زندگی "دالی" بر پرده سينما

پرویز جاهد

فکر می کنيد کدام يک از اين بازيگران بهتر می توانند نقش دالی را بازی کند: آل پاچينو، جانی دپ يا پيتر اوتول يا هيچکدام.

در واقع هر سه اين بازيگران به زودی بازی در فيلمهايی را که بر اساس زندگی سالوادور دالی نقاش مشهور سورئاليست ساخته خواهد شد، شروع می کنند.

سالوادور دالی (راست) و آل پاچینو

پيتر رولی، تهيه کننده انگليسی يکی از اين فيلمها که خبر تهيه همزمان سه فيلم در باره دالی را در فستيوال امسال کن اعلام کرد در پاسخ به اين سوال که چرا 18 سال بعد از مرگ دالی اين فيلم‌ها ساخته می‌شود، گفت:
« سه تا فيلم کم است. ما تا 9 تا شمرديم. فيلمسازان ايده را می‌قاپند اما اينکه چه کسی فيلم را زودتر بسازد يک امتياز است.» اشاره رولی به نسخه دوم از زندگی ترومن کاپوتی نويسنده مشهور آمريکايی بود که بلافاصله بعد از نمايش نسخه اول نشان داده شد و تحت الشعاع نسخه اول قرار گرفت و شکست خورد.

پيتر رولی همچنين اعلام کرد که فيلمی که او تهيه می‌کند برخلاف فيلم‌های ديگر مستقيما به زندگی دالی مربوط است و در بارسلون و پراگ فيلمبرداری می‌شود. به گفته او فيلم‌های ديگر بيشتر در باره همسر دالی و تاجران آثار هنری است تا خود دالی.

ديويد پرموت نيز فيلم خداحافظ دالی را با شرکت پيتر اوتول تهيه می‌کند که در اسپانيا و نيويورک توليد خواهد شد. فيلمنامه آن را يانيو رز و آلن ريچ بر اساس خاطرات ريچ که دوست نزديک دالی بود با هم نوشته‌اند. اندرو نيکول نيز فيلم دالی و من: داستان سوررئال را با شرکت آل پاچينو در نقش دالی می‌سازد. اين فيلم به رابطه دالی با کلکسيونر و تاجر آثار هنری به نام استن لوری سن می‌پردازد و از 1960 تا 1980 را دربر می‌گيرد. فيلمنامه آن را نيز جان سالواتی بر اساس اتوبيوگرافی لوری سن نوشته است.

جانی دپ

فيلمی که جانی دپ در آن بازی می‌کند، دالی نام دارد که فيليپ مورا فيلمنامه آن را نوشته و کارگردانی می‌کند.
بنياد سالوادور دالی اعلام کرد که از شنيدن خبر ساخت اين فيلم‌ها به طور هم‌زمان شگفت زده شده است. اين بنياد که مسئوليت حفظ آثار دالی را به عهده دارد اعلام کرد اگر اين فيلمسازان محترمانه با او برخورد کنند، اجازه استفاده از آثار او را برای فيلمبرداری خواهد داد. يک دهه قبل خانواده پيکاسو از فيلمی که کمپانی مرچنت آيوری در باره او ساخت، ناراحت شدند و اجازه ندادند کارهای او ديگر در سينما مورد استفاده قرار گيرد.

دالی ارتباط نزديکی با سينما داشت و تاثير سينما بر آثار او کاملا آشکار است. وی به همراه لوئيس بونوئل فيلم سگ آندلسی را در 1928 ساخت که نخستين فيلم سوررئاليستی تاريخ سينما به حساب می‌آيد. دالی در دهه 1940 به آمريکا رفت و در طراحی و ساخت سکانس کابوس گريگوری پک در فيلم طلسم شده با آلفرد هيچکاک همکاری کرد. دالی همچنين در 1946 توليد فيلم انيميشن (Destino) را برای کمپانی والت ديسنی شروع کرد که ناتمام ماند اما روی ديسنی برادرزاده والت ديسنی که اکنون اين کمپانی را می‌چرخاند تصميم گرفت آن را تکميل کرده و به نمايش بگذارد. اين انيميشن کوتاه و شش دقيقه‌ای، فيلمی بدون ديالوگ و خط قصه روشن است که دالی آن را بر اساس يک ترانه اسپانيايی ساخته است و ماجرای بالرينی سياه چشم است که دست به سفری در بيابان و فضايی کاملا سوررئاليستی می زند. نسخه کامل اين فيلم برای نخستين بار در فستيوال فيلم نيويورک امسال به نمايش درآمد. قسمت‌های کوتاهی از اين فيلم را می‌توان در يوتيوب تماشا کرد.

مرتبط:
میراث سورئالیسم