بزرگترین نیروگاه خورشیدی در اسپانیا

بیژن روحانی

ظاهرا اکنون دور، دور اسپانیاست. کشوری که نه تنها با قهرمانی در فوتبال تمام نگاه‌ها را به خود متوجه کرد، بلکه در تولید انرژی‌های پاک نیز از بسیاری از کشورها پیش افتاده است. یکی از بزرگترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان به تازگی در اسپانیا افتتاح شد. به این ترتیب این کشور اکنون جایگاه آمریکا را به عنوان دارنده‌ی بزرگترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان کسب کرده است. در حال حاضر میزان انرژی خورشیدی تولید شده در این کشور برابر با میزان انرژی تولید شده در یک نیروگاه هسته‌ای است.

اسپانیا اکنون پیشتاز تولید انرژی‌های تجدید شونده است و پیش از این نیز بعد از آمریکا و چین در میان کشورهایی قرار داشت که بیشترین انرژی برق- آبی را تولید می‌کنند. اسپانیا همچنین دارای یک بخش تولید انرژی از نیروی باد است که با کمک‌ها و حمایت‌های دولتی تقویت شده است.

به گزارش روزنامه گاردین به تاریخ ۱۳ جولای، با آغاز به کار نیروگاه جدید خورشیدی اسپانیا، لا فلوریدا، که بزرگترین در نوع خود در جهان است، توان تولید برق خورشیدی در این کشور به ۴۳۲ مگاوات رسیده است، در حالی که ایالات متحده آمریکا قادر به تولید ۴۲۲ مگاوات برق از طریق انرژی خورشیدی است. این نیروگاه که در استان باداخس در غرب اسپانیا ساخته شده، مرکب از آینه‌های شلجمی شکل است.

تاسیسات جدید نیروگاه خورشیدی در اسپانیا

برخورد اشعه آفتاب روی این سطوح و بازتاب آن‌ها لوله‌هایی را که با سیال انتقال حرارت پرشده‌اند به شدت گرم می‌کند. از سیال انتقال حرارت آنگاه برای تولید بخار استفاده می‌شود که به نوبه خود توربین‌های تولید برق را می‌گرداند. آینه‌های نیروگاه در طول مدت روز متناسب با جهت حرکت خورشید حرکت می‌کنند تا از بیشترین پرتوهای خورشیدی بهره ببرند. آینه‌ها در مساحتی معادل ۵۵۰ هزار متر مربع در کنار هم چیده شده‌اند و قادر به تولید ۵۰ مگاوات برق هستند.

موسسه «پروترمو سولار» در اسپانیا، که نماینده تولیدکنندگان برق از طریق انرژی خورشیدی است، اعلام کرده ظرف یک سال ۶۰۰ مگاوات دیگر برق از این طریق تولید خواهد شد و تا سال ۲۰۱۳ ظرفیت تولید برق از نیروگاه‌های خورشیدی به ۲۵۰۰ مگاوات خواهد رسید.

یکی دیگر از نیروگاه‌های خورشیدی در اسپانیا

همچنین منطقه ناوارا در شمال اسپانیا، که منطقه‌ای کم جمعیت است، هم اکنون ۷۵ درصد از انرژی مورد نیاز خود را از طریق انرژی‌های پاک و تجدید شونده مانند انرژی باد، خورشید و یا مواد زیستی (زیست توده) تامین می‌کند. اکنون مزارع بادی در اسپانیا (که شامل توربین‌های تولید برق از نیروی باد است) در حدود ۲۰۰۰۰ مگاوات برق تولید می‌کنند.

در یکی از روزهای ماه نوامبر گذشته اسپانیا توانست از این نظر رکورد جدیدی به ثبت برساند و در آن روز پنجاه و سه درصد از کل نیروی برق مورد نیاز کشور را از طریق نیروگاه‌های بادی خود تامین کرد، یعنی چیزی معادل کارکرد یازده نیروگاه اتمی. دولت اسپانیا اعلام کرده قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۲ درصد از کل میزان انرژی مورد نیاز کشور را از طریق انرژی‌های تجدید شونده تامین کند. میزانی که حتا اندکی جلوتر از اهداف اعلام شده اتحادیه‌ی اروپاست.

در ماه نوامبر گذشته اسپانیا به رکورد جدیدی در تولید انرژی بادی دست یافت

وجود بیش از ۳۴۰ روز آفتابی در سال در اسپانیا، استفاده از انرژی خورشیدی را بیش از انرژی باد در آنجا امکان‌پذیر می‌سازد و قادر خواهد بود در آینده این کشور را از تولید برق با استفاده از سوخت‌های فسیلی و انرژی هسته‌ای رها کند. اسپانیا هم‌اکنون چهارمین تولید کننده بزرگ فن‌آوری‌های مربوط به تولید انرژی خورشیدی در جهان است و صادرات تجهیزات مربوط به تولید انرژی خورشیدی و بادی، سود اقتصادی فراوانی را نصیب اقتصاد آن کرده است.

بحث استفاده از انرژی‌های تجدید شونده در دهه‌های اخیر در دنیا شتاب گرفته است. با توجه به پایان پذیربودن منابع سوخت فسیلی و آلودگی‌های گسترده زیست محیطی ناشی از استفاده از آنها، تنوع بخشیدن به منابع انرژی و استفاده از انرژی‌‌های پاک و تجدید شونده از مهمترین اهداف سیاستگذاری در بخش انرژی در جهان بوده است.

نخستین نیروگاه خورشیدی ایران در شیراز

در ایران نیز از دهه‌های گذشته، بحث استفاده از چنین انرژی‌هایی آغاز شده است اما به جز راه‌اندازی چند مرکز تحقیقاتی و یک نیروگاه کوچک در شیراز هنوز اقدام موثر دیگری صورت نگرفته است. در بهمن ماه سال گذشته نیز خبر آغاز عملیات احداث یک نیروگاه کوچک دیگر با ظرفیت اسمی ۲۴ کیلو وات در تبریز منتشر شد.

گران بودن تولید انرژی خورشیدی در مقایسه با تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی یکی از دلایلی است که هنوز استفاده از این نوع انرژی را در بسیاری از کشورها از جمله ایران فراگیر نکرده است. فراوانی منابع سوخت فسیلی در ایران باعث شده است تا هنوز برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری منسجم و هدفمندی در حرکت به سمت تولید انرژی‌های تجدیدشونده صورت نگیرد.

با این‌حال فواید طولانی‌مدت استفاده از این نوع انرژی، به خصوص در کاهش آلودگی محیط زیست، بسیاری از کشورها را ترغیب به مطالعه و سرمایه‌گذاری در این بخش کرده است. به جز اسپانیا که اکنون در زمره پیشتاز‌ترین کشورها در استفاده از انرژی خورشیدی به شمار می‌آید، کشورهای آلمان، ژاپن، آمریکا، هند، چین، ایتالیا و فرانسه نیز کشورهایی هستند که در این زمینه سرمایه‌گذاری فراوانی کرده‌اند.