روز معلم و مطالبات معلمان

مریم محمدی

دوازدهم اردیبهشت‌ماه در تقویم ایرانیان، به‌مناسبت کشته‌شدن ابوالحسن خان‌علی، دبیر دبیرستان‌های تهران در تجمع معلمان تهران در دوازدهم اردیبهشت سال 1340، روز معلم نامگذاری شده است.

چه مدت است که وکالت کانون صنفی معلمان را بر عهده دارید؟

از سال 1385 تاکنون.

اینک در آستانه‌ی روز معلم، اخبار ایران از تشدید این فشارها می‌گوید: ده‌ها معلم در زندان‌ به‌سر می‌برند و دو تن از آن‌ها، فرزاد کمانگر و عبدالرضا قنبری زیر حکم اعدام هستند

به این ترتیب با روز معلم و فعالیت‌های کانون معلمان، قبل از این‌که وکیل آن بشوید آشنایی داشته‌اید. در این‌باره چه دارید که به‌ما بگویید؟

در زمینه‌ی دوازدهم اردیبهشت و روز معلم باید بگویم در این چند سال اخیر و از وقتی که این روز به‌عنوان روز معلم اعلام شده است، معلمان تلاش کرده‌اند تا در این روز و در هفته‌ی معلم، مشکلات خودشان و مشکلات صنفی‌شان را عنوان کنند، ولی در طی این مدت، به‌دلیل نادیده گرفتن تقاضاها و خواسته‌های صنفی آن‌ها، و با انباشته شدن این مطالبات و در واقع حل نشدن مشکلات صنفی فرهنگیان، مشکلات عدیده‌ای به‌وجود آمده است.

از جمله اصرار و پافشاری فرهنگیان بر ادامه‌ی خواست صنفی‌شان باعث دستگیری و احیاناً انفصال از خدمت و تعلیق گروه و مشکلاتی از این قبیل برای فرهنگیان شده است.

امسال نیز مثل سال‌های قبل، البته کمی محکم‌تر، حاکمیت برای جلوگیری از تجمع فرهنگیان یا انسداد فضایی که فرهنگیان توانسته‌اند در چند سال اخیر ایجاد کنند، گام برداشته است.

در ادامه‌ی همین نکته، گویا آقایان محمد بهشتی لنگرودی و علی باغانی، سخنگو و دبیرکل کانون صنفی معلمان بازداشت شده‌اند. به‌عنوان وکیل کانون صنفی معلمان چه اطلاعی از وضعیت آن‌ها دارید؟

به‌صورت خاص من هنوز اعلام وکالت برای آقای باغانی و بهشتی نکرده‌ام، اما به‌عنوان وکیلی که کار کانون صنفی معلمان را پیگیری می‌کند و به‌من ارجاع می‌شود، در حال حاضر تنها اطلاعاتی که ما از آقای باغانی و بهشتی داریم این است که دیروز احضار شده‌اند و آن چیزی که برای ما روشن شده این است که هیچ اتهامی متوجه این دوستان نیست.

فقط با توجه به این که هفته‌ی معلم است و احساس می‌شود که از طریق این دوستان حرکت‌های صنفی‌ای در کانون صنفی صورت بگیرد، اقدام به دستگیری آن‌ها کرده‌اند تا لابد هشداری برای دیگر اعضا و احیاناً اقدامی برای جلوگیری از فعالیت‌های اعتراض‌آمیز کانون صنفی معلمان ایران باشد.

معلمان دیگری نیز هستند که در زندان هستند و احکامی نیز گرفته‌اند.

بله، من با توجه به این‌که وکالت این دوستان را بر عهده نداشته‌ام، اطلاعی از پرونده‌ی آن دو دوست فرهنگی که حکمشان را نیز گرفته‌اند به‌صورت مشخص ندارم. اطلاعات من نیز در حد همان اخباری است که در داخل منتشر شده است.

موضوع فعالیت کانون صنفی معلمان چیست و کدام مطالبات صنفی یا معیشتی مشخص را پیگیری می‌کند؟

همان‌طور که مشخص است این تشکل، تشکلی صنفی است و در زمینه‌ی مطالبات صنفی فرهنگیان فعالیت می‌کند. مطالبات آن‌ها شامل تسهیلاتی است که در وزارت‌خانه باید برای معلمان در نظر گرفته شود.

آن‌هم از حیث حقوق و مزایایی که باید برای فرهنگیان در نظر گرفته شود و تا به امروز نشده است.

از بعد شرایط تحصیلی که برای ادامه‌ی تحصیلشان وجود داشته باشد و خواسته‌هایی چون افزایش حق عائله‌مندی و مسکن، که به صورت خاص به آن دو مورد اشاره داشته‌اند.

آیا این دو موردی که به‌صورت خاص از آن یاد می‌کنید، در مجموعه‌ی مسئله‌ی حقوق دریافتی معلمان جا می‌گیرد؟

بله. از همه مهم‌تر نظام هماهنگ حقوق بوده است. از دید کارشناس‌ها با برقراری نظام هماهنگ، شرایط فرهنگیان می‌توانست بهتر از شرایط موجود باشد.

به‌صورت کلی وضعیت معیشتی فرهنگیان در ایران شرایط خوبی نسبت به کارمندان دیگر وزارت‌خانه‌ها ندارد و آن‌ها حداقل خواهان شرایطی مساوی با کارمندان وزارت‌خانه‌های دیگر هستند.

با این‌که موضوع فعالیت‌ها و خواسته‌های کانون صنفی معلمان همین خواسته‌های صنفی است، چگونه است که برخی معلمان احکام بلند‌مدت و گاه حتی حکم اعدام گرفته‌اند.

این احکام، شائبه‌ی سیاسی بودن فعالیت معلمان را در ذهن جامعه ایجاد می‌کند.

در خود کانون صنفی معلمان ایران بحث‌های سیاسی مطرح نیست، بل‌که فقط خواسته‌های صنفی مطرح است. ممکن است بعضی از اعضای کانون صنفی معلمان در بیرون از کانون، خواسته‌های سیاسی خودشان را نیز دنبال کنند.

این است که این شائبه هست که کانون صنفی معلمان ایران محلی برای فعالیت‌های اعتراض‌آمیز است. در صورتی که این‌گونه نیست. در جلسات هیئت مدیره‌ی کانون صنفی معلمان ایران، تنها بحث‌های صنفی فرهنگیانی مطرح است که خواسته‌های صنفی را پیگیری می‌کنند.

با توجه به تجربیاتی که شما به‌عنوان معلم و وکیل کانون صنفی معلمان دارید، تاریخچه‌ی فعالیت این کانون صنفی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا طی سال‌های گذشته، از حیث پیگیری مطالبات صنفی، و هم از حیث برخوردی که از طرف حکومت با آن شده، همیشه در یک وضعیت به‌سر برده یا با افت و خیز نیز روبه‌رو بوده است؟

قبلاً که من معلم و عضو کانون صنفی بودم، در سال‌های 83 و 94، کانون صنفی شرایط خوبی داشت و فضا برای اظهار نظر باز بود. اعضا حتی می‌توانستند در مجلس شورای اسلامی حضور پیدا کنند و به‌خاطر ارتباطاتی که با مسئولین وقت داشتند، خواسته‌هایشان را مطرح کنند.

یعنی در آن مقطع، وزارت آموزش و پرورش روی نگاه کارشناسی، روی کانون صنفی معلمان ایران توجه ویژه‌ای داشت ولی از سال 1385 برخورد با فرهنگیان شدت گرفت و در سال 86 به اوج خود رسید.

در سال 88، بعد از انتخابات ریاست جمهوری و ایجاد جنبش سبز در ایران، تمام تشکل‌های صنفی تحت تاثیر این قضیه قرار گرفتند.

به‌گونه‌ای که فضا برای تمام تشکل‌های صنفی محدود شد و از جمله کانون صنفی معلمان ایران به‌شدت و بیش از پیش تحت نظر و مراقبت است. در صورتی که کانون صنفی معلمان ایران، مسیری صنفی و در جهت خواست صنفی معلمان را دنبال می‌کند.