آغاز شصت و يکمين دوره فستيوال فيلم ادينبرا

پرويز جاهد

لوگوی فستیوال

شهر تاريخی و زيبای ادينبرا پايتخت اسکاتلند هر ساله در ماه اوت، ميزبان هنرمندان سراسر جهان است. اين فقط فستيوال فيلم نيست که مردم را از نقاط مختلف جهان به ادينبرا می کشاند بلکه مجموعه ای متنوع و کم نظير از تئاتر، موسيقی کلاسيک، اپرا، باله، رقص و نمايش های خيابانی است که فستيوال ادينبرا را به يکی از منحصر به فردترين فستيوال های هنری دنيا تبديل کرده است. ضمن اينکه در کنار آن برنامه های ديگری مثل فستيوال صلح، فستيوال تتو(نمايشی نظامی که هرشب در قلعه تاريخی و مشهور ادينبورگ برگزار می شود) و نمايشگاه کتاب نيز برپاست.

اما فستيوال فيلم ادينبرا که قديمی ترين و پايدارترين فستيوال فيلم در جهان است و امسال شصت و يکمين دوره اش را برگزار می کند، روز گذشته با فيلم اشتباه هلم(Hallam Foe) ساخته ديويد مکنزی فيلمساز اسکاتلندی افتتاح شد. مکنزی اين فيلم را بر اساس رمان پيتر جينکز رمان نويس انگليسی ساخته که خود در فستيوال حضور دارد و در باره اقتباس ادبی در سينمای اسکاتلند حرف می زند.

فستيوال ادينبرا امسال با مديريت جديد حنا مک گيل(Hannah McGill) اداره می شود که پس از کناره گيری شين دنيلسن مدير هنری قبلی فستيوال اين سمت را عهده دار شده است. شين دنيلسن در طول 5 سال مديريت خود اعتبار و رونق خاصی به فستيوال ادينبرا داده و با انتخاب های هوشمندانه خود اين فستيوال را به رقيب جدی فستيوال لندن تبديل کرده بود. به علاوه شين علاقه زيادی به سينمای شرق خصوصا سينمای ايران داشت و در طی سال های گذشته فيلم های زيادی از فيلمسازان ايرانی از جمله عليرضا امينی، رفيع پيتز، جعفر پناهی، بهمن قبادی و سامان سالور را در فستيوال شرکت داده بود. اما حنا مک گيل در نخستين سال مديريت خود هيچ رغبتی به سينمای ايران نشان نداد و فيلمی از سينمای ايران در اين دوره فستيوال حضور ندارد.

اشتباه هلم فیلم افتتاحیه فستیوال

اما يکی از ويژگی های فستيوال امسال و تفاوت عمده آن با فستيوال های ديگر انتخاب تمی مشخص برای آن است. حنا مک گيل که خود نويسنده و عاشق ادبيات است، تم سينما و ادبيات را برای فستيوال امسال درنظرگرفته و درکنار نمايش برخی از فيلم های جديد اقتباسی، سمينارها و کارگاه های آموزشی با حضور فيلمنامه نويسان و نويسندگان مشهور برگزار می کند. به علاوه انتخاب اين تم با انتخاب شهر ادينبرا از سوی يونسکو به عنوان شهر ادبيات نيز سنخيت دارد. نويسندگان و فيلمنامه نويسانی چون پيتر جينکز، بليک موريسون، ديويد نيکولز، ويليام نيکلسون(نويسنده فيلمنامه گلادياتور و سرزمين های تاريک)، کريستوفر همپتون(يکی از مهم ترين درام نويسان امروز بريتانيا که رمان روابط خطرناک را تبديل به فيلمنامه کرده) و آندره گيب در روزهای آينده در باره رابطه سينما و ادبيات حرف خواهند زد و کلاس های آموزشی خواهند داشت. حنا مک گيل در باره انگيزه خود از انتخاب تم سينما و ادبيات برای فستيوال امسال می گويد:
« من دوست دارم بدانم که در طی يک قرن گذشته با نويسندگان در سينما چه برخوردی صورت گرفته و موقعيت فيلمنامه نويسان نسبت به نمايشنامه نويسان و نويسندگان راديو و تلويزيون چگونه بوده است».

اقتباس بلا تار فيلمساز برجسته مجار از رمان ژرژ سيمنون با عنوان مردی از لندن، اقتباس درخشان 931 دقيقه ای رينرورنرفاسبيندر از رمان آلفرد دوبلين با عنوان برلين الکساندرپلاتز، اقتباس های لارنس اليويه از آثار شکسپير(هاملت و هانری پنجم) و تعصب شاهکار گريفيث، از جمله مهم ترين آثار اقتباسی اند که در اين فستيوال به نمايش درمی آيند.

گاس ون سنت با فيلم پارک پارانويا، کوئنتين تارانتينو با ضدمرگ، مايکل وينتر باتم با يک قلب توانمند و کيم کی دوک با فيلم نفس در فستيوال ادينبرای امسال شرکت کرده اند. در بخش مستند فستيوال که يکی از پربارترين بخش های اين فستيوال است و در باره آن جداگانه خواهم نوشت فيلم های مستندی در باره ديويد لينچ و مايکل مور به نمايش درمی آيد.

فستيوال ادينبرا روز 26 اوت با نمايش فيلم دو روز در پاريس ساخته جولی دپلی، فيلمساز فرانسوی خاتمه می يابد. جولی دپلی همان بازيگر زيبای فرانسوی است که در 14 سالگی به وسيله ژان لوک گدار کشف شد و در فيلم های مهمی چون سفيد کريستوف کيسلوفسکی، اروپا، اروپا و قبل از طلوع خورشيد بازی کرده است. دپلی از مهمانان ويژه فستيوال است و بعد از نمايش فيلم با تماشاگران گفتگو خواهد کرد.