اسب‌های عربی دزفول در تایمز

پرويز جاهد

هيلاری رز نويسنده روزنامه تايمز گزارشی از ايران دارد که در روز شنبه، ۱۴ جولای با عنوان ارکيده‌های صحرايی منتشر شده که خواندنش خالی از لطف نيست. گزارش هيلاری بر اساس عکس‌های جاد ادگينتن (Jude Edginton)عکاس تايمز از خوزستان و مسابقات اسب دوانی دزفول تهيه شده و تصويری نسبتا متفاوت با تصوير کليشه‌ای رسانه‌های غرب از ايران ارائه می‌کند.

عکس‌های جاد ادگينتن از خوزستان

يک روز قبل از اينکه جاد ادگينتن، عکاس انگليسی خاک ايران را ترک کند، ۱۵ سرباز نيروی دريايی بريتانيا به وسيله نيروهای ايرانی دستگير شدند. رويدادی که باعث جنجال‌های ديپلماتيک زيادی شد. اما آنچه که جاد در طی دو هفته‌ای که در ايران بود، ثبت کرد تصاويری بسيار متفاوت با تصاوير خبری از ملاهای خشمگين و مردم فريادگر بود. در واقع نخستين مکالمه‌ای که او بعد از فرود در تهران داشت با يک راننده تاکسی بود که می‌گفت: «من بايد از طرف حکومتم عذرخواهی کنم. زندگی در اينجا مثل زندگی در اروپای سی سال قبل است که به وسيله واتيکان اداره می‌شد.»

ادگينتن دوستی در تهران داشت که پرورش دهنده اسب‌های عربی بود و برای يک نمايشگاه اسب به دزفول دعوت شده بود. شهری در جنوب ايران که 20 مايل با مرز عراق فاصله دارد، در دشتی بسيار داغ با کلبه‌های گلی در کنار ساختمان‌های مدرن سيمانی.

ايرانی‌هايی که ادگينتن با آنها مواجه شد مردمی مهمان نواز و دلبسته مسائل سياسی بودند و تصاويری که او ثبت کرد، دنيايی را نشان می‌دهد که با تصوير ذهنی ما از مردم سرکوب شده و تحت ستم فاصله بسياری دارد.

ادگينتن می‌گويد:«دنيای اسب دنيای کاملا مردانه‌ای است اما وقتی به ايران می‌روی متوجه می‌شوی که زنان علی‌‌رغم پوشش اسلامی، بسيار قوی و مستقل‌اند. در نمايشگاه اسب، با زن بسيار جالبی مواجه شدم به نام «شهرزاد امير اصلانی» که انجمن اسب ايران و عرب را اداره می‌کند. او ۱۸ سگ دارد و ناجی سگ‌های خيابانی است و می‌گويد اگر او سگ‌ها را نجات ندهد ارتش ايران آنها را از بين می‌برد. شهرزاد می‌گويد: «وقتی بچه بودم با خودم می‌گفتم يک روز من يک خانه بزرگ خواهم داشت و همه سگ‌های خيابانی تهران را آنجا نگه می‌دارم.»

ما به تصوير خاصی از ايران عادت کرديم اما در آنجا زنان آزادند با چکمه‌های پاشنه بلند و روسری هايشان در تهران قدم بزنند.

بيشتر ايرانی‌ها با غرور از کشورشان حرف می‌زنند و دوست دارند در باره اينکه ديگران درباره حکومتشان چه فکر می‌کنند، بحث کنند. ادگينتن می‌گويد وقتی در خيابان قدم می زنی شنيدن اين حرف چيز غيرعادی‌ای نيست:«آيا فکر می‌کنی ما بايد قدرت هسته‌ای داشته باشيم؟»

اما ايرانی‌ها اجازه نمی‌دهند سياست با تجارت اسب قاطی شود. ايران هنوز دارای جمعيتی بالغ بر يک ونيم ميليون قبايل چادرنشين است. ترکمن‌ها صاحب بيشتر اسب‌ها هستند و آنها را پرورش می‌دهند؛ قومی که در شمال ايران زندگی می‌کنند(ربطی به کشور ترکمنستان ندارد). پرورش اسب و اسب سواری در ميان ترکمن‌ها ريشه تاريخی دارد و آنها اغلب به عنوان مربی يا سوارکار حرفه‌ای به نقاط مختلف ايران سفر می‌کنند.

بيشتر استان‌های ايران از جمله خوزستان دارای ميدان اسب دوانی‌اند اما نمايشگاه دزفول بيشتر مربوط به نحوه پرورش اسب و جفت گيری اسب‌های عربی است و از اين نظر شبيه نمايشگاه‌های اتومبيل در انگلستان است که در آنجا عده‌ای اتومبيل‌هايشان را نمايش می‌دهند و در ضمن ياد می‌گيرند که چطور کيفيت آن‌ها را برای شرکت در نمايشگاه سال بعد بهتر کنند.

با اينکه قمار در ايران غير قانونی است اما تعيين جايزه مالی اشکالی ندارد. هر اسب سهم‌های مختلفی دارد و بخشی از پول بليط ورودی ميدان اسب دوانی مربوط به اين سهم‌ها است. همراه بليط نيز برگه‌ای است که بر روی آن نام يک اسب نوشته شده و می‌گويد: «اگر اين اسب ببرد، سهمی از جايزه متعلق به شما است.»

هر روز ده مسابقه برگزار می‌شود و همان اسب ممکن است در تمام مسابقه‌ها شرکت کند. مسابقه‌های آنها کوتاه‌تر و کند تر از مسابقه‌های ما است. به اين ترتيب آنها اسب هايشان را مثل هواپيماهای ايزی جت می‌رانند و دائم در حرکت‌اند.