رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۹ دی ۱۳۸۸

اقتصاد توخالی کردستان عراق

میچیل هگنر
ترجمه: مانی پارسا

بازار در کردستان عراق مملو از جنس و کالا است و ساخت‌وساز در همه‌جا به چشم می‌خورد ولی زمین‌های کشاورزی خالی مانده‌اند.

امنیت نسبی کردستان عراق باعث شده تا صدها شرکت خارجیِ حاضر در عراق در این منطقه شعبه بزنند و فرار طبقه متوسط از بخش عربی عراق نیز به شمال این کشور همچنان ادامه دارد. تا امروز ۱۰ هزار خانواده عرب عراقی به کردستان مهاجرت کرده‌است.

امنیت این منطقه باعث شده که در اطراف شهرها قیمت ملک و املاک سر به فلک بکشد به‌طوری‌که طی سه سال اخیر قیمت املاک پنج‌ برابر شده‌است. همه پول‌ها نقدینه است و کسی چندان با بانک کاری ندارد. عراق را می‌توان قهرمان جهان در زمینه سرانه پول نقد نامید و نقدینه در حال حاضر در کردستان عراق بسرعت دست به دست می‌گردد.

کسی که امروزه سری به گوشه شمال غربی عراق بزند می‌تواند شاهد رشد منطقه باشد. اگر به هنگام غروب آفتاب در شهر کوچک زاخو به دور و بر خود نگاه کنید همه‌جا اثر ساخت‌وساز را می بینید. ولی آیا برای فاضلاب این ساختمان‌ها هم فکری شده؟ فعلاً که نه. خیابان‌کشی در جلوی خانه‌های جدید چطور؟ بعداً قرار است بیاید. نظارت بر ساخت؟ کسی چنین چیزی نشنیده. پروانه ساخت چطور؟ "می‌شود بعد از پایان کار درخواست کرد". خانه‌سازی هم تشکیل شده از دیوارکشی‌های یک‌تیغه‌ای با تیرچه بلوک که بعداً روی آن بتونه و رنگ می‌زنند.

اوضاع زاخو نشان‌دهنده اوضاع در کل کردستان عراق است. کامیون‌های ترکیه‌ای لبریز از کالا از راه‌های اصلی وارد منطقه می‌شوند زیرا کردهای عراقی پول برای خرج کردن به دست آورده‌اند. سود املاک، در بازار و مغازه‌ها خرج می شود و بیشتر سه‌ونیم میلیارد دلار سهم سالانه نفت هم که حکومت بغداد به کردستان تحویل می‌دهد برای دادن حقوق به کارمندان هزینه می‌شود و همین حقوق‌ها هم به نوبه خود اکثراً صرف خرید اجناس وارداتی می‌شود.

نتیجه این روند این شده که اقتصاد کردستان عراق ظاهری زیبا داشته باشد ولی از درون به طرز نگران‌کننده‌ای توخالی است. با اینکه سیاستمدران کرد عراقی سرزمین خود را دبی بین‌النهرین نام گذاشته‌اند ولی این سرزمین هیچ‌چیز تولید نمی‌کند.

این مسئله را می‌توان بخوبی در منطقه بارزان دید. منطقه‌ای کوهستانی که در آن قوچ‌ها، شغال‌ها، گرگ‌ها و خرس‌ها خانه دارند. کارمندان سازمان محیط زیست منطقه هم به فکر جیب خود بوده و از جریمه کردن کشاورزانی که به‌طور غیر قانونی به بریدن درخت‌ها مشغولند دریغ نمی‌کنند. وضع کشاورزان از وضع خرس‌ها بدتر است.

احمد محمد، کدخدای ده آوینکه بعد از ریختن چای برای مهمانان، اوضاع ده را شرح می‌دهد: تنها منبع درآمد برای ۳۷۰ نفر جمعیت روستا دستمزد کارمندان و سربازان این روستا است که همگی البته در شهر کار می‌کنند. آوینکه در اصل یک منطقه کشاورزی است و زمین‌های خوبی هم دارد ولی احمد محمد آهی کشیده می‌گوید: کسی نیست که بر روی زمین‌ها کار کند.

آوینکه نمونه‌ای است از کشاورزی در حال فروپاشی کردستان عراق، منطقه‌ای که زمانی انبار غله، میوه، خشکبار و برنج کل عراق بود. امروزه کردها برنج وارداتی از تایلند و پاکستان می‌خورند. احمد محمد سال‌ها است که منتظر یارانه دولتی برای خرید یک دستگاه پمپ آب مانده تا بتواند آب رودخانه را به زمین‌های کشاورزی‌اش برساند ولی از یارانه خبری نیست.

دولت اولویت‌های دیگری دارد. در حالیکه در اربیل، مرکز کردستان عراق، پل‌های روگذر و جاده‌های غیرهمسطح و دانشگاه ساخته می‌شود روستائیان، دیگر از زندگی در روستا سیر شده‌اند.

در شهر لاهه هلند، سیامند بنا، سفیر عراق در هلند در این‌باره توضیح می‌دهد: در کردستان عراق دیگر هیچ پولی ساخته نمی‌شود. پول از بغداد می‌آید و تقریباً همه‌چیز وارداتی است. برنج، خیار و حتی سیمان. بیشتر کالاها از ترکیه و ایران مستقیماً به کردستان عراق وارد می شود. آنچه که از راه بخش عربی عراق می‌آید گران تمام می‌شود زیرا تعرفه اضافه‌ای مربوط به خطرات عبوری روی آن می‌کشند.

با این‌حال سیامند بنا خوشبین است. امید او به اینست که صدها کشاورز هلندی بعدها امکانات کشاورزی کردستان عراق را کشف کنند و در آنجا سرمایه‌گذاری کنند. او در این مورد صحبت‌هایی هم با وزیر پیشین کشاورزی هلند داشته ولی تا امروز تقریباً هیچ کشاورز یا شرکت فرآوری محصولات از هلند جرئت سرمایه‌گذاری در این منطقه را نداشته‌است.

Share/Save/Bookmark

منبع: روزنامه ان.ار.سی، ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۶

نظرهای خوانندگان

نمی شود با یک مقاله نظری داد اما تنها می توان گفت که کردها در اول راه هستند و اولین تجربه یک دولت کردی داره به واقعیت می پیوندد

-- هیچکس ، Jul 8, 2007 در ساعت 02:19 PM

جوجه را آخر پاییز می شمارند

-- سردار خان ، Jul 10, 2007 در ساعت 02:19 PM

جوجه را آخر پاییز می شمارند

-- سردار خان ، Jul 10, 2007 در ساعت 02:19 PM

این طورها هم نیست
ساخت چندین نیروگاه برق
2میلیارد دلار پولی که در اربیل صرف ساخت و ساز میشود(شهرک های توریستی) که بخش زیادی از آن سرمایه گذاری است
دو فرودگاه بین المللی
پالایشگاهای نفت
قرار داد 2 میلیارد دلاری در مورد پالایش نفت و گاز با شرکت لبنانی
همچنین تولید نفت که قرار است 3 تا 5 سال آینده به 1 ملیون بشکه در روز برسد(در اقلیم کردستان)


و چیزهای دیگه که من خبر ندارم.

-- من ، Aug 19, 2007 در ساعت 02:19 PM

برای نظر دادن در باره کردستان عراق بایدیه نگاهی به منطقه و کشور عراق انداخت.
با توجه به اوضاع منطقه می توان رشد را در این منطقه تحسین برانگیز خواند

-- بدون نام ، Sep 11, 2007 در ساعت 02:19 PM

کردستان بهترین جای عراق است
جای خیلی امن و بدون درد سر

-- بدون نام ، May 17, 2008 در ساعت 02:19 PM

کردستان عراق بارقه های امید به آینده ای روشن را در دل نسل سوم این قوم مظلوم برانگیخته است.همانند هر قومیت و ملیتی این حق مسلم کردها است که بدون سلطه وآزادزندگی کنند

-- دیاکو ، Aug 6, 2008 در ساعت 02:19 PM

درامد سرانه مردم کوردبعد از ازادی عراق بالا رفته شهرها به سرعت دارن اباد میشوندحتی انهایی که جند سالیه اربیل(هولیر)پایتخت را ندیدند با برگشتن شان از دیدن این همه تغییر اشک شوق میریزند یادتان نرود که حکومت های دیکتاتور ومتعصب حاکم بر کوردستان در طول تاریخ تنها وظیفه ای که داشتند نسبت به کوردها کشت وکشتار ویران ساختن شهر وابادیهایشان بوده است پس بهتره واقعیت ها را ببینیم "صلاح الدین ایوبی"

-- بدون نام ، Aug 23, 2008 در ساعت 02:19 PM

درامد سرانه مردم کوردبعد از ازادی عراق بالا رفته شهرها به سرعت دارن اباد میشوندحتی انهایی که جند سالیه اربیل(هولیر)پایتخت را ندیدند با برگشتن شان از دیدن این همه تغییر اشک شوق میریزند یادتان نرود که حکومت های دیکتاتور ومتعصب حاکم بر کوردستان در طول تاریخ تنها وظیفه ای که داشتند نسبت به کوردها کشت وکشتار ویران ساختن شهر وابادیهایشان بوده است پس بهتره واقعیت ها را ببینیم "صلاح الدین ایوبی"

-- صلاح الدین ایوبی - سوران ، Aug 23, 2008 در ساعت 02:19 PM

be nazare man in maghale ya matni ke in agha neveshte moghrezane ast.va tanha hadafeshun tohin kardan be melate kord bude.melate kord melati ghayur va zahmatkeshan.va in ra ham bayad dar nazar dasht ke tanha modate kamist ke hokumat tashkil dadan.va bayad be ayande khoshbin bashim.

-- yek nafar ، Aug 25, 2008 در ساعت 02:19 PM

امیدواریم کردستان آباد بشه.
و چی میشد کردستان عراق جزو ایران میشد.
و چه بسا همه ی عراق.
کی میشه نژادهای آریایی با هم یکی بشوند و
کل فلات ایران را بدست گیرند؟

-- پارسا ، Sep 8, 2008 در ساعت 02:19 PM

با خواندن تمام نظریات نویسندگان محترم .جای شکر در اینجا باقی ست که ملت کورد در کوردستان عراق با رهبری اقای بارزانی توانست کوردها رابه تمام دنیا بشناساند و مسله کوردها در چوارچوب یک مسله داخلی کشور و منطقه ای به یک مسله بین المللی مطرح کند. اگر پراکماتیز واقگر نظر سنجی کنیم میبینیم کوردها تنها ملتی خود گردانو بدون استقلال رسمی در خاورمیانه هستند.توانستند یک سیستم دیموکراسی سرشار از امنیت محترم شمردن حقوق اقلیتها و ادیان مختلف رو پیاده کنند با پشتیبانی امریکا.در عراقی پر از اشوب مشکلهای اقلیتی قومی و تیروریست بین 4 دولت حاکم و دیکتاتور و توتالیتار.این هم با ریختن خون هزاران شهید و انفال کردن هزاران کورد خاکستر کردن چند شهر روستا که به دست نیروهای صدام انجامید بیش از چند صد شهرو روستا ویران شد.تا کوردستان منطقه ای خود گردان شد در طول تاریخ تمام ملتهای که زیر ظلم وستم قدرتهای بزرگ و کولونیالیزم بودند از این تجربه تلخ برخوردار بودند تا ازاد شدند و ازادی بدست اوردند.کوردها را باید بعد از سال 2003 فرو ریختن حکومت بحث در نظر گرفت از لحاظ حکومت گردانی .در نتیجه شاهد پیشرفتهای سیاسی و امنیتی اقتصادی و ساخت ساز این ملت ستم دیده میشویم که در طول تاریخ برای یشان بی سابقه بوده.من پیشنهاد میکنم به هر 4 دولت همسیایه که قدم همکاری و گفتگو را با این حکومت بیشتر کنند تا بتوانن منافعشان را در منطقه تراکم بدهند نک اینکه مشکل ایجاد کنند کوردها همیشه به همسایگان احترام میگضارند و در سیاستشان گامهای دیپلوماسی و مذاکره را در بر میگیرند برای حل مشکلات واین نشانه یک سیاست صلح طلبی و دورست کردن روابط است .که خوشبختانه توانستند سیاستهای خارجیشان را به عرصه بازار بین الملل برسانند واز پشتیبانی کشورهای اروپایی و امریکا برخوردار شوند.در پایان کلام حکومت اقلیم کوردستان عراق بنیان گذار امنیت و پشتیبان پیاده کردن قانون اساسی و صلح در کشور عراق است

-- رمضان زینل از دانشکده علوم سیاسی اربیل . ، Dec 11, 2008 در ساعت 02:19 PM

من دو سال هست که کردستان عراق هستم. تو این 2 سال اینجا کلی چیشرفت کرده ولی از همه چی گزشته واسه غریبه خیلی مردن. اگه من ایران کار میکردم 10 سال دیگه هم اندازه این 2 سال کار نمیکردم. موفق باشید

-- کرججججججج ، Dec 28, 2008 در ساعت 02:19 PM

کردستان عراق اولین کشوری است که کاملا آریایی است ودولت دمکرات آن تنهادولت دمکرات خاورمیانه است و ملت کرد بیشترین شهدای آزادی رانثارکردهاند . البته روشن است که باید بیشترتلاش بشه که کردستان مترقی وقانونمند بشه .

-- منصر الهی ، Feb 8, 2009 در ساعت 02:19 PM

كردستان عراق يك منطق امن و ارام است براى غريبه وهموطنانش وبخاطره همين زود بيشرفت ميكنه از ناحييه اقتصادى وسياسى

-- صنعان شيخ عمر ، Mar 14, 2009 در ساعت 02:19 PM

با سپاس فراوان برای تمام افرادی که به نحوی نظر خود را در باره کردستان عراق اعلام کردند..
و اما دوستان عزیز باید اشاره کنم به این مسئله که اگر طالب پیشرفت هستیم باید واقعیتها را قبول کرد،درست است کردستان عراق در تمامی مواردی که دوستان اشار کردند توانسته خودرا به خوبی نشان دهد اما باید فراموش نکرد که مقاله نوشته شده در این بخش کاملا صادق است و باید وظیفه تمام ملت کرد کمک به امنیت وپیشرفت روز افزون کردستان باشد.

-- رفیق ، Dec 30, 2009 در ساعت 02:19 PM