نقدینگی سرگردان این‌بار قیمت سکه را بالا برد

شراگیم علیپور

بحران یك بار دیگر در بازار طلا و سكه خود را نشان داده‌است. در حالی‌كه بازار طلا و سكه در دو ماه گذشته بازاری آرام و راكد بود كه داد و ستد در آن چنگی به دل نمی‌زد، این بازار در روزهای اخیر یك‌بار دیگر بازاری پرنوسان است كه رقص قیمت‌ها را تجربه‌ می‌كند.

طلافروشان و فعالان بازار سكه در ارزیابی ركود دو ماه گذشته این بازار، خروج نقدینگی و حركت سرمایه‌ها به بازار مسكن را عامل اصلی ركود عنوان می‌كردند. رونق در بازار مسكن و ركوردشكنی قیمت‌ها در این بازار نیز مهر تاییدی بر این تحلیل بود.

در دو ماه گذشته نوسانات بازار جهانی طلا كه معمولا به سرعت در بازارهای داخلی ایران تاثیر می‌گذارد، نتوانست اتفاق خاصی را در این بازار سرد رقم بزند، اما از یك هفته گذشته رونق فراموش‌شده بازار طلا و سكه به این بازار بازگشته ‌است. این رونق دقیقا زمانی به این بازار بازگشته‌ است كه كمتر كسی انتظار آن را می‌كشید. به طور معمول درایام محرم و صفر كه با عزاداری و سوگواری‌های مذهبی در ایران همراه است بازار طلا و سكه روزهای آرام و راكدی را تجربه می‌كند، اما این روزها بازار طلا و سكه ایران با گرمی غیر قابل تصوری شاهد شكل‌گیری دادوستدهای بسیار با حضور پرتعداد خریداران و فروشندگان خانگی است.

طلا بالاتر از شش ماه گذشته

دراین میان افزایش قیمت هر اونس طلا در بازارهای بین‌المللی هم مزید بر علت شده‌ است تا بازار سكه برای دومین بار در سال جاری به بازار پرخبر و تاثیرگذاری تبدیل شود كه مقامات دولتی ایران را به واكنش وا دارد.
قیمت‌ها در بازارهای جهانی نیز مرزهای شش ماه گذشته را درنوردیده است. روز شنبه قیمت طلا در بازارهای جهانی در آستانه تعطیلات پایان هفته با رشد ۹ دلاری٬ از مرز ۶۶۶ دلار و ۷۰ سنت هم گذشت تا به بالاترین حد خود در شش ماه گذشته برسد.

این قیمت در مقایسه با قیمت هر اونس طلا در یك ماه گذشته رشد ۵۴ دلار و ۸۰ سنتی را به ثبت رسانده است. افزایش قیمت نفت كه سرمای طاقت‌فرسای هوا در ایالات متحده و آتش سوزی در تاسسیات نفتی كالیفرنیا دلیل اصلی آن است، بازار طلا را نیز با رشدهای قیمتی روبه‌رو ساخته‌است. البته نباید از یاد برد كه بالاگرفتن تنش‌های سیاسی در سطح جهانی برای سرمایه‌گذاران به معنی حركت‌كردن به سمت بازارهای كم‌ریسك‌تر است كه بازار طلا از جمله این بازارهاست.

این ارزیابی و تحلیل در بازارهای داخل ایران نیز به شكل مشابهی عمل می‌كند به طوری‌كه افزایش ریسك سیاسی در داخل مرزهای ایران كه در تعاملات ایران با سایركشورها تعیین می‌شود سرمایه‌گذاران خرد را به سوی بازاری مطمئن سوق می‌دهد. در این میان بازار سرمایه ایران نیز به دلایل مختلفی توان جذب سرمایه‌های سرگردان را ندارد. این بازار در ماههای گذشته با كمك بسته‌نگاه داشتن نمادهای معاملاتی و محدودیت نوسان توانسته است از خروج شدید سرمایه‌ها جلوگیری كند.

بورس ناكارآمد

ناتوانی بورس ایران درجذب نقدینگی شدیدی كه از سوی دولت به اقتصاد این كشور تزریق شد٬ باعث بحران ماه‌های گذشته در بخش مسکن شد. اکنون حركت همان نقدینگی ویرانگر به بازار طلا و سكه در حال شكل دادن بحرانی تازه در اقتصاد ایران است.
قیمت سكه بهار آزادی در بازار روز شنبه تهران از مرز ۱۷۸ هزار تومان گذشت كه این قیمت در ماههای اخیر یك ركورد به حساب می‌آید. قیمت سكه بهار آزادی یك ماه پیش از این ۱۶۴ هزارتومان بود. در یك ماه گذشته قیمت هر سكه بهار‌آزادی ۱۴ هزار تومان افزایش را تجربه كرده ‌است.

افزایش قیمت‌ها برای سایر اقلام سكه و طلا نیز مشابه است. جالب آنكه این رشد با استقبال خریداران مواجه شده‌است. فعالان بازار طلای تهران می‌گویند: «مردم گرانی را بیشتر دوست دارند، در تمام دو ماه گذشته كه بازار طلا و سكه با ركود همراه بوده، كسی تمایلی به سرمایه‌گذاری در این بازار نداشت، اما حال كه بازار با افزایش كم‌سابقه قیمت‌ها روبه‌رو شده‌است به خرید رو آورده‌اند.»

اما واقعیت این است كه نگرانی از آینده اقتصاد ایران، سرمایه‌گذاران خرد را به سوی بازارهای كم‌ریسك، زود بازده با هزینه‌پایین ورود و خروج سوق داده‌است. از این رو نقدینگی متورم‌شده از سیاست‌های اقتصادی دولت یك‌روز در بازار مسكن سفته بازی می‌كند و زمانی این نقدینگی در بازاری دیگر به سوداگری می‌پردازد. و حركت همین سرمایه‌ در بازارهای مختلف است كه بحران آفرین می‌شودِ. البته شاید بتوان پیش‌بینی كرد كه دولتمردان دولت نهم در روزهای آینده چه برخوردی با گرانی بازار طلا و سكه خواهند كرد. آنها یا از اساس این گرانی‌ها را منكر می‌شوند یا نمایندگان و مردم را به طلافروشان محله خود ارجاع خواهند داد كه سكه را بسیار ارزانتر از همه‌جا می‌فروشند. یا رسانه‌های منتقد و مخالفان دولت را به عنوان عوامل اصلی به‌وجود آمدن این اوضاع معرفی خواهند کرد.

هرچند این رفتار تا اینجای كار، باری از دولت سبك نكرده‌ و نتوانسته از مشكلات اقتصادی جامعه كه پیامد سیاست‌گذاری‌های اشتباه دولت نهم است كم‌كند، اما همچنان به عنوان یك استراتژی مورد توجه دولتمردان ایرانی قرار می‌گیرد. هنوز وزارت اطلاعات گزارشی از بررسی بازار مسكن ارایه نكرده ‌است كه باید پرونده بازار طلا و سكه نیز به این وزارت سپرده شود.

در همین‌باره:

بانک مرکزی ایران: تورم افزایش یافته است