ابعاد جدید از خسارت سیل در پاکستان

بیژن روحانی

به گفته‌ی دبیرکل سازمان ملل متحد، سیل بی‌سابقه در پاکستان مانند یک سونامی است که به مرور زمان قدرت تخریب و ویرانگری آن بیشتر می شود. اکنون میلیون‌ها نفر سیل‌زده و بی‌خانمان با خطر عدم دسترسی به آب سالم و گسترش بیماری‌های عفونی رو به رو هستند

همسایگان پاکستان از جمله ایران در مرزهای خود در آماده باش کامل برای مقابله با ورود بیماری‌ها واگیردار به سر می‌برند. به گفته‌ی اقلیم شناسان با تغیرات گسترده آب و هوایی و عوض شدن الگوی بارش در پاکستان و هند، باید انتظار فجایع بیشتری از این دست را در آینده داشت.

با گذشت چند هفته از سیل بزرگ در پاکستان ابعاد فاجعه‌آمیز آن بیشتر مشخص شده است. بان‌کی‌مون دبیرکل سازمان ملل متحد این واقعه را یک فاجعه بین المللی و چالشی بزرگ برای کل جامعه بشری توصیف کرد. به گفته‌ی دبیرکل سازمان ملل، پاکستان در حقیقت با یک سونامی روبه‌روست که با سرعت کم حرکت می‌کند اما قدرت تخریب و ویرانگری آن در طول زمان اضافه می‌شود.

هر روز ابعاد بیشتری از خسارات در پاکستان مشخص می شود

سیل پاکستان در حدود هفتاد درصد از کل کشور را تحت تاثیر قرار داده و زندگی بیش از بیست میلیون نفر را با خطرات گوناگونی رو به رو کرده است. مطابق پیش بینی‌های هواشناسی، پاکستان با چهار هفته بارش مستمر و سیل آسای دیگر رو به رو خواهد بود و این به معنای افزایش وسعت مناطق سیل زده است.

روز گذشته خبرگزاری‌های مختلف از پاکستان گزارش دادند حداقل دویست هزار نفر دیگر از ساکنان ایالت سند روستاهای خود را ترک کرده‌اند و از مقابل سیل گریخته‌اند. سیلاب اکنون از مناطق شمالی به سمت جنوب سرازیر شده است.

سازمان ملل اعلام کرده است به هلیکوپترهای بیشتری نیاز دارد

دسترسی سازمان‌های امدادرسان به حدود هشتصد هزار نفر از مردم سیل زده تنها از طریق هلیکوپتر میسر است زیر تمام جاده‌های منتهی به این مناطق زیر آب فرو رفته اند. به همین دلیل سازمان ملل متحد روز سه شنبه گذشته برابر با بیست و چهارم آگوست، از کشورها و سازمان‌های امداد رسان خواست تعداد بیشتری هلیکوپتر برای عملیات نجات به پاکستان اعزام کنند.

چنان‌چه هلیکوپترها به موقع به محل نرسند، مردم گرفتار در میان سیل با خطرات مختلفی از جمله بیماری، تشنگی و گرسنگی تهدید خواهند شد. سیل بی سابقه در پاکستان عملاوه بر تمام خسارات و مشکلاتی که به بار آورده، امدادرسانان را با معضلی بزرگ در ترابری و وسایل کمک رسانی رو به رو کرده است؛ معضلی که به گفته‌ی مدیر بخش هماهنگی در امور امدادرسانی سازمان ملل، نسبت به فجایع مشابه قبلی بسیار حادتر است.

به گفته‌ی مقامات سازمان ملل اکنون نحوه تامین آب آشامیدنی، غذا و پناهگاه از مهمترین الویت‌های امدادرسانان است. کمبود آب آشامیدنی به نگرانی جدید امدادگران تبدیل شده است. بر اثر کشته شدن صدها هزار حیوان اهلی و زیر گل و لای ماندن آنها، بیماری‌های واگیردار در منطقه شایع شده و نجات یافتگان از سیل در برابر خطر ابتلای گسترده به آنها قرار دارند.نبودن منابع کافی آب سالم و بهداشتی نیز باعث شده است تا نوشیدن از آب‌های آلوده به گسترش و همه‌گیر شدن بیماری‌های عفونی از قبیل اسهال و وبا کمک کند.

دسترسی به آب سالم با دشواری رو به روست.

سازمان ملل می‌گوید هم اکنون یک میلیون و ششصد هزار نفر به این بیماری‌ها مبتلا شده‌اند. کشورهای همسایه‌ی پاکستان، از جمله ایران در حالت آماده باش به سر می‌برند تا با سرایت هرگونه بیماری واگیردار از سوی مناطق سیل‌زده مقابله کنند. رئيس مرکز مديريت مبارزه با بيماری‌ها در وزارت بهداشت ایران گفته است از هفته گذشته نيروهای بهداشتی مرزی در حال آماده‌باش کامل هستند.

سرعت گسترش مناطق سیل زده و تعداد بی خانمان‌ها اکنون چندان زیاد شده است که دولت پاکستان و سازمان‌های جهانی قادر نیستند سرپناه کافی و خانه‌های موقت برای تمام سیل زدگان فراهم کنند. حداقل پنج میلیون نفر بدون هرگونه سرپناه و حتا چادر موقت و پلاستیکی به سر می‌برند.با نزدیک شدن پاییز، نگرانی بی‌خانمان‌ها و سیل‌زدگان دو چندان خواهد شد.

یوسف رضا گیلانی، نخست وزیر پاکستان، اثرات سیل اخیر را با وقایع خونبار سال ۱۹۴۷ زمان جدا شدن پاکستان از هند مقایسه کرده است که در جریان آن صدها هزار نفر کشته شدند. همچنین به گفته‌ی آصف علی زرداری، رییس جمهوری پاکستان، حداقل سه سال زمان نیاز است تا این کشور بتواند از زیر بار خسارات وارد شده خارج شود و برای مقابله با سیل‌ها و طوفان‌های بعدی آمادگی لازم را پیدا کند.

گسترش بیماری‌های عفونی میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند

اشاره آقای زرداری به لزوم آمادگی در برابر بحران‌های بعدی به این معنی است که سیل اخیر در پاکستان با تغییرات عمده‌ی آب و هوایی و گرم شدن زمین در ارتباط است و بنابراین باید باز هم انتظار رخ دادن چنین حوادثی را در آینده داشت. مطابق بررسی‌های اقلیم شناسان، پاکستان و به طور کلی شبه قاره هند در کانون بلاهایی قرار دارند که مرتبط با تغییرات گسترده‌ی آب و هوایی است.

در سال‌های اخیر شدت بارش‌های موسمی به طرز محسوسی در پاکستان و غرب هند افزایش یافته است. در ماه جولای سال ۲۰۰۵ میلادی شهر مومبای (بمبئی) در هندوستان در عرض یک روز گرفتار بارش به میزان ۹۵۰ میلیمتر شد که خسارات فراوانی به بار آورد. سال گذشته نیز شمال شمال غربی پاکستان و کراچی دچار سیل شدند. بررسی‌های بیشتر توسط اقلیم شناسان نشان داده است گرم شدن آب و هوا، کم شدن میزان برف و یخ در کوهستان‌های فلات تبت و تغییر الگوی بارش همگی در وقوع چنین رویدادهای فاجعه باری موثر بوده‌اند.