بانک مرکزی ایران: تورم افزایش یافته است

سهراب روحی

با نزدیك شدن به روزهای پایانی سال نگرانی كارشناسان از فضای اقتصاد ایران افزایش می‌یابد. این روزها گروهی از تحلیلگران بر این باورند كه بزودی گرانی آخرین نفس‌های اقتصاد ایران در سال ۸۵ را نیز دچار گرفتگی می‌كند.

پیرمرد نوازنده در بازار تهران- عکس: AFP PHOTO/ATTA KENARE

به نظر می‌رسد این پدیده دیگر به بخش جدا نشدنی اقتصاد ایران تبدیل شده است. آنقدر كه حتی شدیدترین اقدامات كنترلی نیز نمی‌تواند از رشد شاخص‌ها جلوگیری كند.البته پیش از این بارها كارشناسان نسبت به انفجار قیمت‌ها در واپسین نفس‌های سال به خاطر تزریق شدید نقدینگی در اقتصاد كشور و افزایش ضریب استفاده دولت از درآمدهای نفتی، هشدار داده بودند اما با این وجود بالا رفتن قیمت‌ها این روزها، بخش بزرگی از اهالی اقتصاد ایران را دچار واهمه اقتصادی كرده است. اما این تنها تصویر موجود از موقعیت شاخص‌ها در بازار نیست. جالب اینجاست كه با حركت صعودی موج گرانی، مسئولین دولتی همچنان از مطبوعات و برخی گروه‌های منتقد سیاسی با عنوان دلایل اصلی رشد قیمت‌ها یاد می‌كنند و یا در قالبی جدید بالا بودن قیمت‌ها و وجود گرانی را شایعه سیاسی می‌دانند.

به نظر می‌رسد این مسئله جالب‌ترین تراژدی برای اقتصاد ایران باشد چون درست با انكار گرانی از سوی مسئولین دولتی، بانك مركزی در گزارش‌های خود همواره رشد قیمت‌ها و افزایش تورم را تایید می‌كند. با این حساب دولت باید خود را برای یك چالش تازه آماده كنند. چند روز پیش "محمد خوش چهره"، عضو كمیسیون اقتصادی مجلس و از منتقدان اصول‌گرای برنامه‌های دولتی اقتصاد در گفت‌وگو با یكی از روزنامه‌های ایران از تصمیم مجلس برای فراخواندن اعضای اقتصادی دولت به مجلس خبر داد. او گفت كه گرانی ادامه دارد و دولت در تنظیم بازار موفق نبوده است برای همین با سبك شدن كار بررسی بودجه؛ نمایندگان، به خاطر رشد گرانی اعضای دولت را مورد بازخواست قرار خواهند داد. به طور حتم روزهای آینده، روزهای خوبی برای دولت نخواهد بود. چون پیامدهای رفتار نفتی دولت در ایام آخر سال، بر گریبان اقتصاد كشور بار شده است و به احتمال زیاد سنت مصرف در شب‌های نوروز دامنه گرانی را گسترش خواهد داد. البته گزارش‌های بانك مركزی نشان می‌دهد كه از حالا روند صعودی گرانی و تورم آغاز شده است.


بانك مركزی و تصویری از گرانی

بر اساس آنچه بانك مركزی اعلام كرده، نرخ تورم در دی‌ماه به 12.5 درصد رسیده است.
بانک مرکزی در تازه‌ترین گزارش خود می‌نویسد: درصد تغییر شاخص کل بهای ‌٣٦٠ قلم کالا و خدمات مصرفی در دی‌ماه ‌٨٥ نسبت به ماه قبل 2.2 و نسبت به ماه مشابه سال قبل 17.3 افزایش داشته است.

براساس بررسی‌های به عمل آمده بر روی قیمت ‌٣٦٠ قلم کالا و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در گروه‌های اصلی و اختصاصی، این شاخص در آذرماه ‌٨٥ نسبت به ماه قبل 2.7 و نسبت به ماه مشابه سال قبل 15.9 درصد افزایش داشته است.

هم‌چنین شاخص کل بهای کالا‌ها و خدمات مصرفی در ‌١٠ ماه اول سال ‌٨٥ نسبت به دوره مشابه سال قبل 12.9 و در ‌٩ ماه اول سال ‌٨٥ نسبت به دوره مشابه سال قبل 12.4 افزایش را نشان می‌دهد.

شاخص تورم در ‌١٢ ماه منتهی به دی‌ماه ‌٨٥ نسبت به ‌١٢ ماه منتهی به دی‌ماه سال قبل 12.5 درصد است. شاخص تورم طی چند ماه اخیر روند صعودی داشته و از 10.9 درصد در شهریورماه به 11.2 درصد در مهرماه، 10.9 درصد در شهریورماه، 11.5 درصد در آبان‌ماه و 11.9 درصد در آذرماه رسیده بود.

حركت عمودی تورم

تحلیل‌گران بر این باورند كه تورم در دی ماه كه بانك مركزی آن را 5/12 درصد اعلام كرده‌است، در ماههای آتی رقمی بیش از این را به ثبت خواهد رساند. چراكه در پایان سال، بازار كالاها افزایش قیمتی سنتی را تجربه می‌كند كه پیش‌بینی می‌شود امسال به دلیل سیاست‌های دولت نهم این رشد قیمتی به حركتی عمودی با سرعت بالا تبدیل شود.

براساس آمار و گزارش‌های بانك مركزی، شاخص بهای عمده‌فروشی كالا‌ها در ایران در آذر ماه ‌٨٥ به عدد ‌٤/٣٠٧ رسید كه نسبت به ماه قبل معادل ‌٤/٣ درصد و نسبت به ماه مشابه سال گذشته برابر ‌٣/١٥ درصد افزایش داشته است.

بر اساس اعلام بانك مركزی شاخص مذكور طی ‌٩ ماه اول سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل به میزان ‌٤/١٠ درصد افزایش یافت.

شاخص بهای عمده‌فروشی كالا‌ها در ایران طی ‌١٢ ماه منتهی به آذر ماه ‌٨٥ نسبت به ‌١٢ ماه منتهی به آذر ماه ‌٨٤ معادل ‌٣/٩ درصد افزایش نشان می‌دهد.

به نظر می رسد گزارش بانك مركزی، به عنوان بزرگترین نهاد مالی كشور كه در اختیار دولت نیز قرار دارد به كلی وضعیت اقتصاد ایران را مشخص كرده است. در واقع دور تازه گرانی در آخرین روزهای سال آغاز شده است و این اصلا اتفاق خوبی برای دولت نیست. دولتی كه با استفاده بی‌شمار از درآمدهای نفتی برای عمل به شعارهای خود بیشترین نقش را در التهاب قیمت‌ها ایفا كرده است.