پاس‌داشت‌ چهل سال ادبيات

سامان ايرانی

«مگزين ليترر» در شماره‌ي دسامبر ۲۰۰۶، كه با قيمت ۶ يورو عرضه شده، به چهل سال ادبيات جهان - به ازاي هر سال يك نويسنده و يك كتاب - مي‌پردازد. همچنين در اين شماره، چهل مصاحبه با چهل نويسنده مطرح جهان از جمله ماگريت دوراس، آلبر كوهن، گابريل گارسيا ماركز، لويي آراگون، ژرژ سيمنون، ژولين گراك و پل استر كه پيشتر در «مگزين ليترر» به چاپ رسيده بود، گنجانده شده است. ويژه نامه «چهل سال ادبيات» با «ژرژ لويي بورژ» آغاز مي‌شود و با «ژان اشنوز» خاتمه مي‌يابد.

در تازه‌ترين شماره «مگزين ليترر» كه با ۱۳۰ صفحه منتشر شده، ژان-لويي او، سردبير، به مناسبت چهل‌سالگي اين مجله، در سرمقاله‌اي با نام «سنِ كمال» نوشته است: «هگل مي‌گفت كه «خواندن روزنامه براي من به مثابه دعاي صبح است»، اما شب‌ها، به ويژه شب‌هاي طولاني زمستان، چه بايد خواند؟ به درستي كه «مگزين ليترر» گزينه مناسبي براي مطالعه در اين هنگام است، زيرا چندين صد هزار اديبِ نكته‌سنج طي مدت حيات اين مجله، به آن پرداخته‌ و وقت خود را صرف پديد آمدن آن كرده‌اند و شاكريم از اين بابت كه «مگزين ليترر» عشق به كلمات و كتاب‌ها را در ما جاودان مي‌كند. مگزين ليترر اكنون چهل‌ساله شد. چهل‌ سال براي يك نشريه، به راستي سن كمال است. در اين دوره‌اي كه «مگزين ليترر» منتشر مي‌شد، راه پرفراز و نشيبي پيش روي نشريات مكتوب فرار داشت، و چهل سال، در اين دوره، عمر طولاني به حساب مي‌آيد كه رسيدن به آن براي «مگزين ليترر» افتخار است. اين مجله از همان اولين شماره خود در دسامبر ۱۹۶۶ كه ويژه‌ي «استاندال» بود، تاكنون به اصول خود پايبند و وفادار مانده است. يكي از اهداف اين نشريه، پرداختن به آخرين كتاب‌هاي منتشر شده است. همچنين ويژگي ديگر مگزين ليترر اين است كه در هر شماره، پرونده‌اي درباره يك نويسنده، روزنامه‌نگار يا محقق اختصاص مي‌دهد، كه با موضوعات روز ادبيات هم‌خواني دارد. پرونده‌هاي «مگزين ليترر» شهرت فراواني يافته‌ و بر نسل‌هايي مختلف دانشجويان و علاقه‌مندان به ادبيات تأثير گذاشته‌اند و مجموع‌شان چونان يك دانشنامه‌ي ادبي تلقي مي‌شوند كه اين دانشنامه هر ماه غني‌تر مي‌شود و هر كس بر حسب نيازهاي خود به آن مراجعه مي‌كند. در همان شماره اول، جي‌.ام.گ. لوكله‌زيو درباره كتاب «در باب خون‌سردي» به صورت پيش‌گويانه به نقش رمان‌نويس مي‌پردازد؛ رمان‌نويسي كه شاهدي ضروري بر زمانه‌اش است. چند ماه بعد هم، در شماره‌اي، هانري دو مونترلان در گفت‌وگويي با فيليپ جيان، از علاقه خود به خودكشي مي‌گويد. و در يكي از شماره‌هاي آخر اين مجله نيز، سس نوتبوم درحالي كه در فكر چادرنشيني است، اعتراف تناقض‌اميزي درباره سكون زندگي رهباني مي‌كند.»
سردبير مگزين ليترر ادامه داده است: «ماهنامه مگزين ليترر از نويسندگان بزرگي كه با اين نشريه همكاري كردند، مثل آراگون، پرك، ميشل فوكو، ژرژ اشتاينر و ... كه از چهره‌هاي معروف معاصر به شمار مي‌آيند، سپاسگزاري مي‌كند. همچنين اين نشريه سعي داشته كه نويسندگان جوان را بشناسد و در حمايت آن‌ها تلاش كند. مگزين ليترر با گذشت زمان درصدد تحول يافتن و منتوع شدن بوده است. به گونه‌اي كه امروز شاهديم كه اين مجله از قسمت‌هاي مختلفي تشكيل شده است.»

ژان-لويي او در پايان سرمقاله‌اش اضافه كرده است: «مگزين ليترر در فرانسه جزو پرفروش‌ترين‌ نشريات است. در خارج از مرزهاي فرانسه نيز اين مجله مخاطب قابل توجهي دارد، به گونه‌اي كه يك‌چهارم شمارگان اين نشريه به كشورهاي ديگر فرستاده مي‌شود. جالب است كه اين نشريه علاوه بر كشورهاي فرانسه‌زبان مانند بلژيك، كانادا، سوييس و كشورهاي آفريقايي، در كشورهاي غيرفرانسه‌زبان نيز مثل امارات متحده عربي، لتوني و كشورهاي آمريكاي لاتين مخاطب دارد. پس از پاريس، بيش‌ترين فروش اين مجله در ليسبون، تونس، رم و نيويورك است. همچنين مگزين ليترر جزو ده نشريه‌ي پرفروشِ فرانسه‌زبان در ايالات متحده آمريكا است. با اين وجود، مگزين ليترر در ابتداي راه است.»