| رادیو زمانه > خارج از سیاست > ادبیات ایران > شب بزرگداشت «دکتر ابرهيم يونسی» | ||
شب بزرگداشت «دکتر ابرهيم يونسی»سعید شکیباعصر روز یکشنبه بیست و یکم مردادماه، مراسم بزرگداشت دکتر ابراهیم یونسی در تالار ناصری خانه هنرمندان ایران برگزار شد. در این مراسم که پنجاه و سومین شب از بزرگداشت‌های فرهنگی-ادبی مجله بخارا بود، نخست فیلم مستندی از فعالیت‌های دکتر یونسی به نمایش درآمد و سپس سخنرانان در مورد وجوه گوناگون شخصیت ابراهیم یونسی به سخنرانی پرداختند.
علی دهباشی، مدیر مجله بخارا، در ابتدای این مراسم ضمن تقدیر از حضور دکتر یونسی و خانواده وی، خطاب به وی گفت: «جناب آقاي دكتر يونسی، نيم قرن از چاپ اولين كتاب شما، ترجمه رمان «آرزوهای بزرگ» از چارلز ديكنز می‌گذرد. در طي پنجاه سال، قلم شما با اراده‌ای ستودنی در دشوارترين شرايط زندگی از حركت باز نايستاده است. به يمن همين اراده و استواری جناب‌عالی بوده است كه ما با مهم‌ترين متون ادبيات غرب در قرن گذشته آشنا شديم. معرفی بسياری از اين نويسندگان مهم برای اولين بار توسط جناب عالی انجام گرفت.» دهباشی افزود: «آن‌چه را كه جناب‌عالی در حوزه نقد ادبی به زبان فارسی هديه كرديد، راهنمای نسلی از نويسندگان و منتقدان اين مرز و بوم شد. همگان از تأثير كتاب‌های سيری در ادبيات غرب، جنبه‌های رمان، سيری در نقد ادب روس و تاريخ ادبيات آفريقا، روسيه و يونان در رشد و پا گرفتن نقد ادبی در دهه‌های اخير خبر دارند.»
وی خاطرنشان ساخت: «گستردگي آثار قلمی شما محدود به رمان و نقد ادبی نيست. بلكه در عرصه مسايل تاريخ و سياست نيز متون مهمی را ترجمه كرديد كه در ارتقای انديشه سياسی در جامعه ما نقش مهمی ايفا كرد. هم در اين حوزه كتاب‌های تخصصی و بسيار مهم شما درباره كرد و كردستان حائز اهميت است. اين كتاب‌ها كه بالغ بر 10 مجلد می‌شود، از متون درجه اول كردشناسي در جهان محسوب می‌شود. انتشار اين بخش از آثار شما منجر به شناسایی عميق و دقيق و جامعی نسبت به تاريخ پر فراز و نشيب كردها شد. اين آگاهی‌ها را مديون قلم شما و احاطه جناب‌عالی می‌دانيم.» دهباشی در پایان تصريح کرد: «ما دوستداران شما خوشحاليم كه اين افتخار را پيدا كرديم تا در آغاز دهه هشتم زندگی‌تان ساعاتی را با جناب‌عالی بگذرانيم. كارنامه‌ای چنين پربار و افتخارآميز، كه نزديك به 90 اثر را در خود ثبت كرده، سعادتی است كه نصيب جناب‌عالی شده و ما نيز مفتخر و بهره‌مند هستيم به اين كارنامه درخشان. در مقابل جناب‌عالی به خاطر همه آن‌چه كه از اراده و دانش و استواری و عدالت‌خواهی داشته‌ايد، سر تعظيم فرود می‌آوريم و آرزوی تندرستی برايتان داريم.» پس از سخنان دهباشی، فیلم مستندی از فعالیت‌های ابراهیم یونسی به نمایش درآمد و پس از آن، رضا سیدحسینی، پژوهشگر و مترجم نام‌آشنا، با اشاره به فعالیت‌های اغلب تصادفی مترجمان گفت: «آشنايی مردم با ادبيات جهان را به نوعی مترجمان سبب شده‌اند و معمولاً انتخاب متن برای ترجمه توسط مترجمان، تصادفی بوده. اما يونسی در اين زمينه يك استثناست. او با فكر انتخاب و ترجمه كرده. كتابی مثل «جنبه‌های رمان» فورستر را در زمانی ترجمه كرده كه در ادبيات ما نياز به آن احساس می‌شده و سپس تاريخ ادبيات‌ها را يك به يك ترجمه كرده است.»
سیدحسینی افزود: «ادبيات انگليسی قرن هجدهم و نوزدهم چيزی نيست كه هر كسی براي ترجمه به سراغشان برود. نوعی نظم در كار ايشان بوده و می‌توان گفت كه يونسی نقشه پيش‌برد فرهنگی اين سرزمين را در سر داشته و از قلمی شيوا نيز برخوردار بوده است.» عبدالله کوثری، مترجم ادبیات آمریکای لاتین، سخنران بعدی این مراسم بود. کوثری در سخنان خود گفت: «سخن گقتن از كسی و كسانی كه انسان در سال‌های نوجوانی بسياری چيزها و بسياری كسان را از دريچه چشم آنها ديده و شناخته، جای سپاس دارد و بايد از آقای دهباشي به خاطر اين فرصت سپاس‌گزار باشيم. كسانی از هم‌عصران من كه در سنين 13 و 14 سالگی با «آرزوهای بزرگ» آشنا شدند و چارلز ديكنز را شناختند؛ ادبيات غرب را شناختند و به ويژه ادبيات كلاسيك غرب را.» کوثری در ادامه افزود: «با همه اهميتی كه رمان دارد، اگر كسي رمان قرن نوزدهم را نخوانده باشد، لذت ادبيات را درك نكرده است. بعضی گمان می‌برند كه ادبيات در همين 50 سال بوده كه شكل گرفته. اما با تجربه شخصی خودم می‌گويم كه بدون ادبيات قرن 19، رمان را نمی‌شناختيم.» وی خاطرنشان ساخت: «آقای يونسی و ديگر هم‌نسلانشان، راويان نسلی بودند كه ما می‌شناختيم. من از بسياری، فارسی آموختم. ولی وقتی می‌گويم «يونسی به من فارسی ياد داد» تعارف نكرده‌ام . چون از 14 و 15 سالگی آثارش را خوانده‌ام. اميدوارم آن‌چه را به ما آموختند، ما هم بتوانيم به نسل جوان‌تر بياموزيم.»
پس از سخنان آقای کوثری، بیتا رهاوی، به منظور آشنایی حضار با تکنیک، ساختار و نثر رمان‌های دکتر یونسی، فصل هفتم رمان «گورستان غریب» را برای حضار قرائت کرد و سپس خشایار دیهیمی به عنوان یکی دیگر از هم‌نسلان دکتر یونسی، از چگونگی آشنايی و دوستی‌اش با ابراهيم يونسی حكايت كرد و گفت: «من نيز چون عبدالله كوثری با يك نسل پس از او، با آثار كلاسيك اروپا به ويژه چارلز ديكنز، توسط دكتر يونسی آشنا شدم و در همان سنين جوانی، در پی آشنايی با او به خانه‌اش راه يافتم و به دنبال آن دوستی ما پای گرفت و ديدارهايمان ادامه يافت. يونسی در اين ديدارها از خاطرات خود ياد می‌کرد كه گر چه بسياری از آنها تلخ بود و يادآور مشكلات و رنج‌های فراوان؛ اما يونسی همواره يادآوری آنها را با طنزی خاص همراه می‌كرد كه به همين خاطر لطفی خاص به اين خاطرات و تجربه‌ها می‌داد.» دیهیمی سپس به بیان برخی خاطرات خود با دکتر یونسی اشاره کرد و افزود: «يونسی، مظهر كار، تلاش و مداومت است و همانطور كه عبدالله كوثری و آقای سيد حسينی اشاره كردند، ترجمه‌های ايشان از نظمی خاص متابعت می‌كرد و صرفاً از سر تصادف نبود و این یکی از نكات بارز ابراهيم يونسی است.»
پس از سخنان خشایار دیهیمی، محمدعلی سلطانی، به عنوان همشهری ابراهیم یونسی، در بخش نخست سخنان خود با لهجه کردی از استاد یونسی تقدیر کرد. وی پس از تقدیر از یونسی در سخنان خود گفت: «استاد يونسی از سياست به فرهنگ كاربردی و عملی رسيد و در ترجمه و تأليف، بالغ بر 90 اثر ارزنده را به حال و آينده اين سرزمين اعطا كرد. او با طی اين مراحل به نقطه اوج رسالت اجتماعی و فرهنگی خود می‌رسد.» سلطانی در پایان تصريح کرد: «استاد يونسی واقع‌گراست و واقع‌گرايی او را می‌توان در رمان‌هايش همچون «گورستان غربيان»، «دادا شيرين»، «كج‌كلاه و كولی» و ... ديد.»
در پایان این مراسم، ابراهيم يونسی از برگزار کنندگان این مراسم، سخنرانان و نيز حضار تشكر و قدردانی كرد. مرتبط: |
||
