تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۳۸۵ • چاپ کنید    

مورخ بزرگ آفريقا درگذشت

سامان ايراني
irani_saman@yahoo.com


ژوزف كي-زبرو

ژوزف كي-زبرو (Joseph Ki-Zebro)، نويسنده و مورخ آفريقايي صبح دوشنبه در سن 84 سالگي در واگادوگو، پايتخت بوركينافاسو، درگذشت. وي بزرگ‌ترين مخالف دولت نظامي «توماس سانكارا» به شمار مي‌آمد كه با كودتا به قدرت رسيده بود.

كي-زبرو 21 ژوئن 1922 در يكي از قبايل «سامو» بوركينافاسو به دنيا آمد. او پس از تحصيل در فرانسه، در امتحان استادي رشته تاريخ پذيرفته شد و در واقع اولين استاد تاريخ قاره سياه شد. كي-زبرو در دانشگاه‌هاي بسياري از كشورهاي آفريقايي به ويژه سنگال، گينه نيجر و بوركينافاسو به تدريس مي‌پرداخت. در دهه هفتاد قرن بيستم، او به همراه ديگر مورخ سنگالي، شيخ انتا ديپو، مطلعاتي را درباره تاريخ آفريقا انجام داد. او هدفش را از اين پژوهش «در اختيار گرفتن و كنترل گذشته آفريقا از سوي خود آفريقايي‌ها» عنوان كرده بود.

اين مورخ تأثيرگذار آفريقا، آراء و نظرات سياسي و اجتماعي‌اش را در قالب چاپ چندين كتاب درباره «تاريخ فرهنگي آفريقا» منتشر كرد. در ميان آثار او، مجموعه «تاريخ عمومي آفريقا» كه در سال 1972 انتشار يافت، به عنوان مهم‌ترين كتاب مرجع درباره تاريخ آفريقا نام برده مي‌شود. اين مجموعه با حمايت يونسكو به چاپ رسيده است.


ژوزف كي-زبرو كه عضو سابق هيأت اجرايي يونسكو و مدير مركز مطالعات توسعه آفريقا در واگادوگو (CEDA) نيز بود، برنده چندين جايزه از جمله جايزه حقوق بشر «قذافي» در سال 2000 شده بود. وي در دوران حكومت نظامي افسران ارتش به رهبري توماس سانكارا، در دادگاهي محكوم شد و تا قبل از بازگشت به وطنش در 1992، سال‌هاي بسياري را در تبعيد گذراند. مبارزات سياسي كي‌-زبرو، او را به چهره‌اي نمادين در آفريقا تبديل كرد.

28 اوت گذشته، كي‌-زبرو از نمايندگي مجلس ملي بوركينافاسو كناره‌گيري و كرسي‌اش را به «اتين ترائوره» واگذار كرد. او همچنين در اوت 2003، قبل از انتخابات رياست جمهوري در اين كشور، از سمت خود در حزب سوسياليت استعفا داد. او دليل اين استعفا را بيماري عنوان كرده بود. حزب سوسياليست بوركينافاسو با عنوان فرعي حزبي براي دموكراسي و توسعه، توسط كي-زبرو در سال 1993 بنيان گذاشته شده بود. همچنين اين مورخ-سياست‌مدار، يكي از رهبران انجمن مبارزه با مصونيت بود؛ انجمني كه فرداي قتل يكي از روزنامه‌نگاران بوركينافاسو در دسامبر 1998 تأسيس شد.

ژوزف كي-زبرو پنج‌شنبه در شهر نايالاست، محل تولدش، به خاك سپرده مي‌شود.

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)