« ایرانی خارج از کشور نمی‌تواند بی‌تفاوت باشد»

نیکاهنگ کوثر

در محوطهٔ میدان واشنگتن شهر نیویورک گروهی از ایرانیان گردهم جمع شده بودند تا خاطرهٔ ۱۸ تیر را زنده نگه دارند. علی‌ اکبر موسوی خوئینی نمایندهٔ مجلس ششم و یکی از فعالان سابق جنبش دانشجویی در این مراسم سخنرانی کرد. در حاشیهٔ این گردهمایی با او گفت و گو کردم.

آقای موسوی خوئینی شما مقابل دانشگاه نیویورک برای گروهی از دانشجویان و یا فعالان ایرانی و جمعی از ایرانیان ساکن نیویورک سخنرانی کردید. ایرانیانی که در خارج از کشور دارند فعالیت می‌کنند و فعالیت سیاسی می‌کنند، حالا روشنگری و هر اسمی که می‌توانیم برایش بگذاریم، چه تأثیری می‌توانند از اینجا بگذارند برای اتفاقات و فعالیت‌هایی که دارد در داخل کشور می‌افتد؟

این تجمع که در مقابل دانشگاه نیویورک بود، برای گرامیداشت روز ۱۸ تیر بود و برای این که یاد و خاطرهٔ کسانی که در این جنایت قربانی شدند و صدمه دیدند. در واقع جنبشی که در ۱۸ تیر شروع شد به جنبش اخیر، «جنبش سبز»، پیوند خورده‌است و در اعتراض به برخوردهایی که در حال حاضر (در ایران) جریان دارد، نسبت به مردم ایران که اعتراض داشتند در پایمال شدن رأی‌شان، این تجمع برگزار شد و من هم صحبت کردم. من فکر می‌کنم ایرانیانی که در خارج از کشور هستند مهم‌ترین کاری که می‌توانند بکنند، بجای این که حالا خط و نشان تعیین کنند برای آنهایی که در درون کشور در شرایط بسته و سرکوب دارند فعالیت می‌کنند، پیام آنها و خواسته‌ها و نیازهایی که آنها دارند برآورده کنند و صدای آنها را به همه جا برسانند. این مهم‌ترین کاری است که ایرانیان خارج از کشور می‌توانند بکنند. من فکر نمی‌کنم به لحاظ جمعیتی مردم ایران و به لحاظ کیفی از مردم تبت چیزی کم داشته باشند. در آستانهٔ برنامهٔ المپیک در واقع جنب و جوش خوبی صورت گرفت و آنها توانستند صدای مردم تبت را در داخل کشور را که به دلیل خفقان نمی‌توانستند آن را برسانند و پیگیر باشند، این تبتی‌های خارج از کشور این کار را کردند. مردم ما حتما هم به لحاظ جمعیتی، کمی، و هم از جهت کیفی خیلی بیشتر از این می‌توانند مفید واقع بشوند برای رساندن خواسته‌ها و پیام مردم ایران به دنیا.

بحث مردم تبت را که مطرح می‌کنید، خب مسئلهٔ نافرمانی مدنی به ذهن می‌آید. الان گروهها و افراد زیادی از طرق مختلف، چه از طریق یوتیوب یا از طریق وبلاگ و یا راههای دیگر، دارند توصیه‌هایی می‌کنند برای افراد داخل. آیا فکر می‌کنید نافرمانی مدنی نیاز به راهبری دارد یا خودش به صورت یک جریان می‌تواند تأثیرگذار باشد برای فشار به حاکمیت؟

من فکر می‌کنم اگر به صورت کلی بخواهم صحبت بکنم، خیلی مسئولانه نمی‌دانم. لااقل از طرف خودم دارم صحبت می‌کنم که بخواهم تشویق بکنم یا مشخص بکنم راه‌حلی را یا روش و شیوه‌ای را برای دنبال کردن اعتراضاتشان و رساندن پیامشان به حکومت اینها در داخل کشور. چون خودم در حال حاضر خارج از کشور هستم، این را مسئولانه نمی‌دانم. چون ما در فضایی آرامتر و امن‌تری داریم تنفس می‌کنیم. به آنهایی که در داخل هستند باید حق داد که خودشان و با رهبرانی که اینروزها دارند با آنها همراهی و همکاری می‌کنند و تا امروز هم ایستاده‌اند، با همدیگر فکرشان را رویهم بریزند و ببینند چه راه‌حلی (برای نسل خودشان) و آیندهٔ کشور هست. ولی آنچه در خارج از کشور فکر می‌کنم می‌شود انجام داد، این است که آن راه‌حلی که مردم ما و نهادهای مدنی، گروههای فعال مدنی در داخل ایران به آن می‌رسند و انجام می‌دهند، ما این طرف کمک‌شان بکنیم تا صدایشان را به همه جای دنیا برسد و حمایت‌شان بکنیم. در داخل کشور من معتقدم که خود نیروهای اجتماعی راه‌حلهایی را پیدا می‌کنند. با توجه به ملاحظات و محدودیت‌هایی که البته دارند، آنها بهتر می‌توانند تشخیص بدهند که چه بکنند و چه نکنند. ولی مهم‌تر از آن که قطعا آنها انجام می‌دهند و تا حالا هم فکر می‌کنم دور از انتظار شاید خیلی‌ها به خوبی پیش برده‌اند، مهم‌تر از آن این است که بعد از این فعالیت‌هایی که مردم به حق انجام می‌دهند و خواسته‌هایشان را به صورت مسالمت‌آمیز دنبال می‌کنند، ممکن است با فشارها و مشکلاتی مواجه بشوند، با محدودیت‌ها و سرکوبهایی مواجه بشوند، همان طور که الان هم شده‌اند، اکثر اینها بازداشت بشوند و بهرحال با آنها برخورد بشود، در این شرایط هیچ ایرانی خارج از کشور نمی‌تواند بی‌تفاوت از کنار این قضیه بگذرد و اینها در خارج از کشور می‌توانند راه‌حل خوبی پیدا بکنند برای این که چه جوری کمک بکنند به ایرانیان داخل کشور.