فیلم‌های خشونت‌آمیز تأثیر بیشتری بر پسربچه‌ها می‌گذارند

آیا تصاویری که از تلویزیون پخش می‌شوند، تأثیری منفی بر کودکان می‌گذارند؟ آیا مشاهده اخبار تلویزیون، کارتون‌های خشن و فیلم‌های سینمایی که شامل صحنه‌های خشونت‌آمیز هستند، آن‌ها را برای بروز رفتارهای خشونت‌بار در آینده آماده می‌کنند؟

اوایل ماه نوامبر جاری یک تحقیق از ۱۸۴ پسربچه و ۱۴۶ دختربچه در آمریکا که در مجله پزشکی آمریکن پدیاتریکز چاپ شده، تأثیر تماشای چنین برنامه‌هایی را مورد بررسی قرار داده است.

نتایج این تحقیق دلایل قانع کننده‌ای را در اختیار کسانی می‌گذارد که معتقدند تماشای این گونه تصاویر تلویزیونی، می‌تواند موجب ایجاد اختلال‌های روانی در کودکان شود.

این تحقیق که توسط دو پژوهش‌گر بیمارستان کودکان سیاتل در ایالت واشنگتن صورت گرفته، نشان می‌دهد چنان چه پسربچه‌ها در سن دو تا پنج سالگی در معرض برنامه‌های تلویزیونی خشن قرار گرفته باشند، احتمال بروز رفتارهای خشونت‌آمیز در سنین بین هفت تا ۱۰ سالگی در آن‌ها بیشتر خواهد بود.

دیمیتری کریستاکیس، یکی از این محققین می‌گوید: «ما به این نتیجه رسیده‌ایم که اگر کودکان پیش از دوران مدرسه به میزان زیادی برنامه‌های خشن تلویزیونی تماشا کنند، بعدا در ابتدای دوران تحصیل امکان نشان دادن رفتارهای ضداجتماعی، خشونت‌آمیز، نافرمانی و عدم اطاعت از والدین و مربیان در میانشان بیشتر خواهد شد.»

به گمان او، بدترین تأثیر را کارتون‌ها دارند. برای این محقق تأثیر این گونه برنامه‌ها که والدین با اطمینان کامل کودکان را در تماشای آن‌ها آزاد می‌گذارند، می‌تواند منفی باشد.

وقتی کودک می‌بیند شخصیت‌های فیلم، حتی وقتی بدترین بلاها به سرشان می‌آید، دوباره بلند می‌شوند و به راهشان ادامه می‌دهند، می‌تواند درک نادرستی از خشونت در زندگی واقعی پیدا کند.

بر اساس این تحقیق، پسربچه‌ها حساسیت بیشتری نسبت به این نوع برنامه‌ها از خود نشان می‌دهند. در این مطالعه دختربچه‌هایی که در معرض این گونه برنامه‌ها بوده‌اند و پسربچه‌هایی که به آنان برنامه‌های آموزشی و عاری از صحنه‌های خشونت‌آمیز نشان داده شده بود، در سال‌های بعد، رفتار‌های خشونت‌آمیزی از خود بروز نداده‌اند.

برخی معتقدند مشکل را نمی‌توان تنها در صحنه‌های خشنی که از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شوند، جستجو کرد. بلکه باید به عدم وجود کنترل، همراهی و توضیح صحیح از سوی والدین، نیز خرده گرفت.

سرژ تیسرون روان‌کاو فرانسوی که به مدت سه سال تأثیر برنامه‌های تلویزیونی را بر کودکان و نوجوانان مورد مطالعه قرار داده، می‌گوید: «استناد به آمار نشان می‌دهد مشاهده صحنه‌های خشونت‌آمیز، تأثیری منفی بر کودکان می‌گذارد و موجب بروز رفتارهای خشونت‌آمیز می‌گردد. تماشای این تصاویر از یک سو کودک را نسبت به خشونت بی‌تفاوت می‌سازد و از سوی دیگر، در او این ترس را ایجاد می‌کند که به نوبه خود مورد خشونت واقع شود.»

به اعتقاد او صرف رؤیت صحنه‌های خشن، از کودک، انسانی خشن نمی‌سازد و باید عوامل بسیار دیگری، دست در دست هم بدهند تا کودک به خشونت به عنوان پاسخ روی بیاورد.

این روان‌کاو فرانسوی معتقد است علت خشونت را نباید صرفاً در مجموعه‌ای متشکل از کودک و تصاویر خشن دید. علاوه بر در نظر گرفتن اثر تصاویر خشن، باید به خانواده، محیط، دوستان، مدرسه و تمام چیزهایی که دنیای کودک را می‌سازند، توجه داشت.

توضیح و تشریح دنیای اطراف کودک برای او راهی است که تیسرون به والدین توصیه می‌کند. چرا که به اعتقاد او این کار موجب ایجاد رابطه‌ای بر اساس اعتماد متقابل می‌شود. در غیر این صورت و عدم برقراری دیالوگ، کودک احساس تنهایی و ناامنی می‌کند؛ دامنه لغاتش محدود مانده و مجبور می‌شود برای حل مشکلاتش اغلب به خشونت روی آورد.

سرژ تیسرون نتیجه می‌گیرد که محیط خانوادگی و اجتماعی کودک می‌تواند مدل‌های ارائه شده توسط برنامه‌های خشن تلویزیونی را تشدید، یا بر عکس کم‌رنگ کند.