جشن صدسالگي وجدان آفريقا

سامان ایرانی

جشن صد سالگي «لئوپولد سدار سنگور»، شاعر و رييس‌جمهور فقيد سنگال، در زادگاه او روستاي «جوال» واقع در جنوب «داكار» برگزار شد.
سنگور كه پدر و بنيان‌گذار جامعه‌ فرانسه‌زبان قاره آفريقا و «وجدان آفريقا» به شمار مي‌آمد، اولين رئيس جمهور سنگال پس از رهايي اين كشور از دامن استعمار فرانسه در سال 1960 بود و در 31 دسامبر 1980 نيز، داوطلبانه از قدرت كناره‌گيري كرد و زمام امور را به «ابدو ديوف» نخست وزير وقت سپرد. لئوپولد سدار سنگور در مدت رياست جمهوري‌اش، تلاش كرد تا در سنگال دموكراسي را حاكم كند و احزاب مختلف به رسميت شناخته شوند. وي بعد از مسئوليت سياسي‌اش، اغلب اوقات خود را به مطالعه و انتشار نظريات و اشعار خود ‌پرداخت و سال 2001 در سن 95 سالگي درگذشت.

جشن صد سالگي لئوپولد سدار سنگور در زادگاه‌ش

لئوپولد سدار سنگور 9 اكتبر 1906 از پدر و مادري كشاورز متولد شد. او تا هفت سالگي به زبان محلي سنگال سخن مي‌گفت و از آن پس زبان فرانسه را در يك مدرسه كاتوليك در روستايش‌ آموخت. براي سنگور اين دوران، سمبل سادگي وایام بی‌دغدغگی بود؛ چنانچه بعدها هم آرزوي بازگشت به اين دوران را داشت. وي سپس به فرانسه رفت و در دبيرستان لوئی لوگران پاريس و در دانشگاه سوربن تحصيل كرد و در سال 1935 در آزمون استادي زبان فرانسه قبول شد.

سنگور در سال 1939 به جنگ فراخوانده شد و در ژوئن 1940 توسط آلماني‌ها اسير شد. وي در ژانويه 1942 به سبب بيماري از جنگ معاف شد و در چهارچوب جبهه‌ي ملي دانشگاهي به نهضت مقاومت پيوست. اين دوران موجبات انديشيدن سنگور را فراهم كرد.

سال 1945 آغاز دوران سياسي سنگور بود. وي در انتخابات اين سال، نماينده سنگال در مجلس فرانسه شد و در پي آن در سال‌هاي 1946، 1951 و 1956 به عضویت مجمع مشورتي شوراي اروپا درآمد. سپس وی وزير مشاور دولت جمهوري فرانسه شد و آنگاه در 5 سپتامبر 1960 به عنوان نخستين رئيس جمهور سنگال برگزيده شد. سنگور در سال 1963، 1968، 1973 و 1978 باز هم به رياست جمهوري رسيد.

خانه لئوپولد سدار سنگور

سنگور در سال 1956 اولين كنگره بين‌المللي نويسندگان و هنرمندان سياه‌پوست را برپا كرد.لئوپولد سدار سنگور مدال طلای زبان فرانسه را دريافت كرد، علاوه بر اينكه نام او چندين بار به عنوان نامزد جايزه ادبي نوبل بر سر زبان‌ها افتاد. وي همچنين در طول زندگی‌اش جوايز بسياری در فرانسه و كشورهای ديگر به دست آورد و از سي وهفت دانشگاه، از جمله سوربن پاريس، دكترای افتخاری دريافت كرد. او كه فرهنگ فرانسه را بسيار متنوع تلقي مي‌كرد، در 2 ژوئن 1983، به عنوان اولين آفريقايي به عضويت فرهنگستان فرانسه برگزيده شد.

وي همواره مترصد آن بود تا اثبات كند مردمان آفريقا بي‌تمدن و وحشي نيستند و در عين حال معتقد بود كه ضمن احترام به فرهنگ و هنر كشور خود بايد فرهنگ كشورهاي ديگر را محترم شمرد. شعار وي در زندگي همواره این بود: «زماني كه افراد متفاوت بتوانند با هم به صورت مسالمت آميز زندگي كنند، جهان در كمال خوشبختي به سر خواهد برد.»

چندي پيش نيز در ايران فيلم مستندي درباره «لئوپولد سدار سنگور» به نمايش درآمد. اين فيلم مستند كه «صد سال سياه‌پوستي» نام داشت، مسير زندگی خارق العاده‌ لئوپولد سدار سنگور را باز می‌ساخت كه با تكيه بر صحنه‌هايی هم عصر ساخت فيلم و نيز بر اساس فيلم‌های آرشيوی و به‌ويژه با تكيه بر صدای شاعر كه تصوير را موزون می‌كرد، نگاه كوتاهی به زندگي «شاعر رئيس جمهور» را ارايه می‌داد.