پروژه یوزپلنگ ایران

نوشته: سپیده صارمی
ترجمه: سورنا محمدی

با وجود تنش‌های موجود میان ایالات متحده و ایران، پروژه یوزپلنگ ایران، پروژه مشترک «انجمن حفظ حیات وحش» (مستقر در آمریکا) و سازمان حفاظت محیط زیست ایران در حال مطالعه راه‌هایی است که یوزپلنگ آسیایی (که یوزپلنگ ایرانی نیز خوانده می‌شود) را نجات دهد. تنها بین شصت تا صد یوزپلنگ از این نوع در جهان باقی مانده است و تنها زیستگاه آنان، صحرای فلات ایران است.

يوزپلنگ ايرانی (عکس از تارنمای سازمان حفاظت از محيط زيست ايران)

من چندی پیش در بازدیدی از باغ وحش برانکس از وجود چنین پروژه ای مطلع شدم و (همین باعث شد که در این باره) با لوک هانتر از انجمن حفظ حیات وحش تماس بگیرم.

این پروژه که مخارج آن در ابتدا توسط برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) پرداخت می‌شد، در سال ۲۰۰۱ با درخواست دولت ایران از انجمن حفظ حیات وحش آغاز گردید. ایران خواهان آن بود که از تجربه‌های این سازمان در زمینه حفظ حیات وحش استفاده کند. چندی پیش از آن در همین سال، دولت ایالات متحده به انجمن حفظ حیات وحش اجازه داد که برنامه‌های نصب یقه‌بندهای رادیویی خود بر روی حیوانات را آغاز کند. (اگر چه انجمن حیات وحش سازمانی غیرسیاسی است، هانتر می‌گوید این سازمان می‌بایستی از قوانین ایالات متحده تبعیت کند و محدودیت‌هایی را که شامل سازمان‌های آمریکایی می‌شود، مراعات نماید.) در مارس همان سال دو یوز پلنگ نر به دام انداخته شدند و یقه‌بندهای رادیویی بر گردنشان نصب گردید. هم‌اکنون اطلاعات لازم در مورد نیازهای این یوزپلنگ‌ها گردآوری می‌شود تا روشن شود چگونه می‌توان آنان را حفظ کرد. هانتر می‌گوید هدف نهایی نصب یقه‌بند بر روی هشت یوزپلنگ (که ۱۰ درصد جمعیت یوزپلنگان را تشکیل می‌دهند) است؛ تا اطلاعات کافی در این مورد به دست آید. تارنگار (وب‌سايت) سازمان حفاظت محیط زیست ایران (نسخه فارسی) عکس‌ها و ویديوهای بسیار جالبی از یوزپلنگان مورد اشاره دارد و (علاوه بر آن) تعداد زیادی گزارش و فهرست تحسین‌برانگیزی از پیشرفت‌هایی که در این ارتباط شده را نیز ارائه می‌کند. شاید بتوان گفت که این تارنگار، سودمندترین و مرتب‌ترین تارنگار ایرانی به زبان انگلیسی است که من در چند وقت اخیر دیده‌ام.

زیستگاه‌های يوزپلنگ در ایران (منبع: تارنمای سازمان حفاظت از محیط زیست)

یوزپلنگ ایرانی به نمادی از تلاش‌های ایران برای حفظ حیات وحش تبدیل شده است. به گفته هانتر، گروه‌های دانشجویی ایرانی چون «انجمن یوزپلنگ ایرانی» در برپا کردن سازمان‌های غیردولتی حفظ محیط زیست بسیار فعالند و به صورت مستقل، پروژه‌های کوچک‌تری را اجرا می‌کنند. هانتر در ماه نوامبر به ایران باز می‌گردد و امید دارد در آن‌جا پژوهش‌هایی را در مورد حیوانات دیگر آغاز کند. فایده این پروژه‌های مطالعاتی انجمن حفظ حیات وحش (علاوه بر هدف اولیه‌شان) این است که به دانشجویان ایرانی امکان می‌دهد تا به کار پژوهش‌های میدانی بپردازند. متأسفانه «انجمن حفظ حیات وحش» از استخدام اتباع ایران منع شده است. (ایرانیان دست‌اندرکار همگی کارمندان سازمان حفاظت محیط زیست هستند.) اما هانتر می‌گوید که «انجمن حفظ حیات وحش» می‌تواند دانشجویان ایرانی را آموزش دهد. در اوایل امسال، در حین نصب یقه‌بندهای رادیویی بر روی یوزپلنگان چنین آموزش‌هایی به دانشجویان ایرانی داده شده است.

یوزپلنگ ایرانی (عکس از تارنمای سازمان حفاظت از محیط زیست)

چندی پیش، روز آنلاین گزارش داد که سازمان حفاظت محیط زیست ایران دورانی بحرانی را طی می‌کند. اما من گزارش دیگری به زبان انگلیسی نیافتم که این موضوع را تأیید کند. هانتر می‌گوید (چنین بحران‌هایی بر) پروژه‌های یوزپلنگ ایران، تأثیری نخواهد گذاشت.

چنان چه مایلید به این پروژه برای نجات یوزپلنگ ایران، کمک مالی کنید، می‌توانید به انجمن حفظ یوزپلنگ ایرانی کمک نمایید.

چنان‌چه از دیگر تلاش‌ها برای حفظ وحوش و طبیعت در ایران یا در مورد خبر بحران در سازمان حفاظت محیط زیست اطلاعی دارید، لطفاً در اینجا بنویسید.

برگرفته از Pars Arts