تصویر روحانیون بر دیوارهای یک کافه

مهین سرابی

- آقا لطفا سرتان را كنار بكشید تا من بتوانم این عكس را كه به وسیله شما استتار شده به طور كامل ببینم.

- چیزی می‌خواهید؟ چرا بالای سر من ایستاده‌اید؟

این‌ها مكالماتی است كه شاید بین كسانی كه برای دیدن نمایشگاه عكس به یك كافه آمده‌اند یا كسانی كه برای نوشیدن قهوه‌ای پشت میز كافه نشسته‌اند، رد و بدل شود كه البته به طور معمول این اتفاق نمی‌افتد و نتیجه به معذب شدن طرفین ختم می‌شود.

كافه حتما جای خوبی برای برگزاری یك نمایشگاه عكس است. كسانی كه می‌خواهند برای دقایقی دور هم باشند و چیزی بخورند و بنوشند به طور ناخواسته در معرض هنری قرار می‌گیرند كه به آنها عرضه می‌شود یا كسانی كه برای دیدن نمایشگاه آمده‌اند می‌توانند دور هم بنشینند و با فراغ بیشتری عكس‌ها را بررسی كنند. اما در كافه‌ای كوچك با دیوارهای كوتاه كه نیمی از آن را هم میز و صندلی‌ها و اندام‌ حاضران اشغال كرده می‌توان بدون معذب شدن به تماشای عكسی ایستاد؟ نه نمی‌شود. مگر اینكه كافه فضا و دیواری جداگانه برای آویختن قاب عكس‌ها در اختیار داشته باشد.

دیدن نمایشگاه عكس‌های جواد منتظری هم همین‌گونه بود. عكس‌هایی كه همه در یك قطع بودند و سوژه همگی زندگی روزمره روحانیون. پیش از آنكه عكس‌ها تقابل و تضاد حضور روحانیت با عامه مردم را در جامعه نشان دهد، محیط كافه گالری ماه‌مهر این امكان را به طور ناخواسته فراهم كرده‌ بود. تصاویر روحانیون بر دیوار كافه همان‌قدر غریب بود كه تصور حضور واقعی آنان در این فضا.

نمایشگاه عنوان ندارد اما عكس‌ها شامل حضور روحانیون در فضاهای مختلف است. روحانیونی كه مشت‌های گره كرده خود را بالای سر برده‌اند و شعار می‌دهند، روحانی با لباس روحانیت سوار بر موتور، آخوندی كه سر بر شانه آخوند دیگری گذاشته است، روحانیون در كتابخانه با انبوهی از كتابهای مذهبی كه پیش روی خود قرار داده‌اند، روحانی در حال نگاه كردن به آینه و درست كردن عمامه روی سرش، روحانی در حال پیاده‌روی، روحانی در حال نماز خواندن، روحانیون در حال درددل كردن با یكدیگر و . . .

به نظر می‌رسد جواد منتظری در عكس‌هایش از این قشر پدیده عجیب و غریب نساخته و بر عكس نگاه خیلی از عكاسان آنها را در تقابل با جامعه قرار نداده است. او چهره انسان‌هایی را ثبت كرده كه بیشتر مواقع به وسیله پوشش از بقیه متمایز می‌شوند. آدم‌هایی معمولی كه نقشی در سیاست ندارند و تصاویر به تنهایی مثبت یا منفی بودن حضور آنها را به بیننده القا نمی‌كنند به جز تصویری كه در آن زنی با چادر سیاه پشت سر روحانی ایستاده است. عكس‌ها همگی یك اندازه دارند و شاید دلیل آن محدودیت دیوارهای كافه گالری ماه مهر باشد. اما وقتی در برخی گالری‌ها آثار تجسمی بازاری دیوارها را اشغال كرده یا برگزاری نمایشگاه عكس انگیزه كمتری نسبت به آثار خوشنویسی و نقاشی در گالری‌داران ایجاد می‌كند می‌شود به برپایی نمایشگاه عكس در یك كافه هم قانع بود.
جواد منتظری عكاس مطبوعاتی است و علاقه او به عكاسی مستند-اجتماعی از همین پیشینه نشات می‌گیرد.

جواد منتظری متولد ۱۳۴۷ و فارغ التحصیل دانشگاه آزاد در رشته عكاسی است. او به عنوان یك فتوژورنالیست سال‌ها در مطبوعات كشور و همچنین آژانس‌های معتبر خبری بین المللی كار كرده است. منتظری همچنین موفق به دریافت جوایز بسیاری از جمله جایزه بهترین عكس در ششمین جشنواره مطبوعات شده و تجربیاتی هم در برگزاری نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی داشته است.

عكس‌های او تا ۳ اسفند از ساعت ۱۷ تا ۲۰ در كافه گالری ماه مهر دایر است.