تفاوت‌های حوادث رانندگی در آلمان و ايران

آلمان کمتر از يک چهارم ايران مساحت دارد ولی تعداد اتوموبيل‌هايش بيش از ۴ برابر ايران است. با اين همه شمار قربانيان حوادث رانندگی‌ در ايران بيش از ده برابر آلمان است.

در ۶ ماهه اول سال جاری ميلادی شمار تصادفات رانندگی در جاده‌های آلمان در قياس با سال گذشته ثابت مانده، اما تعداد قربانيان و مجروحان اين حوادث به نحو چشمگيری کاهش يافته است. در تصادفات ژانويه تا آخر ژوييه امسال در آلمان، مجموعا ۲۲۶۳ نفر جان خود را از دست داده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال قبل يک کاهش ۹,۱ درصدی را نشان می‌دهد. رقم مجروحان اين تصادفات به ۱۸۶۶۷۹ نفر می‌رسد که آن هم از يک کاهش ۸,۸ حکايت می‌کند. اين آمار از تداوم روندی خبر می‌دهند که در سال‌های گذشته شاخص چندوچون حوادث رانندگی در آلمان بوده است: شمار تصادفات ثابت مانده است، اما رقم قربانيان و مجروحان به نحو قابل اعتنايی کاهش يافته است. اين روند مثبت به گفته "کريستيان کلنر"، مدير ارشد شورای ترافيک آلمان، بيش از همه به بهبود و بهينه‌سازی سيستم‌های فعال و غيرفعال ايمنی در اتوموبيل‌ها برمی‌گردد. تلفيقی از تاثير همزمان کمربند و کيسه هوا(اير باگ) به گفته کلنر عامل درجه اول در محدود شدن شمار مرگ و ميرها و صدمات انسانی در تصادفات است. سيستم‌های ايمنی‌يی همچون برنامه ممانعت از انحراف از مسیر اتوموبيل (ESP) نيز می‌توانند پيامدهای نامطلوب رفتار اشتباه رانندگان، مثل تندراندن در سر پيچ‌ها، را کاهش دهند.

به نوشته روزنامه "زود دويچه سايتونگ" يکی از نکات برجسته آمار اخير حوادث رانندگی در آلمان اين است که گرچه رقم تصادفات تغييری نکرده، اما خودداری داوطلبانه شمار پيوسته بيشتری از اهالی از رانندگی پس از مصرف الکل به يک کاهش ۱۶ درصدی در تصادفات ناشی از مصرف چنين نوشابه‌هايی انجاميده است.

از نگاهی ديگر،‌ تصادفات رانندگی در آلمان در ۶ ماه نخست سال ۲۰۰۶ به ازای هر يک ميليون نفر جمعيت ۲۷ قربانی به بار‌آورده‌اند. اين رقم در برخی از ايالات آلمان کمتر و در برخی بسيار بالاتر است. مثلا در دو ايالت آلمان شرقی سابق يعنی "براندنبورگ" و "مکلنبورگ فورپورمان" رقم مزبور به ترتيب به ۴۹ و ۴۶ بالغ می‌شود که در وجه عمده به وضع نامساعد جاده‌ها و خيابان‌ها، تعداد نسبتا بيشتر نقاط حادثه‌خيز و عقبماندگی زيرساخت‌های آنها برمی‌گردد.

تفاوت‌های فاحش

بر خلاف آلمان که شمار قربانيان و مصدومان نه چندان بالای حوادث رانندگی آن رو به کاهش است ايران همچنان به اين لحاظ جز‌ء کشورهای صدرنشين دنيا به شمار می‌رود. قرهنگ نازل رانندگی و کم‌اعتنايی به رعايت قانون، بی‌توجهی مديريت کشور و رسانه‌ها و سيستم آموزشی عمومی تحت کنترل آن به بازآموزی مستمر مردم، شمار بالای اتوموبيل‌های مستعمل،‌ تمرکز توليد و توزيع اتوموبيل در دست شرکت‌های دولتی که برای مردم گزينه‌ای جز خريد اتوموبيل‌های ناايمن وغير استاندارد باقی نمی‌گذارد،‌ و نيز زيرساخت‌های کم‌توسعه‌يافته و جاده‌های محدود و حادثه‌خيز از عوامل اصلی تصادفات رانندگی در کشور ما به شمار می‌روند. بنا به آمار دوائر رسمی در ايران در قاصله زمانی ۱۳۷۷ تا انتهای ۱۳۸۳، نزديک به ۱۴۰ هزار و ۹۳۳ شهروند ايرانی در حوادث رانندگی کشته شده‌اند و بيش از ۱۲ ميليون مصدوم و ۵۰۰ هزار معلول مادام العمر نيز از عواقب اين حوادث بوده است. بنا به گزارش خبرگزاری مهر (۱۶ بهمن ۱۳۸۴) ايران گرچه يک صدم جمعيت دنيا را به خود اختصاص داده اما سهم آن در حوادث رانندگی دنيا نزديک به يک چهلم است. بنا به همين گزارش به ازای هر يک ميليون جمعيت ايران سالانه ۳۸۰ نفر جان خود را از دست می‌دهند. اين رقم بيش از ۱۴ برابر قربانيان آلمان در مقياس مشابه است.

تازه‌ترین آمار ایران

بنا به آخرين آماری که هفته گذشته (۳۰ مرداد ۱۳۸۵ ) در جريان دومين همايش سراسری معاونان راهور و فرماندهان پليس راه از سوی سرهنگ يونس ميرزايی تبار، مديرکل عمليات ترافيک راهنمايی و رانندگی نيروی انتظامی ارائه شد؛ در سال ۸۴ در هر ساعت 2 تا 3 نفر در تصادفات رانندگی در ايران جان خود را از دست داده اند که عامل ۸۵ درصد اين تصادفات خطای انسانی بوده است. وی با بيان اين که در ۵ ماه اول سال ۸۴ مجموعا ۲۰۳ هزار و ۲۸۴ مورد تصادف جرحی و فوتی در معابر کشور داشتيم، خاطرنشان کرد: در اين تصادفات ۹ هزار و ۲۷۲ نفر کشته و ۹۷ هزار و ۹۵۰ نفر مجروح شدند. سرهنگ ميرزايی تبار به مقايسه آمار تصادفات ۵ ماه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل پرداخت و گفت: از ابتدای سال جاری تا ۲۳ مرداد ماه دو هزار و ۴۹۷ تصادف فوتی، ۴۲ هزار و ۶۸۹ تصادف جرحی و ۱۸۳ هزار و ۷۱ تصادف خسارتی داشتيم که در اين تصادفات ۹ هزار و ۵۹۵ نفر کشته و ۷۳ هزار و ۱۳۷ نفر مجروح شدند. ميرزايی‌تبار بدون اشاره به افزايش شمار مرگ و مير در ۵ ماه اول امسال در قياس با مدت مشابه سال قبل، گفته است که مجموعا آمار کشته‌شدگان حوادث‌ رانندگی در سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ نسبت به سال‌های قبل‌تر يک کاهش ۱۰ درصدی را نشان می‌دهد. اين سخن گرچه به دور از واقعيت نيست ( برای مثال شمار کشته‌شدگان حوادث رانندگی در ايران در سال ۱۳۸۳ از رقم ۲۷هزار نفر فراتر رفته است) ولی تازه‌ترين آمارها نيز کماکان بر شمار دهشتناک تصادفات رانندگی و ميرگ و مير، جراحت و معلول‌شدگی ناشی از آنها در ايران حکایت دارد که ۷ برابر ترکيه، ۳ برابر روسيه و ۴۵ برابر کشورهای صنعتی است.

گفتنی است که در آلمان با مساحت تقريبی ۳۵۰ هزار کيلومتر مربع و جمعيتی معادل ۸۳ ميليون نفر حدود ۴۵ ميليون خودرو وجود دارد. اين در حالی است که ايران يک ميليون و ششصد هزار کيلومتر مساحت دارد( نزديک به ۵ برابر آلمان) ،جمعيتش رقمی حدود ۶۷ ميليون نفر است و بنا به تخمين‌ها شمار خودروهايش حول و حوش ۱۰ ميليون دستگاه است.

احمد سمايی