«اعتصاب غذا می‌کنم تا ناعدالتی را فریاد بزنم»

اعلام همبستگی با ایرانیان، این روزها به شکل اعتصاب غذا در بسیاری از شهرهای اروپایی نمود دارد. تعدادی از ایرانیان در شهر وین، بیش از ۲۵ روز است که در مقابل دفتر سازمان ملل تحصن کرده‌اند. آن‌ها در آستانه هجده تیر اعتصاب غذایی ۲۴ ساعته داشتند.

از روز جمعه، دوم مرداد ماه بعد از پایان اعتصاب غذا در نیویورک، برخی از ایرانیان اتریش هم دست به اعتصاب غذای سه روزه می‌زنند. حسن نائب هاشمی که پزشک عمومی است و یکی از برگزار کنندگان این تحصن و اعتصاب غذا در مورد مسایل مختلف مربوط به اعتصاب غذا از جمله مشکلات گوارشی آن می‌گوید و این‌که در نهایت این روش اعتراضی را برای همراهی با ایرانیان داخل کشور به شکل‌های مختلف ادامه خواهند داد.‬

با توجه به این‌‌که خودتان پزشک هستید از لحاظ علمی و با توجه به سیستم گوارشی انسان، دراین نوع اعتصاب‌ غذاها مخصوصاً به مدت سه روز، آیا مضرات و خطراتی هم وجود دارد؟

در سه روز خطراتش کم است، اما به هر حال اعتصاب غذا عمل سالمی نیست. انواع مختلف اعتصاب غذا می‌تواند وجود داشته باشد و در این اعتصاب غذایی که ما انجام می‌دهیم، جسم به‌تدریج تحلیل می‌رود، و به این شکل نیست که جسم تحلیل برود و مسموم هم بشود.

معمولاً نوع اعتصاب‌ غذاهایی که اسمش «تر» است و همراه با مایعات است، از آنجایی که این حداقل کالری، یعنی ۳۰۰ کالری، معمولا تأمین نمی‌شود یا این‌که آب و نمک (الکترولیز) کافی استفاده نمی‌شود، مسمومیت هم همراه با تحلیل رفتن وجود دارد.

آیا از نظر سیاسی، چنین روشی برای اعتراض به یک وضعیت سیاسی، یک مشکل اجتماعی مؤثر است؟

بله، صددرصد. سابقه‌ی اعتصاب غذا از ایرلند شروع شده است و سده‌ها سابقه دارد. جنبش زنان ایرلند در صد سال پیش، برای دستیابی به حق رأی خودش درابتدا از شیوه‌ی اعتصاب غذا استفاده کردند و زنان ایرلند آنچنان این کار را ادامه دادند تا نهایتاً به حق رأی خودشان رسیدند.

به غیر از آن هم در جنبش مقاومت غیرخشونت‌آمیز یا نافرمانی مدنی، از این شیوه استفاده می‌شود. هرچند نمی‌شود اعتصاب غذا را در چارچوب نافرمانی مدنی آورد و حتا نمی‌شود غیرخشونت‌آمیز نامید. برای این‌که نسبت به غیر خشونت‌آمیز نیست، ولی متأسفانه خشونت‌آمیز نسبت به خود است.

پس این مسأله بر چه چیزی می‌خواهد تأثیر بگذارد؟ بر شما تأثیر می‌گذارد که بیرون از ایران این کار را می‌کنید، یا این‌که فکر می‌کنید ممکن است در ایران با این اعتصاب غذا اتفاق خاصی بیفتد؟

من از این شیوه استفاده می‌کنم، برای این‌که آن ناعدالتی را که وجود دارد به شکلی فریاد بزنم و این توجه عمومی را جلب بکنم. به هر حال این یک حرکت سیاسی است از نوعی که در این صدسال گذشته بارها و بارها تجربه شده و تأثیر مشخص خودش را هم دارد.

البته هزینه‌ی نسبتاً بالایی دارد و هیچ وقت هم کسی به دیگری توصیه نمی‌کند که دست به این اقدام بزند. ولی هر کسی می‌تواند در رابطه با خودش، اگر احساس می‌کند، این شیوه را برای همبستگی و تأثیرگذاری بر یک روند اتخاذ بکند. این یک تصمیم شخصی است.

به جلب توجه عمومی اشاره کردید. اتریشی‌ها چطور با تحصن و تجمع و اعتصاب غذای اعتراضی ایرانی‌ها برخورد کرده‌اند؟ آیا باعث جلب توجه آن‌ها در این مدت شده است؟

بله. چون شیوه‌ی اعتصاب غذا در خارج از کشور برای عموم مردم شناخته شده است، به آن پیامی هم که توسط هر اعتصاب غذایی صادر می‌شود، توجه می‌کنند. نشریات خصوصی به این موضوع توجه کردند، رادیو و تلویزیون اتریش توجه کرد. به هر حال رسانه‌های عمومی به این موضوع توجه نشان دادند، ولی در یک قالب عمومی و در یک مجموعه عمومی.

در مورد تحصنی که مقابل سازمان ملل داریم، حداقلش این است که کارکنان سازمان ملل آن را مشاهده می‌کنند. می‌دانید که آن‌ها تعهد دارند که نسبت به مسایل سیاسی عکس‌العمل نشان ندهند، ولی به‌رغم آن بعضی‌هاشان زمانی که ما مقابل سازمان ملل چادری برقرار می‌کنیم و حضوری داریم، مراجعه می‌کنند و وارد گفت ‌و گو با ما می‌شوند.

کسانی هم از مطبوعات و رسانه‌ها در سازمان ملل هستند و آنجا هم معمولاً خبر تهیه می‌کنند، گاه می‌آیند و صحبت می‌کنند. ما می‌بینیم که در رسانه‌های مختلف همزمان شرایطی داغ می‌شود و شرایطی یکمقدار کمتر مطرح می‌شود. به هر حال این حرکت ما از نظر خودمان و کسانی که این حرکت را کرده‌اند، تاکنون موفقیت‌آمیز بوده.

این حرکت جمعی است و در نیویورک و جاهای دیگر دنیا همزمان برگزار می‌شود، تأثیر مضاعفی دارد. و روز شنبه هم که قرار است به دعوت خانم عبادی و تشکل‌های حقوق بشر در همه‌ جا مردم برای اتحاد با ایران حرکتی مشترک داشته باشند. ما هم اینجا در وین در میدان قهرمانان وین جمع خواهیم شد، تجمعی داریم و بازهم همین خواست‌ها را مطرح خواهیم کرد. یعنی این حرکات همه در پیوند باهم بوده و هست.

خواست شما مشخصاً چه هست تا به تحصن‌تان پایان بدهید؟

مقدم برهمه این است که شورای حقوق بشر سازمان ملل، اجلاس ویژه‌ای برای مسایل ایران برگزار کند. طبق شرایطی که بوده در جهان، شورای حقوق بشر در عمر کوتاه خودش یازده جلسه‌ی عادی و یازده جلسه‌ی فوق‌العاده داشته.

در مقایسه با مسایل دیگری که باعث شدند سازمان ملل، اجلاس ویژه‌ای برای آن‌ها بگذارد، به نظر ما مجموعه مسایلی که در ایران می‌گذرد در آن حد هست که این اقدام نیز صورت بگیرد. مقر شورای حقوق در ژنو هست، ولی به هر حال ما با این شیوه سعی می‌کنیم پیام خودمان را به مقامات سازمان ملل متحد و کشورهایی که عضو شورای حقوق بشر هستند، برسانیم.

از جمله خواست‌های ما این است که آقای بان کی مون یا خانم پیلای، کمیساریای عالی حقوق سازمان حقوق بشر به ایران بروند و یا هيأتی از جانب این افراد به ایران برود. خواست ما این است که تحصن را تا آن مقطع ادامه بدهیم. ولیکن مجموع شرایط را هم باید بررسی کنیم، این امکان را که به شدت هزینه‌بر و توان‌بر است. و این‌‌که اگر به این نتیجه برسیم که از طرق دیگر هم همین خواست‌ها را ادامه بدهیم، چه بسا به تحصن پایان بدهیم.