سکان‌دار ۲۰ ساله منچستر یونایتد

فرنگیس محبی

سر آلکس فرگوسن مدیر و سر‌مربی تیم فوتبال منچستر‌یونایتد این هفته بیستمین سال هدایت این تیم موفق و محبوب انگلستان را جشن می‌گیرد. سر‌آلکس یکی از موفق‌ترین مربیان تاریخ فوتبال انگلستان است که بیش از هر مربی دیگری صاحب افتخار شده است.

در میان مربیان دسته برتر باشگاه‌های انگلستان فرگوسن با اختلاف بسیار زیاد با مربی‌های دیگر، رکورددار طولانی‌ترین مدت مربیگری در یک باشگاه است. در عین‌حال در ۲۰ سالی که او هدایت منچستر‌یونایتد را بر عهده داشته است، این باشگاه موفق‌ترین دوران فعالیت خود را از زمان تاسیس تا کنون پشت سر گذاشته است.

طی این مدت منچستریونایتد ۸ بار قهرمان دسته برتر باشگاه‌های انگلستان، پنج بار قهرمان جام حذفی، یک بار قهرمان باشگاه‌ای اروپا، یک بار قهرمان جام‌‌در‌جام اروپا، و دو بار قهرمان جام لیگ شده است. بر افتخارات منچستریونایتد و فرگوسن باید موفقیت‌های سال 1999 را هم افزود که منچستریونایتد در یک سال صاحب سه جام اصلی یعنی قهرمانی دسته برتر، جام حذفی و قهرمانی باشگاه‌های اروپا شد.

فرگوسن قبل از آنکه در سال 1986 به منچستریونایتد بپیوندد مدت ۸ سال نیز مربیگری تیم فوتبال ابردین اسکاتلند را بر عهده داشت که موفق‌ترین دوران تاریخ فوتبال آن باشگاه محسوب می‌شود. در آن دوره ابردین سه بار قهرمان باشگاه‌های اسکاتلند، چهار بار قهرمان جام حذفی اسکاتلند، یک بار قهرمان جام‌‌درجام اروپا و یک بار هم قهرمان جام لیگ اسکاتلند شد.

سر‌آلکس فرگوسن در سالگرد بیستمین سال رهبری منچستریونایتد در گفتگو با روزنامه انگلیسی ایندیپندنت رمز موفقیت خود را در تجربیات دوران کودکی و نوجوانی خود دانست. او که در یک خانواده کارگری و فقیر در شهر گلاسکوی اسکاتلند متولد و بزرگ شد، به ایندیپندنت گفت که پدرش پول کافی برای خرید اتومبیل و یا حتی تلویزیون را نداشت، اما در تمام طول عمرش با سربلندی و عزت نفس زندگی کرد و فرزندان خود را با نظم و انضباط مطلق تربیت کرد. فرگوسن اکنون رمز موفقیت خود را در همین انضباطی می‌داند که از پدر به او ارث رسیده است.

تلخی‌های ارباب

اما با تمام موفقیت‌های فرگوسن، او همواره مورد انتقاد قرار گرفته که اختلافات شخصی‌اش با بازیکنان منچستریونایتد در تصمیم‌گیری‌هایش موثر بوده است. منتقدین فرگوسن می‌گویند که او خود را ارباب منچستریونایتد می‌داند و توجهی ندارد که بسیاری ار بازیکنانش ستارگانی هستند که محبوبیت زیادی دارند.

فشاری که فرگوسن بر بازیکنان خود وارد می‌کند باعث شده که چندین بازیکن درجه یک و معروف منچستریونایتد را ترک کنند، از جمله در چند سال اخیر بازیکنانی چون دیوید بکهام، کاپیتان پیشین تیم ملی فوتبال انگلستان و یکی از سرشناس‌ترین و محبوب‌ترین بازیکنان دنیا، و رود ون نیستلروی هلندی، یکی از بهترین گلزنان جهان، منچستریونایتد را ترک کردند و هردو به رئال مادرید اسپانیا پیوستند.

با وجود تمام این انتقادها، بسیاری از کارشناسان فوتبال معتقدند که موفقیت بی‌سابقه فرگوسن با منچستریونایتد عمدتا مدیون نظم و انضباط بسیار شدیدی است که او از بازیکنان سرشناس و ثروتمند خود انتظار دارد.

فرگوسن در این‌باره به ایندیپندنت گفته است که بزرگ‌ترین مشکل مربی‌ها در فوتبال امروز، منضبط نگاهداشتن بازیکنانی است که در سن بیست سالگی میلیونر می‌شوند و طرف توجه علاقه‌مندان فوتبال و رسانه‌ها قرار می‌گیرند، در حالی‌که هنوز از نظر فکری و عقلی به بلوغ کامل نرسیده‌اند. بنابر‌این مربی‌ها باید تمام مدت توجه خود را معطوف این بازیکنان کنند تا از مسیر مطلوب که تمرکز کامل بر فوتبال است منحرف نشوند.

به گفته فرگوسن، مربی‌ها در انجام این وظیفه خود گاهی اوقات با سرکشی بازیکنان مواجه می‌شوند اما همواره با تمام علاقه‌‌ای که ممکن است به یک بازیکن مشخص داشته باشند، آنچه که مهم‌تر از هر عامل دیگری است، منافع و موقعیت تیم است.

پدرخوانده

دوستان و دشمنان آلکس فرگوسن معتقدند که مهم‌ترین چیز برای او منچستریونایتد است و او حاضر است برای موفقیت منچستریونایتد، بهترین و محبوب‌ترین بازیکن جهان را هم فدا کند. او یکی از معدود مربیانی است که با وجود مربیگری یکی از پرستاره‌ترین تیم های جهان، حاضر به پذیرش بازیکن‌سالاری نشده است.

اما فرگوسن تنها در برابر بازیکن‌سالاری مقاومت نکرده است. به گفته آلن هنسون کارشناس سرشناس فوتبال بریتانیا، فرگوسن یکی از انگشت‌شمار مربیانی است که حاضر به قبول نفوذ بی‌حد رسانه‌ها و مطبوعات در فوتبال نیست و از این رو است که دشمنان زیادی در بین خبرنگاران ورزشی روزنامه‌ها و رادیو و تلویزیون دارد.

سرآلکس فرگوسن که تا به حال پنج بار از سوی دیگر مربیان باشگاههای انگلستان به عنوان مربی سال دسته برتر باشگاه‌ها انتخاب شده و در سال 2003 نیز۱۰ سال پس از تاسیس دسته برتر، به عنوان مربی دهه باشگاه‌های انگلستان برگزیده شد، اکنون ریش سفید یا به‌قولی "پدرخوانده" مربیان فوتبال انگلستان است.

فرگوسن که ۶۵ سال دارد یک‌بار در ۶۰ سالگی اعلام کرد که در آخر آن فصل بازنشسته خواهد شد اما در اثر اصرار اطرافیان تصمیمش را تغییر داد. او اکنون می‌گوید تا زمانی که از سلامت جسمی برخوردار است به کار مربیگری در منچستریونایتد ادامه خواهد داد.