آقاي كيارستمي عکاس و سينماگر برجسته اي است. ايشان حق دارند حافظ را در 700 مصرع خلاصه کنند. همان گونه که من و شما حق داريم کليه کارهاي سينمايي ايشان را در7 دقيقه خلاصه کنيم. با اين حال به نظر من آقاي كيارستمي شاعر نيست و اميدوارم حافظ ايشان از حافظ آقاي شاملو- که اي کاش چاپ نکرده بود- موفقتر باشد. شايد بهتر باشد ما هنرمندان را تشويق کنيم که در يک رشته سرامد بمانند. به گمانم تخصص نويسنده محترم در سينما بيش از ادبيات است. با احترام

محمود اديب

سالهاست با خبر شدن از انتشار كتابي جديد مرا چنين مشتاق به خواندنش نكرده بود. بايد كار لذت بخشي شده باشد. هم براي نويسنده اش و هم براي ما

شاملوي بنده خدا چهار تا ويرگول گذاشت و دو تا علامت تعجب براي روان خواني، همين جناب خرمشاهي و ديگران تا تونستند تحقيرش كردند! البته علتش اون چارصفحه مقدمه هم بود شايد! حالا اين زير هم نويسي خنده دار آقاي كيارستمي كه عنوانش رو گذاشتند دكوپاژ شعر شده روايت مدرن! همين كه ايشون برداشته تقسيم بندي كرده شعر حافظ رو عين ساختارگرائي هست! لابد سعدي هم تو بوستان ساختارشكن بوده!

ايراد قضيه اينجاست كه بيخود و بي جهت آقاي كيا رستمي را بزرگ كرده اند و ايشان امر به خودشان هم مشتبه شده است كه هر چه به ذهنشان مي رسد لزوما مبين دركي ژرف و عميق از هنر و ادب است و به همين جهت هم بي هيچ رودربايستي پرت و پلاهايشان را به اسم شالوده شكني و ميني ماليسم و خزعبلاتي از اين دست به خوردمان مي دهند . و دردناكتر اينكه سينه زناني هم پيدا ميشوند كه في الفور از اين خودنمايي هاي ابلهانه دفاع مي كنند!

بايد کيارستمی رانقد کرد چه اينکه تا کنون هم بسيار نقد شده. اما به کسانی که چاک دهان می گشايند و فحاشی می کنند تو صيه می کنم کمی هم به نقد خارجی ها بپردازند. چند نفر از اين افراد جرات فحاشی به فلينی و باخ و هيچکاک را دارند.

«اين نوع خوانش کيارستمی ازشعر حافظ در واقع چالشی است با خوانش کلاسيک و کهن از اشعار حافظ و همانطور که خرمشاهی می‌گويد بر عادت‌های کهنه ما در قرائت اشعار کلاسيک غلبه می‌کند.» خوانش چيست؟ خوانش كلاسيك و كهنه از غزل و متعاقب آن شعر حافظ كدام است؟ استاد مسلم جناب خرمشاهي اين زيرهم نويسي را عاملي در جهت غلبه بر عادات كهنه ما در قرائت اشعار كلاسك مي داند! چگونه اين «غلبه» اتفاق مي افتد؟ البته شايد ايجاد «سكته» در شعرخواني از مشخصه هاي به اصطلاح همان خوانش مدرن است! الله اعلم!

خب کیا رستمی هم حافظ را با ذایقه ی خویش بلند زمزمه کرده است. ادبیات یک وحی مطلق تغییر ناپذیر نیست. اگر نقدی بر کار کیا رستمیست نمیتوان اشکال گرفت چرا اینگونه میبیند یا نباید و اگر اینگونه است با ان ذایقه بلند زمزمه اش نکند. شاید زمانی بلندطول کشدبیاموزیم د نگاه فرد یک فرد یک نگاه است. غلط! یا درست! حق انسانی اوست و ازاد در بیانش. همچنان که نقدش هم ازادست اما اینکه بگوییم تو چه کاره ای که ان حافظ خوانی همیشگی درست را بگونه ای دیگر زمزمه میکنی و رواجش میدهی و برو دنبال کار خویش یک برخورد منتقدانه نیست بلکه بهر دلیل برنتابیدن موجودیت بیان نگاه فردیست .
علیرضا

وقتي كه جمهوري اسلامي امد مي خواست اسم خيابان حافظ را عوض كند . دليلش هم اين بود.
واعظان كه اين جلوه در محراب و منبر ميكنند
چون بخلوت ميرسيدند ان كار ديگر مي كنند
خوب زورش نرسيد چون مردم حافظ را دوست داشتند حالا اقاي كيا رستمي با تكه پاره كردن شعر حافظ كاري داره ميكنه كه جمهوري اسلامي نتوانست. بابا از ماست كه بر ماست
با اين روشنفكران مدرن ديگه ما نيازي به دشمن نداريم

در متن می‌خوانیم:
روايت کيارستمی از اشعار حافظ، روايتی مدرن، مينی ماليستی و ساختار شکن از اين اشعار است که شايد با ذهنيت‌های کهنه، تنگ و قالبی جور درنيايد...
***
با کمی دانش از علم هرمنوتیک، و یا شاید حتی بدون آن!، متوجه می‌شویم که برای فهم حافظ، باید با فضای زمان او آشنا باشیم، و اگر سعی کنیم که با دید امروزی خود به اشعار او بنگریم، عجایبی نصیبمان می‌شود که بنی‌بشری تاکنون بدان نرسیده است، و بیشتر به ذهنیت ما بر می‌گردد، تا ذهنیت مرحوم حافظ. این اشتباهی بود که شاملو پیش از این مرتکب شده بود....

انسان آزاد است ....
حداقل آزاد است كه چگونه شعر حافظ را بخواند و نيز آزاد است كه چگونه شعرخواندنش را براي ديگران بازگو كند....

توليدكنندگاني چون حافظ ؛ سعدي ؛ هدايت ؛ نيما ؛ شاملو ؛ كيارستمي و ديگران همه حق دارند نظرشان را بگويند بنويسند و منتشركنند . ماهم حق داريم بپذيريم يا نپذيريم ! تخطئه كردن و انگ زدن و سركوب كردن دردي را دوا نمي كند . آن دوستي كه فكر مي كند(( روشنفكران مدرن از دشمن بدتر هستند)) اگر معاصر حافظ بود آيا درمورد او نظر ديگري داشت ؟

بابا ملت خیلی پرت شدند هر کسی می تواند هر کاری را که به نظرش درست چاپ کنه ایراد شما به کیارستمی مثل گیر دادن حکومت ایران به جوان هاست همانطوری که آنها به جوانها به خاطر به خطر افتادن جمهوری اسلامی گیر میدند شما هم به کیارستمی.به هر حال ایشان هنرمنده حالا تو ژانر خودش ،اگه نوشتش جالب که خب هیچ تگر هم نیست شما به این می گین نقد که وای و آخ حافظ را بردند.بگین چرا و با چه اصولی اشتباه کرده .

کیا رستمی نمی تونه قداست حافظ رو کم کنه همونطور که شاملو نتونست
اینها محبوبیت حافظ رو بیشتر می کنند پس به کارتون ادامه بدین

حافظ ،حافظ شناسی آیندگان را پیش بینی کرده بود باور نداری؟ این بیت رو بشنو
معشوق چون نقاب ز رخ بر نمیکشد
هر کس حکایتی به تصور چرا کنند؟
واسه چی هر کی احساس میکنه هنرمند شده سریع دیدگاه خودش رو در باره ی حافظ
چاپ می کنه؟ خود لسان الغیب هم گفته مارو ول کنید.
یکی از عقل می لافد یکی طامات می بافد
بیا کین داوریهارا به پیش داور اندازیم
خود حافظ جواب این آدمارو استادانه داده نیازی به دفاعیه نداره . البته خود او از آینده هایی دورتر هم حرف میزنه . زمانی که امثال این روشنفکران حافظ رو به یک آدم نظرباز و گناهکار تبدیل کرده اند:
قدم دریغ مدار از جنازه ی حافظ
که گرچه غرق گناهست میرود به بهشت
البته حافظ در مورد حافظ شناسان آینده گفته است:
هر کسی بر حسب فهم فکر و گمانی دارد
فهم و گمان آقای کیا رستمی هم انقدر بود
باید این نکته رو هم گفت که بعضی از اشعار حافظ تحریف شده است . پس راحت میشه با یک بیت حافظ کل قرآن رو کافر جلوه داد.
مگه در شعر شهریار (علی ای همای رحمت)
شعر حافظ رو ندیدید که هنوز به او شک دارید.
مگه در شعر حافظ حضرت ابوالفضل رو ندیدید؟
(نیست بر لوح دلم جز الف قامت دوست)
مگه شعر (زان یار دلنوازم ) رو نشنیدیدکه به طور مشهود به امام حسین اشاره میکنه؟
پس چرا با قداست او هر بی سر و پایی بازی میکنه؟ ای کاش ما معرفت یک آلمانی(گوته)
رو داشتیم و نمکدان نمی شکستیم

فالی زدم برای این حافظ شناسان
حافظ فرمود:
معرفت نیست در این قوم خدایا سببی
تا برم گوهر خود را به خریدار دگر

هر دم از درد بنالم که فلک هر ساعت
کندم قصد دل ریش به آزار دگر

در این قوم(روشنفکران امروزی) خریدار دگر
(امثال گوته و امرسون و اقبال لاهوری که همگی خارجی هستند) آزار دگر (کتاب بی سر و ته کیارستمی)
این دو بیت رو حافظ به من گفت که به شما بگم

فال جالبی برایت آمده شهروز جان!
ولی بیت آخرش رو هم می نوشتی:

باز گویم نه در این واقعه حافظ تنهاست
غرقه گشتند در این بادیه بسیار دگر

که منظور حافظ :سعدی و احتمالن بعدش
مولاناست.

دوستان عزیز !
قدر حافظ بزرگوار را بدانید که چنین موهبتی
نصیب هر کشور و سرزمینی نخواهد شد.
ما ایرانی ها تا اسم شکسپیر میاد دهنمون آب مافته و به به و چه چه راه می اندازیم ولی واسه شکسپیر شرق(سعدی) میگیم وای ولمون کن مال 800 سال پیشه!
مولانا وقتی واسه ما عزیز شد که غربی ها
بله رو گفتند! در مورد کیارستمی و شهرت جهانی او باید بگم او خیلی به خیام شباهت داره . خیام بین ما ایرونی ها محبوبیت زیادی نداره ولی خارجی ها عاشقشن!کیارستمی هم همینطوره اگه غربی ها اونو نپذیرفته بودند الآن براش تره هم ریز ریز نمی کردیم

حافظ شناسان ظاهری سه دسته اند:
1- حافظ شناس : کسانی که حافظ رو از اعماق وجود حس می کنند و هیچ شکی هم به ندارند . گویی حافظ برادر معنوی آنهاست مثل:محمد حسین طباطبایی استاد مطهری استاد شهریار و گوته
2- کسانی که حافظ پژوه هستند مثل: خرمشاهی
3- کسانی که حافظ ستیز هستند مثل: شاملو
او (شاملو) می خواست با از بین بردن عرفان
حافظ جایگاه ادبی او را پایین بیاورد که نه تنها موفق نشد بلکه محبوبیت او را بالاتر برد(عدو شود سبب خیر اگر خدا بخواهد...)
من نمی دانم کیارستمی در کدام دسته قرار می گیرد ولی :
کسی گیرد خطا بر نظم حافظ
که هیچش لطف در گوهر نباشد

نمی دونم چرا انقدر شتابزده ایم
اول از اون دوستی شروع می کنم که امام حسین رو پیدا کرده در اشعار حافظ !!! ایشون شیعه نبودند قربان!!
به شاملو می تازید و کیارستمی برای دفاع از حافظ ولی غافلید که این ها هم سرمایه های ادب و هنر ما هستند...
نظری دارید ، بیانش کنید، خوانشی دارید چاپش کنید، اما وقتی انسان خودش بی بهره است از داشتن اثری که به یادگار بمونه ازش ،روا نیست این طور به دیگران بتازه، اگر روششان غلط باشه ، به یادگار نمی مونه! جایی برای نگرانی ِ امثال ِ ما نیست... ادبیات و هنر رو به زور نمی شه به خورد ِ مردم داد... اگر هم حرفی هست در اینگونه آثار با جنجال ِ هیچ کس مردم فراموشش نخواهند کرد...مثل دیوان ِ حافظ ، مثل اشعار شاملو ، مثل فیلم های کیا رستمی.