نامزدهای جایزه ادبی گنکور

الاهه نجفی

نامزدهای جایزه‌ی ادبی گنکور در سال ۲۰۱۰ اعلام شدند و انتظار می‌رود میشل هولبک، نویسنده‌ی جنجالی این جایزه را از آن خود کند.

نامزدهای جایزه‌ی ادبی گنکور، معتبرترین جایزه‌ی ادبی فرانسه اعلام شدند. آكادمی جایزه‌ی ادبی گنكور فرانسه، آثار نویسندگانی چون‌ میشل هولبك‌،‌ ویرجینیا دسپنتس‌ و ‌ آملی نوتومب‌ را در فهرست نامزدهای دریافت جایزه‌ی سال ۲۰۱۰ قرار داد.

به گزارش سایت جایزه‌ی ادبی گنکور و خبرگزاری فرانسه هشتم نوامبر (۱۷آبان) مراسم اعطای جایزه‌ی ادبی گنکور برگزار خواهد شد.

برادران گنگور، بنیان‌گذاران مهمترین جایزه ادبی فرانسه به ارزش مادی ۱۰ یورو

فهرست نویسندگانی که نامزد دریافت جایزه‌ی ادبی گنکور هستند، در سایت جایزه به شرح زیر اعلام شده است:

آدام الیویر برای ‌«قلب منظم»،‌ واسیلیس الكساكیس برای «اولین كلمه»، ‌تیری بینشتینگل برای «‌بازگشت به‌سوی لغات سركش»، ‌وینسنت بورل برای «‌آنتونی و ایزابل»، ‌ویرجینا دسپنتس برای‌ «بچه‌ی آپوكالیپس»، ‌مارك دوگین برای «ستاره‌های بی‌خوابی»،‌ ماتیاس انارد برای «‌با آنها راجع به جنگ، پادشاهان و فیل‌ها حرف بزن»، ‌میشل هولبك برای ‌«نقشه و قلمرو»، ‌میلیس كرانگل برای‌ «تولد یك پل»، ‌پاتریك لپیر برای «‌زندگی كوتاه است» و «تمایل بی‌پایان»،‌ فواد لاروی برای ‌«یك سال در فرانسه»، ‌آملی نوتومب برای «شكل زندگی»، ‌شانتال توماس برای «‌عهد اولیمپوس» و ‌كارین تویل برای «‌شش ماه، شش روز».

بنابراین گزارش هیأت داوران آكادمی كنگور به‌منظور انتشار دومین لیست و اعلام اسامی برگزیدگان نهایی، به‌ترتیب در روزهای پنجم اكتبر (۱۳ مهر‌) و چهارم نوامبر (۱۳ آبان‌‌) گردهم خواهند آمد.

داوران جایزه ادبی گنگور ۲۰۱۰

از میان نویسندگانی که نامزد دریافت جایزه‌ی ادبی گنکور هستند، میشل هولبک ظاهراً بخت بیشتری دارد. تازه‌ترین رمان او که می‌توان آن را به فارسی «نقشه و قلمرو» ترجمه کرد، در محافل ادبی فرانسه با استقبال روبرو شده است. پیوو (Pivot) از سرشناس‌ترین منتقدان فرانسه که به او لقب «پادشاه مطالعه» (Roi lire) داده‌اند، از این اثر به‌عنوان یک شاهکار یاد کرده است.

پیر اسورین، منتقد دیگری به کنایه گفته است: داوران جایزه‌ی ادبی گنکور چاره‌ای ندارند جز آن‌که جایزه‌ی ادبی امسال را به میشل هولبک اعطاء کنند.

این نخستین بار است که در فرانسه همه یک‌صدا از اثری از هولبک دفاع می‌کنند. میشل هولبک که در واقع در رشته‌ی کامپیوتر و مکانیک تحصیل کرده، یک نویسنده‌ی جنجالی است. این نخستین بار است که کسی از اثر او ایراد نگرفته و ادعا نکرده که رمان هولبک، راسیستی یا ضداسلامی یا زن‌ستیز است.

رمان تازه‌ی هولبک «نقشه و قلمرو» یک اثر انتقادی است، اما توهین‌آمیز نیست. شخصیت این رمان مارتان نام دارد. او هم مثل نویسنده‌اش خودرأی، بذله‌گو اما بدقلق و ناراحت است. او نقاش و عکاس است و در آثارش از جامعه‌ی امروز، از نیاز مردم به مصرف، قدرت پول و نابودی سنت‌ها انتقاد می‌کند. داستان با قتل هولبک – نویسنده پایان می‌پذیرد.

ساختمان جایزه ادبی گنگور در پاریس

در این میان مجله‌ی آن‌لاین «Slate.fr» اعلام کرده است که دست‌کم سه صحنه از نخستین رمان هولبک که در سال ۱۹۹۴ با نام «گسترش محدوده‌ی نبرد» منتشر شده، از روی کتاب‌های دیگر کپی شده است. با این حال این موضوع فقط یک روز جنجال به‌وجود آورد و برای نویسنده و ناشرش که چشم امید به جایزه‌ی ادبی گنکور دوخته‌اند، دردسری به‌وجود نیاورد. ظاهراً دیگر مانعی برای تقدیر از هولبک و اعطای جایزه‌ی گنکور به او وجود ندارد.

جایزه‌ی ادبی گنکور در سال ۱۹۰۰ بنیان گذاشته شد و از سال ۱۹۰۳به این سو، هر سال، در آخر پاییز از یک اثر روایی ادبی (رمان، داستان بلند یا داستان کوتاه) که در طی آن سال به زبان فرانسه منتشر شده است، تقدیر به عمل می‌آید.

ارزش مادی جایزه‌ی ادبی کنگور فقط ۱۰ یویروست و بیش از آن‌که ارزش مادی داشته باشد، دارای ارزش نمادین است. اما به دلیل اعتبار این جایزه، اعطای آن به یک نویسنده باعث افزایش شمارگان کتاب‌های او می‌شود و ممکن است که نویسنده یک شبه به یک نویسنده‌ی کاملاً معروف و پرخواننده تبدیل شود. برای همین هم جایزه‌ی ادبی گنکور در فرانسه جایزه‌ی مهمی است و هم ناشران و هم نویسندگان از آن استقبال می‌کنند.

عتیق رحیمی، نویسنده افغان، برنده جایزه ادبی گنگور در سال ۲۰۰۸

به دلیل اهمیت این جایزه، بحث‌ها و حاشیه‌هایش هم هر سال بسیار زیاد و فراگیر است. اعضای هیأت داوران این جایزه را ده تن از نویسندگان و منتقدان و ادیبان فرانسوی تشکیل می‌دهند. معیارهای اعضای هیأت داوران در گزینش یک اثر ادبی هر سال به بحث‌هایی در مطبوعات فرانسه دامن می‌زند، و این خود، هم به ارتقاء فرهنگ و همگانی شدن ادبیات داستانی کمک می‌کند و هم‌اینکه آثار نویسندگان بیش از پیش شناخته می‌شود و نویسنده هم با قوت و ضعف‌های خود آشنا می‌گردد.

دو برادر به نام‌های ژول و ادموند دو گنکور این جایزه‌ی ادبی را تأسیس کردند. گزینش‌های جایزه‌ی ادبی گنکور مانند هر جایزه‌ی ادبی دیگری محصول تصادف است.

در سال ۲۰۰۹ جایزه‌ی ادبی گنکور به خانم Marie NDiaye که از رنگین‌پوستان فرانسوی‌زبان است تعلق گرفت و در سال ۲۰۰۸ نویسنده‌ی افغان، عتیق رحیمی مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی فرانسه را از آن خود کرد.