شعری که در کلام و قصه اتفاق می‌افتد

حسین نوش‌آذر

سهند آقایی نخستین اشعارش را در ماهنامه‌ی کارنامه انتشار داد. اولین دفتر شعرش را نشر ثالث سه سال پیش با نام «شبان سرزمین‌های زخم» در تهران منتشر کرد و دومین کتاب شعرش چندی پیش با نام «عبدالقادری از جنگل آمده بود» در تهران منتشر شد و مورد توجه قرار گرفت. دویست و نود و یکمین نشست هفته کانون ادبیات ایران به این کتاب اختصاص داشت. در این نشست شیوا ارسطویی و علی مسعود نیا درباره‌ی این کتاب بحث کردند.

سهند آقایی به موسیقی در شعر اعتقاد دارد. او می‌گوید کلام شاعرانه باید حیرت‌آور باشد و شعری را نمی‌پسندد که خنثی و منفعل باشد. «عبدالقادری از جنگل آمده بود» چنین شعری است: شعری که در طول تاریخ ما، «بیرون از الفبا» و در کلام و قصه اتفاق می‌افتد. شعر قصه‌هایی است که‌ با یکی بود آغاز می‌شود و با نبود حقیقت به پایان می‌رسد. شعر حسرت‌ها و اشتیاق‌های تاریخی ماست. عبدالقادری از جنگل آمده بود را با صدای سهند آقایی می‌شنویم و سپس برای آشنایی با دنیای شعری سهند آقایی گزارشی مختصر از گفته‌های منتقدان شعر او در نشست کانون ادبیات به‌دست می‌دهیم:

در دویست و نود و یکمین نشست هفته کانون ادبیات ایران علی مسعود نیا که خود شاعر است، خطاب به آقایی گفت: دفتر شعر اولت واقعاً ناامیدکننده بود ولی «عبدالقادری از جنگل آمده بود» قدم بسیار بلندی رو به جلو بود. اساساً میانه بام جای مطمئن‌تری برای ایستادن است و این جایگاهی است که اکنون تو در آن ایستاده‌ای. عبدالقادر تو که از جنگل آمده، آدم شریفی است و به تبع او تو هم که شاعرش هستی باید چنین بارقه‌هایی در وجودت داشته باشی.»

مسعودی‌نیا بر تسلط سهند آقایی بر زبان فارسی تأکید کرد و گفت: «اشراف آقایی بر کارکرد زبان در شعر، تاثیر خوبی بر اشعار این کتاب داشته است و خواندن شعرهای ایرانی این کتاب برای مخاطب لذت‌بخش است. با توجه به شناخت شاعر از ادبیات کلاسیک، نوعی جغرافیا و زبان اینجایی در این کتاب موجب احساس خودکفایی خواننده می‌شود.»

سهند آقایی، شاعر

سپس او به درونمایه‌ی عرفانی برخی اشعار آقایی اشاره کرد و گفت: «از کدام امر استعلایی سخن می‌گویی که این‌قدر مبهم و بی‌آدرس است؟ امروزه عرفان در کشور ما به نوعی ژیگول‌بازی تبدیل شده و تو هم در شعرت خواسته‌ای ادا دربیاوری. مشکل آقایی توانایی‌های او هستند نه ضعف‌هایش. اقتدار او در شعر باعث می‌شود که قدری نارسیستی با شعر برخورد کند.»

در ادامه‌ی این نشست شیوا ارسطویی، نویسنده و شاعر سخن گفت. او اعتقاد داشت که هدف سهند آقایی در «عبدالقادری از جنگل آمده بود» فقط زبان نیست و گفت: «در شرایطی که حرفی برای گفتن نمی‌ماند شاعر چاره‌ای جز دست بردن در زبان و جهان‌بینی شعر ندارد. امروز استعداد عجیبی برای بی‌خاصیت جلوه دادن استادان گذشته وجود دارد. با این حال طی این چند سال مجموعه شعری مانند «عبدالقادری از جنگل آمده بود» ندیده بودم که از زمان خود جلوتر باشد و با رویکرد اشعار امروزی متفاوت باشد.»

شیوا ارسطویی، نویسنده و شاعر

ارسطویی در ادامه‌ی این بحث گفت: «توجه به مفهوم در این کتاب به قدری مهم است که شاعر از فرم و اجرا عبور کرده و خواننده را به توجه به مضمون دعوت می کند. «عبدالقادری از جنگل آمده بود»، فرم را در خدمت محتوا قرار می‌دهد و منتقد و حتی مؤلف را از خود بیرون می‌کند چون فقط سعی دارد مخاطب را دعوت به خواندن چندین باره‌اش کند.»

منابع: فرهیختگان، خبرگزاری مهر، باشگاه خبرنگاران