| رادیو زمانه > خارج از سیاست > جوایز > بوکر ۲۰۱۰ | ||
بوکر ۲۰۱۰
الاهه نجفیجایزهی بوکر ۲۰۱۰ که مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی در کشورهای انگلیسی زبان است به نویسنده‌ی نه چندان سرشناس انگلیسی، هوارد جاکوبسن تعلق گرفت. جایزه‌ی بوکر، سه‌شنبه شب، ۲۰ مهر ماه به این نویسنده‌ی بریتانیایی به خاطر رمان «پرسش فینکلر» The Finkler Question که رمانی است در طنز اهداء شد. کمتر کسی می‌توانست حدس بزند که مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی انگلستان در پاییز امسال از آن یک نویسنده‌ی گمنام بشود. جایزه‌ی ادبی بوکر امسال هم به یک نویسنده‌ی انگلیسی اهداء شد. هوارد جاکوبسن به خاطر رمان «پرسش فینکلر» The Finkler Question مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی انگلستان به ارزش ۵۰ هزار پوند را دریافت کرد. این جایزه به طور سالانه برگزار می‌شود. جاکوبسن در میان کاندیداهای دریافت جایزه‌ی بوکر یک نویسنده‌ی شناخته شده نیست. این نویسنده‌ی ۶۸ ساله‌ی بریتانیایی توانست با موفقیت از تام مک‌کارتی و پیتر کری که پیش از این دو بار جایزه‌ی بوکر را از آن خود کرده بود، پیشی بگیرد. او در خطابه‌ای که سه‌شنبه شب به این مناسبت ایراد کرد، با طنز گزنده و نیشداری که خاص اوست، گفت: «وقتی جایزه‌ای به تو تعلق می‌گیرد، هیأت داوران و همه‌ی کسانی را که این جایزه را به تو داده‌اند به خاطر همه‌ی جوایزی که به تو نداده‌اند سرزنش می‌کنی. من اما امشب همه‌ی آنها را می‌بخشم. چون می‌دانم آنها فقط به وظیفه‌شان عمل کرده‌اند.»
او در پایان سخنانش گفت تصمیم دارد با این پول یک کیف زنانه بخرد و به همسرش هدیه دهد. او خطاب به حاضران گفت: «می‌دانید که این روزها کیف زنانه چقدر گران است.» این نویسنده‌ی بریتانیایی چند روز پیش از دریافت جایزه‌ی بوکر خواستار توجه بیشتر به ادبیات طنزآمیز شده بود. جاکوبسن در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ هم کاندید دریافت جایزه‌ی بوکر شد. در رمان «پرسش فینکلر» « The Finkler Questio » او مثل دیگر رمان‌هایش به شخصیت یک فیلسوف یهودی به نام سام فینکلر می‌پردازد. فینکلر به اتفاق دو دوست دیرینه و استادش تصمیم می‌گیرد بر ضد تنهایی و اندوه کاری انجام دهد. در مرکز رویدادها شخصیتی قرار دارد به نام جولیان ترسلاو که تولیدکننده‌ی برنامه‌های رادیویی است، با فینکلر رقابت دارد و با وجود آنکه یهودی نیست، اما مجذوب این دین می‌شود. استاد ترسلاو و فینکلر شخصی است به نام لیبور سفسک. فینکلر و سفسک هر دو یهودی هستند و همسر هر دو آنها مرده و هر دو از تنهایی رنج می‌برند. طنز رمان در زبان اتفاق نمی‌افتد، بلکه در هم‌نشینی شخصیت‌ها و تضادهایی که بین آنها وجود دارد و در گفت و گوهای آنها و تلاش‌شان در بیان کردن عواطف و نظرات‌شان شکل می‌گیرد. بنگاه انتشاراتی بلومسبری که ناشر آثار جاکوبسن است، از او به‌عنوان طنزپردازترین نویسنده‌ی زنده‌ی بریتانیا یاد کرده است. از پنج داور جایزه‌ی بوکر، دو تن با اهداء این جایزه به جاکوبسن مخالف بودند. اندرو موشن، شاعر انگلیسی و رئیس هیأت داوران جایزه‌ی بوکر گفت: «کتاب جاکوبسن به‌راستی که سزاوار دریافت این جایزه‌ی بزرگ است. این کتاب نه تنها اثری است در طنز، بلکه هم‌زمان کتابی است اندوهگین و از نویسنده‌ای حساس نشان دارد.» از جاکوبسن به‌عنوان فیلیپ راث بریتانیا یاد می‌کنند. اما او خودش اعتقاد دارد که بیشتر یک جین آستین یهودی است. با اهداء جایزه‌ی بوکر به این نویسنده، در محافل ادبی بریتانیا این بحث درگرفته است که آیا جاکوبسن موفق شده است یک رمان یکسر یهودی بنویسد؟ جایگاه ادبیات طنز کجاست و آیا رمان طنز ارزش دریافت جایزه‌ی بوکر را دارد؟ جایزه‌ی بوکر هر سال به یک نویسنده‌ی بریتانیایی، ایرلندی یا زیمبابوه‌ای اهداء می‌شود و در کنار جایزه‌ی ادبی گنکور در فرانسه و جایزه‌ی کتابفروشی‌های آلمان از معتبرترین جوایز ادبی جهان است. سال گذشته خانم هیلاری منتل این جایزه را از آن خود کرد. جایزه‌ی بوکر به شکلی برگزار می‌شود که همواره در مرکز رویدادهای فرهنگی قرار داشته باشد. در دسامبر هر سال اعضاء هیأت داوران اعلام می‌شوند. سپس در فهرستی به نام Longlist نام کاندیداها فهرست می‌گردد و از آن میان عده‌ای به فهرست Shortlist راه می‌یابند. سرانجام در اکتبر هر سال نام برنده‌ی جایزه اعلام می‌گردد و به این ترتیب به مدت ده ماه جایزه‌ی بوکر در مرکز توجه رسانه‌ای قرار می‌گیرد. مأخذ:  |
||
