رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۵ دی ۱۳۸۵

با قطار به بام جهان

مانی پارسا

از زمانی که هو جین‌تائو، رئیس جمهور چین، در اول ژانویه ۲۰۰۶ خط راه آهن تبت را افتتاح کرد رسانه‌های جهان همواره درباره آن نوشته و گفته‌اند.


لهاسا اکسپرس

این خط آهن که از ارتفاع ۵۰۷۲ متری می‌گذرد (مقایسه کنید با ارتفاع ۳۹۳۳ متری نوک قله توچال تهران) بلندترین مسیر راه‌آهن در جهان است و به نام خط آهن چینگهای یا «لهاسا اکسپرس» شناخته می‌ شود. هشتاد درصد از مسیر این راه آهن در ارتفاع بالای ۴۰۰۰ متر قرار گرفته و در هر قطار همیشه یک پزشک حضور دارد تا بیمارانی که دچار ارتفاع‌زدگی می‌شوند را مداوا کند. تقریباً در هر سفر چند نفر از مسافران دچار خون‌دماغ و حالت تهوع می‌شوند و تارنمای رسمی لهاسا اکسپرس به‌همراه‌آوردن کپسول اکسیژن را به مسافران توصیه کرده‌است. این سفر برای افرادِ با وزن بالا و سالمندان مشکل‌تر از بقیه است. در فضای درون واگن‌های این قطار پمپ اکسیژن کار می‌کند و در زیر صندلی مسافران ضعیفتر هم تیوب‌های اکسیژن کار گذاشته شده ولی با این تفاصیل، ماه اوت امسال برای بار اول یکی از مسافران که قلب ضعیفی داشت در ارتفاعات بلند این مسیر جان سپرد و حدود سه ماه بعد از آن زن بارداری که در یکی از توالت‌های قطار در حال وضع حمل بود از نفس افتاد و مرد.

ساخت این مسیر که یکی از دستاوردهای عظیم چین در قرن بیست‌ویکم نامیده شده. مرتفع‌ترین تونل جهان هم در همین خط آهن قرار گرفته و طولانی‌ترین تونل این مسیر ۳۳۴۵ متر طول دارد. با اینکه از پکن، پایتخت چین، تا لهاسا، مرکز تبت، با قطار ۴۷ ساعت و نیم طول می‌کشد، امروزه گردشگران زیادی عزم سفر کرده و این مسیر را می‌پیمایند.
قرار است در سال ۲۰۰۷ واگن‌های لوکسی هم به خط پکن-تبت اضافه شود که با پرداخت شبی هزار دلار، غذا را در کابین شخصی مسافر سرو می‌کنند و خدمات آن شامل یک پیش‌خدمت و خدمات ماساژ هم می‌شود.

بز کوهی و علف
لهاسا اکسپرس با ۱۱۴۲ کیلومتر طول از شهر گولمود در استان چینگهای به لهاسا می‌رود. بیش از نیمی از مسیر این خط آهن بر روی یخسارهای دائمی واقع شده که قرار گرفتن ریل‌ها روی آن‌ها باعث آب شدن یخ و فررفتن ریل در زمین و همچنین مشکلات زیست‌محیطی می شود. مهندسان چینی برای حل این مسئله خط آهن را در طول یخسارها بلندتر از زمین و بر روی هوا ساخته‌اند. ریل‌ها را بر روی پایه‌ها و ستون‌های بلندی قرار داده‌اند که جریان نیتروژن مایع در لوله‌های اطراف آن‌ها از آب شدن یخ‌ها جلوگیری می‌کند. در برخی نقاط برای سرد نگه داشتن یخ، سایبان‌های فلزی هم کار گذاشته شده. برای آلوده نشدن مسیر، مدفوع تخلیه‌شده در توالت‌های واگن‌ها در محفظه‌ای مخصوص جمع شده و در پایان هر سفر تخلیه می‌شود.


یکی از پوسترهای تبلیغاتی راه آهن لهاسا اکسپرس

در بیشتر طول مسیر گله‌های بز کوهی رفت و آمد دارند و برای به هم نزدن زندگی این گله‌ها، ۳۳ پل روگذر ساخته شده که گله از زیر آن و قطار از روی آن می‌گذرد. بیشتر علف‌ها و پوشش گیاهی که به هنگام ساخت مسیر از روی زمین برداشته شده‌بود پس از پایان کار دوباره بجای اول خود آورده شده و بر روی زمین قرار داده شده.

مسائل سیاسی
یکی از دلایل اصلی ساخت این راه آهن تأکید بر یکپارچگی تبت با بقیه چین است و تلاشی است در جهت چینی‌تر کردن تبت. چین از دهه ۱۹۵۰ تبت را به اشغال خود درآورد و از آن زمان دولت مرکزی سعی در مهاجرت دادن هرچه بیشتر چینی‌های هان‌تبار (قوم اکثریت در چین) به تبت کرده‌است. از زمان ساخته شدن لهاسا اکسپرس تعداد مهاجران هان به تبت بیشتر شده و این امر چهره لهاسا و دیگر شهرهای این ناحیه را عوض کرده است. این موضوع بسیاری از تبتی‌ها را نگران ساخته و رسانه‌های غربی هم تأکید زیادی بر جنبه‌های منفی این پروژه از جمله مشکلات احتمالی محیط زیست و تغییر جمعیتی تبت و مسائلی از این دست دارند. دالایی لاما، رهبر بودایی‌های جهان هم نگرانی‌های خود را در این مورد ابراز کرده‌است.

پروژه‌هایی برای امتداد دادن این خط آهن تا مرزهای غربی چین و از سوی جنوب تا مرز هند در دست تهیه است که با اجرای آن‌ها، در آینده احتمال وصل شدن خطوط آهن ایران از طریق ترکمنستان و پاکستان به تبت هم هست.
..........................................

منابع:
ویکی‌پدیای انگلیسی
اشپیگل
news24.com
و دیگر منابع.

Share/Save/Bookmark