رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۶ آذر ۱۳۸۵

فرخ غفاری درگذشت

فرخ غفاری فيلمساز، منتقد و مورخ سينما و از پيشگامان سينمای نوين ايران در سن 85 سالگی در پاريس درگذشت.
وی فرزند حسنعلی غفاری( معاون الدوله) وزير مختار

ايران در بلژيک بود و در اسفند 1300 در تهران به دنيا آمد. در يازده سالگی به همراه پدرش به اروپا سفر کرد و تحصيلات متوسطه را به زبان فرانسه در بلژيک انجام داد و بعد به تحصيل در رشته حقوق و ادبيات پرداخت. در همين دوره نوشتن نقد فيلم را در روزنامه ها و مجلات فرانسوی مثل ژون دوفينه، واريته و لوموند آغاز کرد.

غفاری پس از 16 سال زندگی و تحصيل در اروپا در 1328 به ايران برگشت و نخستين سينه کلوپ تهران را به نام کانون ملی فيلم تاسيس کرد و به نوشتن نقد فيلم در مجلات حزبی وچپ گرای آن دوره چون ستاره صلح، کبوتر صلح، صدف، آشنا، فيلم و زندگی و ستاره سينما با امضای م.مبارک پرداخت.

فعاليت کانون فيلم با سفر دوباره غفاری به پاريس تعطيل می شود. غفاری در پاريس به استخدام سينما تک پاريس در می آيد و همکاری اش را با هانری لانگلوا سينما شناس مشهور فرانسوی و بنيانگذار سينماتک فرانسه شروع می کند و به پيشنهاد لانگلوا دبير اجرائی فدراسيون بين المللی آرشيوهای فيلم می شود و به مدت 5 سال (1956-1951) در اين سمت باقی می ماند.

غفاری پس از بازگشت دوباره به ايران در آذرماه 1328 کانون ملی فيلم را با همکاری ابراهيم گلستان فيلمساز و نويسنده برجسته ايران تاسيس کرد.

اين دوره از فعاليت کانون فيلم که با عنوان فيلمخانه ملی ايران فعاليت می کند تا سال 1357(مقطع انقلاب اسلامی) ادامه می يابد.

غفاری نخستين فيلم بلند داستانی اش يعنی جنوب شهر را در 1337 می سازد که پس از نمايشی کوتاه و محدود به دليل صراحت واقع گرايانه اش به دستور مقامات وقت توقيف می شود اما بعدها با تغييرات و حذف بسيار در سال 1341 با عنوان رقابت در شهر و بدون ذکر نام غفاری در تيتراژ به نمايش درآمد.

فرخ غفاری در 1343 دست به اقتباسی مدرن از داستان های هزار ويکشب می زند و فيلم شب قوزی را می سازد که به نقطه عطفی در سينمای نوين و غير متعارف ايران بدل می شود.

غفاری پس از شب قوزی فيلم کمدی افسانه ای زنبورک را با شرکت پرويز صياد ساخت که آنچنان که شايسته اش بود به آن توجهی نشد.

فرخ غفاری علاوه بر فيلمسازی و نقد فيلم به عنوان مدير در بخش های مختلف فرهنگی رژيم گذشته از جمله تلويزيون ملی ايران، دانشکده تلويزيون و سينما و جشن و هنر شيراز فعاليت کرد و در همه حال با تمام توان خود از فيلمسازان مستقل با انديشه های نوگرايانه حمايت کرد و نقش مهمی در شکل گيری و ارتقاء فرهنگ سينمائی در ايران ايفا کرد.
وی پس از پيروزی انقلاب به پاريس مهاجرت کرد و تمام عمرش در آپارتمان کوچکش در محله مون پارناس پاريس به مطالعه و تحقيق در باره تاريخ سينما و نمايش در ايران گذشت.

سينما تک پاريس به زودی نسخه دی وی دی فيلم شب قوزی فرخ غفاری را به پاس خدمات او در اين موسسه سينمائی منتشر خواهد کرد.

Share/Save/Bookmark