین بود که نخستین درس‌های پیانو را آغاز کرد. با خرید پیانوی دست دوم از یک دوستش، که برای آوردن آن با یک کامیون کوچک به رشت، شمال ایران، رفتند. بعد همراه مرجان، خواهرش که سه سال از او کوچکتر بود، به طور مخفیانه به آموزش آواز از خانم پری ملکی، یکی از معدود خوانندگانی که ایران را ترک نکرده بود، مشغول شدند. او به آن‌ها آوازهای سنتی ایران را یاد داد. روی اشعار حافظ و مولوی و... بعد نوبت کنسرت‌های مخفیانه و خانوادگی رسید. که به دلیل ممنوع بودن آوازخوانی زنان، شنوندگانش را در همین کنسرت‌های خصوصی پیدا می‌کرد . تنها آلبومی هم که توانست در ایران ضبط کند و اجازه‌ی انتشار گیرد، «ریشه در خاک» نام دارد. زیرا به گفته‌ی مهسا: او در کشوری زندگی می‌کند که صدای مردان در آن شنیده می‌شود و زنان خاموشند.

یکشنبه‌ی گذشته که برای تهیه برنامه‌ای از کنسرت مهسا و مرجان وحدت، برای زمانه به آمفی‌تئاتر شهر موسیقی پاریس رفتم و همراه تماشاگران پرشمار فرانسوی از جاذبه‌ی موسیقی بومی و سنتی ایران و آوازهای عسلی دو خواهر هنرمند ایرانی لذت بردم و هر بار همراه حاضران به شدت برای آن‌ها دست زدم، به این نتیجه رسیدم که صدای زنان ایران، هرگز خاموش نخواهد شد. آن‌ها حالا در فستیوال‌های مختلف جهان نمایندگان نسل تازه‌ی آوازه‌خوان‌های زن ایرانند.
آلبوم تازه‌ی آن‌ها در نروژ منتشر شده، توسط یک تهیه‌کننده‌ی نروژی با عنوان «لالایی‌های کشورهای محور شرارت!» و دو آلبوم دیگر آن‌ها نیز به‌زودی در خارج از ایران منتشر می‌شود.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

متاسفم برا اینکه چنین در کشور مقدس ایران انجام میشود و خوشحالم که زنان در سراسر دنیا توانایی و علم و دانش و هنر خود را نشان میدهند. به شما به عنوان یک زن محروم در زندگی افتخار میکنم.

-- شهناز ، Jun 4, 2007 در ساعت 08:06 PM

سلام
آوازه خوان نادرست است. لطفا بنویسید آواز خوان یا خواننده.
ممنون
شمس

-- shams ، Jun 5, 2007 در ساعت 08:06 PM

به قول دكتر اسماعيل خوئي ,
هنرش كشتن هنرمندان ...
نقاش را از رنگ و قلم مو هايش دور كنيد اورا روحآ كشته ايد,
گل و سنگ و چوب و مغار مجسمه ساز را بگيريد اورا فلج و زمينگير كرده ايد, دفتر و كاغذ را از نويسنده و شاعر,
اواز خوان و نوازنده را هم در مطبخ و زير زمين و حرم سراها, زنداني كنيد تا از اين ملت و فرهنگ و هنر هزاران ساله اش تنها چيزي كه باقي ماند يعني يك جسم بي روح و جنازه اي متحرك برايتان بماند.
اما غافل از اينكه مقتول محال است مطيع قاتل گردد.

-- zandy ، Jun 6, 2007 در ساعت 08:06 PM

خیلی از این بابت ناراحتم. بیشتر از اینکه این حکومت له ادعلی اسلام دارد حتی قران را هم زیر پا می گذارد. در دین ما اسلام اجباری نیست ولی ظاهرا حکومت بهتر از قران سعادت ما رو می خواد

-- وحید ، Jun 6, 2007 در ساعت 08:06 PM

dorood be baanovaane iranzamin ke alaa-raghme hameye masaael hamishe pooyaa va fa-aal boodano hastan

-- amir ، Jun 6, 2007 در ساعت 08:06 PM

مرغ سحر ناله سر کن
داغ مرا تازه تر کن
ز آه شرر بار این قفس را
برشکن و زیر و زبر کن ......
چند مصرع را نوشتم تا برسم به اینجا که :
وز نفسی عرصه ی این خاک توده را
پر شرر کن .
باشد که نفس گرم زنان ایران به این خاک سرد ، گرمایی دیگر باره بخشد

-- کورش کوچک ، Jun 6, 2007 در ساعت 08:06 PM

آیا اجازه ندادن به زنان در آوازه خوانی حق مهمی است که از آنها ضایع شده است.آیا حفظ حرمت زن ،جلوگیری از نگاه کردن به عنوان یک کالای جنسی و حفظ زن به عنوان یک انسان ارزشمند ضایع کردن حق اوست. بهتر است اندکی دست از این صحبت ها برداشته و اندکی به حقیقت این مفاهیم و صحبت ها بنگریم

-- نرگس ، Jun 6, 2007 در ساعت 08:06 PM

Afradi mesle Narges Khaum Ghrune Vostaii bisavad ke hanuz dar 1000 ran Sale pish zendegi mikonad baraje Jameeje Emroozi Iran Besiar Khatarnak hastand.,

-- بدون نام ، Jun 6, 2007 در ساعت 08:06 PM

motshakerim az hemmate aalie in khanoom

-- jamshid ، Jun 7, 2007 در ساعت 08:06 PM

آواز و هنر موسیقی حتی در گیاهان و حیوانات هم وجود دارد هر حیوانی آواز خودش را دارد مگر میشود انسان نداشته باشد؟ وقتی برای گیاهان موسیقی میگذارند بیشتر رشد میکند و گاو بیشتر شیر میدهد مگر میشود در آدم اثر نگذارد؟

-- بدون نام ، Jun 7, 2007 در ساعت 08:06 PM

در جواب نرگس خانم: بله! اینکه زنان اجازه ندارند بخوانند، حق مهمی از آنان سلب شده است، خیلی در حیرتم که جنابعالی این را درک نکرده اید! حفظ حرمت زن!؟ این چه حرفی است که امثال شما می زنید؟ مگر طالبان برای زن حرمتی قائل است؟ در نظر طالبان، و نرگس خانم،زن باید یک ضعیفه باشید! همین!
دکتر ع

-- دکتر ع ، Jun 7, 2007 در ساعت 08:06 PM

پوشاندن زن توهین بزرگی به طبیعت است. زن و طبیعت هر دو زیبایند اما زیبایی طبیعت ساده و بی الایش است و زنان ما هر چه به طبیعت نزدیکتر زیباترند.
پوشاندن زن توهین مستقیم به مردان است و نشان از این که شما منحرف و هیزید و من باید خودم را در مقابل شما متجاوزان و حریصان حفظ کنم این نوعی پیش داوری و بی ادبی به مردان است. به نظر من مردان بیش از زنان باید به حجاب اعتراض کنند.
حرف اخر اینکه خاموش کردن یک خواننده مثل بریدن زبان یک بلبل تنفر اور و مشمز کننده است.
سپاسگذارم

-- مینو ، Jun 7, 2007 در ساعت 08:06 PM

naaaaaaaaaaarges khanom shoma yeki ke hatman kalay jeeeeeeeeeeeeeeeensi hasti

-- arash ، Jun 7, 2007 در ساعت 08:06 PM

هر چيز گرانبهايي داراي حصار مي باشد, همانطور كه خداوند متعال مغز را درون محفظه اي محكم به نام جمجمه و مرواريد را درون صدف قرار داده است, زن هم به عنوان يك موجود گرانبها كه هيچگاه از تعدي افراد مختلف در امان نبوده است, لازم است مراتب حفظ و صيانت عفت آن رعايت شود.
او مادر است, همسر است, خواهر است و در يك كلام ناموس و شرف مي باشد.

-- اميد رستگار ، Jun 7, 2007 در ساعت 08:06 PM

با سلام.در زمانه ای که دغدغه انسان کشف نا شناخته ها است:کاش ما به دور از این حریم شکنی ها به حفظ حرمت هم بعنوان یک انسان و بدور از جنسیت او ارزشی هر چند ناچیز قایت بودیم.

-- بی نام ، Jun 7, 2007 در ساعت 08:06 PM

سلام
مطلب خوبی بود
آیا آهنگهای این خواننده را میشه در اینترنت دانلود کرد ؟
http://www.naatamam.blogfa.com/

-- ناتمام ، Jun 8, 2007 در ساعت 08:06 PM

دستي كه نمي شه بريد بايد بوسيد

-- رضا ، Jun 8, 2007 در ساعت 08:06 PM

به آقاي رستگار: بله ما همسريم؛ مادريم و چه و چه و چه. ولي قبل از هرچير انسان هستيم و حق انتخاب آزاد داريم مثل شما مثل ديگران. امثال شما با اين افكار قرون وسطايي كه زير نقاب دلسوزي براي زنان خوب پنهانش كرده ايد؛ تنها دغدغه اتان بسط يك سيستم نامتعادل و حمايت از قوانين ضد بشري اين سيستم مردسالار است. اين شعارهاي شما مدتهاست كه رنگي ندارد!!!

-- تينا ، Jun 8, 2007 در ساعت 08:06 PM

قلبا اين همه ثبات قدم در نيل به اهداف مثبت اين بانوي ايراني را به همه مشوقان ايشان و علي الخصوص خودشان تبريك مي گويم.

-- ليلا ، Jun 9, 2007 در ساعت 08:06 PM

man ba inke sedaye in do khahar ro shenidam ama mikham sayti ro be man moarefi konid baraye peyda kardan ahangha va sedaye in 2 aziz

-- sh ، Jun 10, 2007 در ساعت 08:06 PM

سيه چادر مرا پنهان ندارد
نماي رو مرا عريان ندارد
چو خورشيدم ز پشت پرده تابم
سياهي ها نميگردد نقابم
نميسازد مرا در پرده پنهان
اگر عابد نباشد سست ايمان
تو كز شهر طريقت ها بيائي
بموي من چرا ره گم نمائي
نخواهم ناصح وارونه كارم
كه پاي ضعف تو من سر گذارم
كي انصافي درين حكمت ببينم
گنه از تو و من دوزخ نشينم
بجاي روي من اي مصلحت ساز!
بروي ضعف نفست چادر انداز.

-- Robert Laghaie Indianapolis ، Jun 10, 2007 در ساعت 08:06 PM

baa salaam . mamnun az gozaareshetun. vali fekr konam naame navaazande ye Ney , Amir Hosseine Eslaami hast !shaayad dar Brushur neveshtan Mir-aabaadi ! :( be har haal , mamnun

-- بدون نام ، Jun 10, 2007 در ساعت 08:06 PM

سلام نرگس عزيز وآقاي رستگار اگر جلوگيري از آواز خواني زنان درجهت دفاع از صيانت زن وجلوگيري از كالا ي جنسي شدن زن است پس صيغه كردن زنان هرروز براي يك مرد در راستاي اين هدف است سردمداران نظام ميگويند "زنان آواز نخوانيد صيغه شويد تابعنوان زني كه از ارزشهاي خود دفاع ميكند شناخته شويد"؟!

-- مينا-مشهد ، Jun 12, 2007 در ساعت 08:06 PM

سلام خدمت مهسا و مرجان عزیز خسته نباشید به امید هنرنمایی شما عزیزان با ازادی در خاک وطنمان ایران ایا شما در امریکا هم برنامه دارید؟

-- امیر داوود کارگران جهرمی ، Jun 13, 2007 در ساعت 08:06 PM

مهسا جان از سایت تو خوشم امده

-- حامد عزیزی ، Jun 21, 2007 در ساعت 08:06 PM

aslan kar kheyli za'if ast, moosighi-e iran bitcharreh mishe be adamhaye porroo mesle inha ! in kharedjiha ham ke hitchi nemifahmend va batcheha porroo soo estefadeh mikonend. Hey dad

-- madjid ، Jun 23, 2007 در ساعت 08:06 PM

سلام عزیزم ممنونم از

-- مهسا ، Jul 23, 2007 در ساعت 08:06 PM

در کشور ما این چیزها عادی است :انها در سانسور کردن خوانندگان بزرگی همچون مهستی وهایده موفق شدند و فکر میکنم کشور ما در سانسور کردن این نامهابر خلاف همه زمینه ها داره مطلق موفق میشه
بیایید نگذاریم!

-- davood ، Aug 2, 2007 در ساعت 08:06 PM

آلبوم تازه‌ی آن‌ها در نروژ منتشر شده، توسط یک تهیه‌کننده‌ی نروژی با عنوان «لالایی‌های کشورهای محور شرارت!»

چه طور راضی شدن آلبومشو ن رو با همچین عنوانی منتشر کنن؟

-- مریم ، Aug 6, 2007 در ساعت 08:06 PM

آقا توي ايران چي ازاده كه خوانندگي ازاد باشه
درد دل زياده حالا بگذريم
محمد هستم از آبادان

-- بدون نام ، Aug 8, 2007 در ساعت 08:06 PM

salam , khaste nabashid, man video producer hastam va taghriban mishe goft yejoriaee raval shode baram ke kare kasaee ke jeddi hastan to kareshon ro khodam pey giri mikonam khosh hal misham ke age in dostan ba man tamas begiran

-- kamal ، Jan 30, 2008 در ساعت 08:06 PM

متاسفم برای مهسا وحدت که باور کرده که فیگارو دلش برای زنان ایرانی میسوزد و درد دلش را برای آنها کرده. تا کی بعضی ازین ایرانی ها میخواهند در این خوش خیالی بمانند و حرف دلشان را برای غریبه های گرگ صفت بزنند خدا می داند

-- ثمره ، Dec 20, 2008 در ساعت 08:06 PM

در میخانه ببستند - خدایا مپسند
که در خانه ی تزویز و ریا باز کنند

-- محسن ، Apr 25, 2009 در ساعت 08:06 PM

سلام دوستان؛

آيا اگر مرد به طور طبيعي و غريزي به جنس مخالف گرايش داره اين به معناي اينه كه مرد هوسباز يا متجاوز يا مريضه؟
البته وقتي كه جامعه باز و آزاد باشه اين ميل غريزي به سمت هوس آلود شدن و مريضي جلو خواهد رفت و چقدر زياد است آسيبهاي روحي و جسمي و افسردگيهايي كه ناشي از اين مريضي در جامعه هاي امروز به وجود اومده.
چقدر خانواده ها كه با دلرباييهاي زنان يا خودنماييهايي كه به بهانه زيبا بودن و زيبايي را عرضه كردن از بين رفته است؟
و چقدر احترامها شكسته شده و ما هنوز با اين تصور كه آزادي زن و مرد در برهنه بودن يا در معرض ديد قرار دادن زيباييهاست داريم اين دو موجود رو مورد آزار و اسارت تن و جسم قرار ميدهيم.
و ضمنا؛ اينكه ما بر اثر فمينيسم داريم به سمتي ميريم كه حقوق زن را و ارزش زن را در حد حق آواز خواندن- حق لباس نپوشيدن- حق آزادي در روابط جنسي داشتن- و حقوق توهين آميزي كه اول از همه زن را موجودي در حد و حدود همين مسائل معرفي ميكنه واقعا ناراحت كننده است.
و اتفاقا كسيكه به پوشيده بودن زن اهميت مي ده درواقع ميخواد زن رو از اسارت توجه به جسم و خودنمايي و مشغول اين چيزها بودن آزاد كنه.
باتشكر از نرگس و اميد و همه دوستاني كه با ادب و دلسوزانه نظر دادن

-- ا. ، Nov 10, 2010 در ساعت 08:06 PM