به ياد استوارت روزنبرگ

استوارت روزنبرگ کارگردان آمريکايی و سازنده فيلم مشهور لوک خوش دست (Cool Hand Luke) با بازی پل نيومن در آخرين روزهای سال گذشته درگذشت. روزنبرگ در سينمای هاليوود جايگاه مهمی نداشت و بيشتر اهميت او به خاطر بازی پل نيومن در تعدادی از فيلمهايش بود.

او کارگردانی بود که قابليت‌ها و ظرفيت‌های بازيگری نيومن را به خوبی می‌شناخت و می‌دانست چگونه از آنها در سينما استفاده کند. در ميان فيلم‌هايی که روزنبرگ با همکاری پل نيومن ساخت، لوک خوش دست (۱۹۶۷) از شهرت بيشتری برخوردار است و به خاطر آن نامزد دريافت چهار جايزه اسکار شد. لوک خوش دست که بر اساس رمان دان پيرس ساخته شده بود، در زمان خود فيلمی گستاخانه و خشن در باره تبهکاری به نام لوک (پل نيومن) بود و صحنه‌های مشت زنی آن هنوز در سينما تازگی دارد.

روزنبرگ در ۱۹۲۷ در بروکلين به دنيا آمد. وی بعد از فارغ التحصيل شدن از دانشگاه نيويورک در رشته ادبيات ايرلندی، کار فيلمسازی را به عنوان دستيار تدوين در مجموعه‌های تلويزيونی شروع کرد و بعد از مدتی، خود به کارگردانی سريال‌های تلويزيونی پرداخت. وی در ۱۹۵۷ اپيزودهايی از مجموعه تلويزيونی تله (ِDecoy) با بازيگری بورلی گارلند را کارگردانی کرد که نخستين سريال تلويزيونی بود که بر محور يک شخصيت زن ساخته شده بود. به دنبال آن قسمت‌هايی از سريال‌های شهر عريان، هيچکاک تقديم می‌کند، تسخير ناپذيران و مدافعان را ساخت که در ۱۹۶۳ جايزه تلويزيونی امی را به خاطر کارگردانی اپيزود مرد ديوانه از مجموعه مدافعان دريافت کرد.

روزنبرگ در ۱۹۶۰ نخستين فيلمش را با عنوان قتل با بازی پيتر فالک کارگردانی کرد. قبل از ساختن لوک خوش دست، تنها فيلم مهم او مسئله شماره هفت (Question 7) بود. فيلمی درباره تعقيب افراد مذهبی در آلمان شرقی که تماما با بازيگران آلمانی ساخته شده بود و مايکل گوين در نقش يک کشيش، تنها بازيگر انگليسی آن بود.

روزنبرگ در ۱۹۷۰ فيلم WUSA را ساخت که نام يک ايستگاه راديويی خيالی در نيواورلئان آمريکا بود که برای افکار نئوفاشيستی تبليغ می‌کرد و پل نيومن نيز بازيگر آن بود. پول توجيبی محصول ۱۹۷۳ نام فيلم وسترنی بود که پل نيومن در آن نقش يک کابوی را در مقابل لی ماروين بازی می‌کرد. فيلمی که لحن ضد مکزيکی آن امروز آزاردهنده به نظر می‌رسد. آخرين همکاری او با پل نيومن فيلم غرقاب (The Drowning Pool) بود که در ۱۹۷۶ ساخت و نيومن در آن در نقش کارآگاهی خصوصی به نام ليوهارپر ظاهر شد. نقشی که قبلا آن را در فيلم هدف متحرک (۱۹۶۶) تجربه کرده بود. در همين سال روزنبرگ فيلم سفر لعنت‌شدگان (Voyage of the Damned) با بازی رابرت ردفورد را کارگردانی کرد که ماجرای سفر يهودی‌های آلمانی با کشتی را در سال ۱۹۳۹ روايت می‌کرد که از دست نازی‌ها می‌گريختند.

بزرگترین موفقيت تجاری روزنبرگ در سينمای هاليوود، فيلم وحشت اميتی ویل (Amityville Horror)بود که در ۱۹۷۹ ساخت. در ۱۹۸۰ باب رافلسن از پروژه بروبيکر با بازی رابرت ردفورد کناره گيری کرد و روزنبرگ کارگردانی آن را به عهده گرفت.
پاپ گرينويچ ويلج محصول ۱۹۸۴ فيلمی گانگستری بود که از نظر طرح داستانی شباهت زيادی به خيابان پايين شهر(Mean Street) مارتين اسکورسيزی داشت. آخرين فيلم روزنبرگ قهرمانان من هميشه کابوی‌ها بودند، هست که در ۱۹۹۱ ساخت. فيلمی که عليرغم داستان ضعيف و قابل پيش‌بينی آن باز هم برای تماشاگران سينما جذاب بود.

احمق‌های آوريل (۱۹۶۹) با بازی جک لمون و کاترين دونوو، حرکت (۱۹۷۰) با بازی اليوت گولد و پائولا پرنتيس و پليس خندان (۱۹۷۳) با بازی والتر متيو از ديگر فيلم‌های کارنامه سينمايی استوارت روزنبرگ است.

روزنبرگ سال‌ها استاد سينما در انيستيتوی فيلم آمريکا بود و دارن آرونوفسکی، تاد فيلد، مارک واترز، اسکات سيلور و باب اشميت از جمله شاگردان او در اين موسسه بودند.
روزنبرگ هفته گذشته در سن ۷۹ سالگی بر اثر بيماری سرطان درگذشت.