جدال نفت در بودجه

شراگيم عليپور

عکس از رویترز

اوپكي‌ها نگران شده‌اند، حالا براي آنها برگزاري جلسه اضطراري جدي تر از قبل شده‌است. کاهش ۱۵درصدي بهای نفت اتفاقي نيست كه بتوان آنرا تحمل كرد.

امروز با ادامه روند نزولی بهای نفت در بازارهای جهانی و کاهش مجدد ۲دلاری آن در یک روز گذشته، میزان کاهش بهای نفت از ابتدای سال ۲۰۰۷ تاکنون به ۱۵درصد رسید.

رویترز در گزارش خود دليل كاهش دامنه‌دار قيمت نفت را عرضه ذخایر استراتژیک نفت خام و تقاضای ضعیف برای سوخت‌های گرمایی اعلام مي كند.

اين کاهش شدید بهای نفت در ۱۲ روز نخست امسال زنگ خطر را برای تولیدکنندگان عضو اوپک که از فصل پاییز گذشته به منظور جلوگیری از کاهش بهای نفت، تولید خود را کاهش داده‌اند، به صدا درآورده است.

محمد الحملی وزیر نفت امارات و رئیس دوره‌ای اوپک در این باره گفت: «ما در حال ارزیابی بازار هستیم و کاهش قیمت نفت نگرانی بسیار بزرگی است و اوپک اقدامات لازم را انجام خواهد داد اما هنوز تصمیمی به برگزاری نشست اضطراری نگرفته است».

روز جمعه و در آخرین روز کاری هفتگی در بورس نیویورک بهای نفت سبک و شیرین آمریکا ۲ دلار دیگر کاهش یافت و به هر بشکه ۵۲ دلار رسید. در بورس لندن نیز بهای نفت برنت با ۲ دلار کاهش به ۵۱.۷ دلار رسید. اين برای نخستین‌بار از مه ۲۰۰۵ است كه قيمت نفت به هر بشکه ۵۲ دلار سقوط کرده است.

همين آمار و ارقام ناگوار از بازار نفت، اعضاي اوپك را نسبت به برگزاري اجلاس اضطراري ترغيب كرده‌است.

سازمان اوپک در حال بررسی برگزاری نشست اضطراری به منظور تصمیم‌گیری برای کاهش تولید است و از کشورهای بزرگ تولیدکننده همچون روسیه نیز خواسته است تولید خود را کاهش دهند.

به گزارش وال‌استریت ژورنال، یک مقام بلندپایه سازمان اوپک اعلام کرد که این سازمان در حال مشاوره با وزیران نفت کشورهای عضو به منظور برگزاری نشست اضطراری است.

وی همچنین اظهار داشت که به دنبال سقوط اخیر بهای نفت، اعضای اوپک تولید خود را سریعا کاهش دادند و عربستان قصد دارد با کاهش فوری تولید مانع کاهش بیشتر بهای نفت شود.

در همین حال، محمد الحملی وزیر نفت امارات و رئیس‌ دوره‌ای اوپک نیز اعلام کرده است كه اوپک در حال بررسی بازار نفت است و امکان هرگونه اقدامی از سوی این سازمان همچون برگزاری نشست اضطراری وجود دارد، اما این مساله هنوز قطعی نشده است.

وی اظهار داشت که از دیدگاه اوپک بازار نفت با مازاد عرضه روبرو است و همین امر نگرانی نسبت به سه‌ماهه دوم سال ۲۰۰۷ را تشدید می‌کند، زیرا اگر شرایط آب‌وهوایی به همین‌گونه باقی بماند، ‌احتمال کاهش شدیدتر بهای نفت وجود دارد.

ضمن آنكه بر اساس تازه ترين نظرسنجي بلومبرگ، قيمت نفت هفته آينده به ۵۰ دلار در هر بشكه خواهد رسيد.

در اين نظرسنجي، ۲۰ نفر از ۴۷ كارشناس ارشد انرژي معادل ۴۳درصد كه در اين نظر سنجي شركت كرده اند، بر اين باورند كه قيمت نفت هفته آينده كاهش خواهد يافت . ۱۱ نفر نيز پيش بيني كردند قيمت نفت افزايش و ۱۶ نفر نيز اعلام كردند قيمت نفت در اين مدت بدون تغيير باقي خواهد ماند.

هفته گذشته نيز ۴۸درصد كارشناسان انرژي پيش بيني كردند قيمت نفت اين هفته كاهش خواهد يافت. ميزان تقاضاي نفت آمريكا طي هفته گذشته به كمتر از ۱۹.۶ ميليون بشكه در روز رسيد كه اين رقم پايين ترين ميزان تقاضاي نفت آمريكا از آوريل ۲۰۰۴ ميلادي به شمار مي رود.

نعمان بركت معاون موسسه انرژي ماكواري فيوچرز آمريكا در اين باره گفت: «قيمت نفت تحت تاثير افزايش دماي هوا در آمريكا و افزايش ذخاير انرژي اين كشور قرار گرفته است».

آنتونيو سزابو كارشناس ارشد انرژي آمريكا نيز گفت: «به نظر نمي رسد اوپك در كوتاه مدت تصميمي براي كاهش مجدد توليد نفت داشته باشد».

كاهش دامنه‌دار و كم سابقه قيمت نفت باعث شده است تا كشورهاي نفتي در تدوين بودجه‌هاي سالانه خود جانب احتياط را رعايت كرده و قيمت‌ نفت را پايين‌تر از برآوردهاي معمول تعيين كنند.

جمهوري آذربايجان بودجه سال ۲۰۰۷ خود را بر مبناي ميانگين ۵۰ دلار بسته و عربستان اعلام کرده است که درآمدهاي سال ۲۰۰۷ خود را به علت نوسانات غيرقابل پيش‌بيني بهاي نفت، به طور عامدانه کمتر از رقم مورد انتظار بسته است و آن را حدود ۳۵ دلار در نظر گرفته است.

عمان نيز بودجه سال ۲۰۰۷ خود را بر اساس بهاي نفت ۴۰ دلار بست که ۱۰ دلار از بهاي نفت در بودجه سال ۲۰۰۶ بيشتر است.

"شکري غانم"، رئيس شرکت ملي نفت ليبي نيز اعلام کرده که اين کشور در نظردارد براي سال ۲۰۰۷ قيمت پايه هر بشکه نفت خام صادراتي خود را ۳۰ تا ۳۲ دلار در نظر بگيرد و مازاد درآمدهاي صادرات نفت را به صندوق ذخيره ارزي واريز كند.

با وجود آنكه بودجه سال آينده ايران با تاخير بسيار در حال تدوين است، اما از سه سناريويي كه سازمان مديريت در دست بررسي دارد قيمت‌هايي براي هر بشكه نفت درنظر گرفته‌شده كه نگران‌كننده به نظر مي رسد.

در سه سناريوي دولت براي بستن بودجه سال آينده، قيمت پايه نفت ۴۵، ۴۶.۸ و حدود ۵۰ دلار را پيشنهاد مي‌كند. اما به نظر مي‌رسد مقامات ارشد دولت نهم با اين پيشنهادات مخالفت کرده و در نهايت قيمت پايه نفت در حدود ۴۰ تا ۴۵ دلار تدوين شود.

هرچند كه كارشناسان بر اين باورند كه قيمتي بين ۳۵ تا ۴۰ دلاربراي هر بشكه نفت، قيمتي معقول‌تر و مطمئن‌تر به شمارمي‌رود.

مرتبط: كابوس نفتی