«ایران یعنی خاطرات بچگی»

مارینا نمت متولد ۱۳۴۴، که در سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۲ یعنی شانزده سالگی تا هجده سالگی‌اش را در زندان اوین گذرانده؛ اخیرا کتابی نوشته با عنوان «زندانی تهران». کتاب هنوز به فارسی منتشر نشده بلکه انگلیسی است و گویا قرار است متن فارسی آن به زودی انتشار یابد.

من مارینا نمت را در فستیوال رنسانس دوم میلان دیدم و فرصتی دست داد تا پرسشم را مطرح کنم. در یک بعدازظهر آفتابی کنار او نشستم و پرسیدم

خانم مارینا نمت ایران یعنی چه؟

ایران یعنی خانه. ایران برای من، یعنی خاطرات بچگی که برای من خاطرات خیلی خوشی است. حالا شاید کسی خوشش می‌آید و کسی خوشش نمی‌آید.

واقعیت این است که من بچگی دوران خوبی داشتم و ایران برای من یعنی کنار دریای خزر، یعنی بندر پهلوی و آنجا یک ارمنی بود که پنیر تازه می‌فروخت.

یک نانوایی بود سر کوچه که نان تافتون می‌فروخت. کنار دریا با دوستانم. دوستانی که الان خیلی از آن‌ها زنده نیستند.

ایران برای من واقعا یعنی ... اولا که نمی‌دانم آن ایرانی که برای من است الان وجود ندارد منتها امید دارم که یک روزی شاید نسل‌های جوان بتوانند آن خاطرات خوشی را که شبیه آن خاطرات خوشی که من از بچگی‌ام دارم چیزی شبیه آن را داشته باشند و بهتر از آن.

قشنگ‌ترین تجربه‌ای که در عمرتان داشتید چه بوده؟

خیلی مشکل است گفتن آن، ولیکن من فکر می‌کنم از نظر شخصی خودم این است که من وقتی که شهامت این را پیدا کردم که در سطح جهانی بگویم که این اتفاقی است که برای من افتاد، این داستان من است و این اشتباهاتی است که من کرده ام و هر قضاوتی دل‌تان می‌خواهد بکنید.

مارینا نمت / عکس از زمانه

من هر دفعه که صحبت می‌کنم – من روزی چند دفعه با بعضی‌ها صحبت می‌کنم – هر دفعه که صحبت من تمام می‌شود احساس این را می‌کنم که مثل اینکه هفت‌خوان رستم را رد شده ام.

هردفعه یک موفقیت است. هر دفعه احساس آن به مراتب بهتر از آن روزی است که من از اوین آزاد شدم. برای اینکه آن روزی که از اوین آزاد شدم می‌دانستم دوستانم هنوز آن‌جا هستند.

ولی الان خب سال‌ها گذشته و کاری از دست من برنمی‌آيد و نمی‌توانم گذشته را عوض کنم. ولی هر دفعه واقعاً شهامت آن را پیدا می‌کنم در خودم به یک نحوی که دیدم قضیه این بوده برای من یک موفقیت است و بهترین احساس است.

بدترین تجربه‌ای که آزارتان می‌دهد و در ذهن‌تان می‌آید همیشه به عنوان بدترین تجربه‌ی زندگی‌‌تان چه بوده؟

آزاد شدن از اوین.

بدترین تجربه‌ی زندگی‌تان است؟

بله. الان در این شرایط در این لحظه. می‌دانید چرا؟ برای اینکه من دوستانم را گذاشتند بمانند آنجا.

چه کار می‌توانستید برای آن‌ها بکنید؟

هیچ چیز. می‌توانستم بمانم پیش آن‌ها. ولی یک دختر هجده‌ساله که می‌خواهد برود با دوست پسرش ازدواج کند و بچه‌دار بشود و زندگی طبیعی داشته باشد این‌طوری فکر نمی‌کند.

یک زن ۴۱ ساله که یک عمر زندگی کرده و بدبختی دیده این‌طوری فکر می‌کند. ولی به هرحال اینجا صحبت از منطق نیست؛ صحبت از احساسات است و بدترین روز زندگی من آن روز بود.

حیلی ممنونم. من بقیه‌ی آن را می‌گذارم که شنوندگان این برنامه یا خوانندگان این کتاب؛ بقیه‌ی آن را بروند در کتاب‌تان جستجو کنند و ببینند چه اتفاقی افتاده.....