روزشمار بازداشت رامين جهانبگلو

صد و بیست و هفت روز رامین جهانبگلو در زندان اوین بسر برد.یک سر سیاهه اتهاماتش سرقت لپ‌تاپ عبدالله رمضان‌زاده سخنگوی دولت خاتمی بود سر دیگرش جاسوسی و اقدام علیه امنیت ملی و فروش اطلاعات به بیگانگان. حالا او بعد از 127 روز بیرون آمده تا از هر چه نام سیاست بر ان است توبه کند شاید حتی تئوری‌های فلسفه سیاسی که استادش بود.
این نوشته به شمارش روزهایی می‌پردازد که در این 127 روز رامین جهانبگلو شمرده است.

12 اردیبهشت خبرهای تایید نشده‌ای از بازداشت رامین جهانبگلو منتشر شد.

13 اردیبهشت محمود سالاركيا معاون دادستان تهران خبر زنداني شدن اين استاد دانشگاه را در زندان اوين تایید کرد اما چیزی از دلایل این بازداشت گفته نشد. خبرهای غیر رسمی اما حکایت از آن دارد که جهانبگلو را به دليل مسائل امنيتي و به اتهام جاسوسي دستگير کرده‌اند.

15 اردیبهشت سازمان ديده‌بان حقوق بشر، با انتشار بيانيه‌ای خواهان آزادی سريع رامين جهانبگلو، نويسنده و پژوهشگر ايرانی شد که در بازداشت به سر می برد. جو استورک، معاون بخش خاورميانه سازمان ديده بان حقوق بشر گفت:"دستگيری خودسرانه رامين جهانبگلو، نشان دهنده وضعيت خطرناک آزادی‌های دانشگاهی و آزادی ‌بيان در ايران امروز است. او گفت: دستگاه قضايی ايران به دليل گرفتن اعترافات اجباری، با استفاده از شکنجه و بدرفتاری با زندانيان بد‌نام است و ما دولت ايران را مسئول وضعيت و سلامت رامين جهانبگلو می دانيم.

16 اردیبهشت محسنی اژه‌ای وزير اطلاعات ایران با تاييد خبر دستگيري رامين جهانبگلو توسط مراجع قضايي، اعلام كرد: اتهام جهانبگلو ارتباط با بيگانه است. او گفت: در حال حاضر جهانبگلو جهت تكميل بررسی‌‌ها درباره‌ي موارد اتهامی‌‌اش كه ارتباط با بيگانه عنوان شده در اختيار وزارت اطلاعات قرار گرفته است.

21 اردیبهشت حدادعادل رئیس مجلس ایران درباره دلايل بازداشت آقاي جهان بگلو گفت: من دنبال آن هستم كه بدانم آيا آقاي جهانبگلو به خاطر انديشه بازداشت شده يا به خاطر چيز ديگري. وزير اطلاعات عنوان كرده ايشان به خاطر فكرشان بازداشت نشدند و من هم درصدد آن هستم كه اگر بازداشتی هست عادلانه و طبق موازين قانوني صورت گيرد.

24 اردیبهشت كانون مدافعان حقوق بشر با صدور بيانيه‌ای نسبت به وضعيت رامين جهانبگلو ابراز نگراني كرد. کانون مدافعان حقوق بشر با بيان اين‌كه خبر بازداشت دكتر رامين جهانبگلو موجي از نگرانی را در جامعه به دنبال داشته است، نگراني خود را از بازداشت دكتر رامين جهانبگلو و اتهامات انتسابی به وي و هم‌چنين نحوه‌ نگهداری وی ابراز كرد.

24 اردیبهشت 621 نفر از روشنفكران، استادان دانشگاه و فعالان سياسی، دانشجويی و فرهنگی با انتشار نامه ای نسبت به بازداشت رامين جهانبگلو، نويسنده، استاد دانشگاه و روشنفكر ايرانی كه بيش از دو هفته است به اتهام ارتباط با بيگانگان در بازداشت به سر می برد، اعتراض کرده و خواستار آزادی وی شدند. در اين نامه آمده که: برخی منابع خبری وابسته به حكومت در توضيح علت دستگيری اين روشنفكر از جاسوس بودن او سخن به ميان آورده‌اند. اين در حالی است كه پيش از اين برخی از شخصيت‌های سياسی و فرهنگی با طرح چنين اتهامی روانه زندان شده و پس از گذران دوران زيادی در زندان، بی هيچ توضيحی و بدون اثبات اتهام وارده آزاد شده‌اند. از حكومتمردان ايرانی بايد پرسيد يک روشنفكر در حالی كه نه جايی در حاكميت دارد و نه ارتباطی با حلقه ارباب قدرت، به چه اطلاعات پنهانی می‌تواند دسترسی داشته باشد كه در معرض اتهام جاسوسی قرار گيرد؟ آيا حاكميت ايران مايه مباهات خود می‌داند كه همواره مهر رويارويی با روشنفكران را به پيشانی داشته باشد؟

آيا حاكمانی كه با اهل فرهنگ و انديشه در كشور خود چنين رفتار می‌كنند می‌توانند مدعی گفت‌و‌گو و صلح و دوستی در جهان باشند و از پايبندی به حقوق بشر سخن بگويند؟" امضاکنندگان این نامه که در میانشان نام اکبر گنجی، عباس اميرانتظام، سيمين بهبهانی، بابک احمدی، موسی غنی‌نژاد، محمد ضيمران، پرويز ورجاوند، حاتم قادری، خشايار ديهيمی، حسن يوسفی اشکوری، سعيد حجاريان، فاطمه حقيقت جو، علی اکبر موسوی خوئينی، علی افشاری، مراد فرهادپور، مصطفی ملکيان و داود هرميداس باوند به چشم می‌خورد ضمن محكوميت دستگيری رامين جهانبگلو، اين عمل را در تعارض با اصل آزادی بيان منشور جهانی حقوق بشر و محدود كننده آزادی‌های آكادميک دانسته و خواستار آزادی هرچه سريع‌تر اين روشنفكر و استاد دانشگاه شدند. آنها از دولت ايران خواستند که به سناريوهای تكراری و نخ‌نما شده برچسب‌زنی و جاسوس ‌انگاری فعالان فرهنگی و سياسی پايان بخشد.

29 اردیبهشت گروهی شامل بيش از 400 نويسنده، استاد دانشگاه، محقق، هنرمند و فعال حقوق بشر از سراسر جهان از جمله چهره‌های برجسته‌ای مانند نوام چامسکی زبان شناس آمريکايی، جان ماکسول کوئتزه برنده جايزه نوبل ادبيات 2003 و شيرين عبادی برنده جايزه صلح نوبل 2003 با فرستادن نامه‌ای خطاب به رئيس جمهور ايران و همچنين رئيس قوه قضاييه اين کشور خواستار آزادی دکتر جهانبگلو شدند. ريچارد رورتی استاد بازنشسته ادبيات تطبيقی دانشگاه استانفورد آمريکا، منصور فرهنگ استاد علوم سياسی در کالج بنينگتون، جيمز فرانکلين استاد علوم سياسی و دولتی از دانشگاه اوهايو، هادی قائمی از سازمان ديده بان حقوق بشر، آنتونی گوتليب سردبير اجرايی مجله اکونوميست، از امضاکنندگان این نامه بودند.

1 خرداد غلامحسين محسنی اژه‌ای وزير اطلاعات ايران گفت پرونده رامين جهانبگلو، نويسنده و پژوهشگر ايرانی در دست بررسی است و پس از انجام تحقيقات جزييات اين پرونده اعلام خواهد شد.

2 خرداد انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه علامه طباطبايی در اعتراض به دستگيری رامين جهانبگلو بيانيه‌اي صادر كردند. در این بيانيه با ابراز اين عقيده كه دستگيري جهانبگلو می‌‌تواند شاخصه‌ای از آن‌چه موج جديد برخورد با انديشمندان خوانده شده باشد، آمده كه در اين موج، شهرت جهاني يك روشنفكر نيز مانعی براي برخورد با وي نيست. دانشجویان عضو این انجمن گفتند: اعتراض به حبس رامين جهانبگلو اعتراض به دستگيري استاد ماست؛ استادی كه با ترجمه و تاليفاتش راه پژوهش و شناخت و انتقاد را هموار كرد.

3 خرداد جمعی از نويسندگان، شاعران و مترجمان، نامه‌ای با ابراز نگراني نسبت به وضعيت جهانبگلو، خواهان روشن شدن وضعيت مبهم و آزادي او شدند.

11 تیر غلامحسين محسنی اژه‌ای، وزير اطلاعات ايران، دو ماه پس از بازداشت رامين جهانبگلو، اتهام وی را ماموريت از سوی آمريکا برای به راه انداختن انقلاب مخملی و نرم اعلام کرد. به گفته او با توجه به امکاناتی که در اختيار آقای جهانبگلو قرار گرفته بود و همچنين با توجه به حجم فعاليت های او دستگاه اطلاعاتی کشور نسبت به او مظنون شد و او را دستگير کرد.

12 تیر شیرین عبادی ادعاهای مقام‌های رسمی را در این مورد که رامين جهانبگلو در يک طرح مورد حمايت آمريکا برای انجام يک انقلاب مخملی در ايران دست داشته است مضحک دانست.

22 مرداد دادستان کل ايران گفت :جهانبگلو آماده پخش اعترافاتش است. قربانعلی دری نجف‌آبادی دادستان کل ايران گفت رامين جهانبگلو به جرم خود اعتراف کرده و علاوه بر اينکه از اشتباه خود پوزش خواسته، آماده است اعترافات خود را از طريق مصاحبه‌ در اختيار مردم بگذارد.

24 مرداد جمال كريمي‌راد سخنگوی قوه قضائیه در مورد اين‌كه گفته مي‌شود اعتراف رامين جهانبگلو در قالب برنامه‌ای از صدا و سيما پخش مي‌شود گفت: پرونده در حال تحقيقات است و مسأله‌ قابل طرحی ندارم و نمي‌توانم اخبار منتشرشده را تأييد كنم اما شايد پخش شد و شما ديديد.

25 مرداد قربانعلی دری نجف‌آبادی دادستان كل كشور گفت: جهانبگلو خودش با پخش مصاحبه‌هايش موافق بوده اما اين‌كه اين اعترافات پخش مي‌شود يا نه، بحث ديگري است. او درباره‌ احتمال پخش اعترافات رامين جهانبگلو گفت: جهانبگلو خودش اعلام آمادگي كرده كه مصاحبه‌هايش در اختيار مردم قرار گيرد و در اين اعترافات اعلام كرده كه دچار اشتباه شده و عذرخواهي كرده است. به گفته دری نجف‌آبادی او در اعترافات خود گفته كه به دنبال انقلاب مخملي بوده و بحث پول يا غير پول گرفتن را مطرح كرده است.

8 شهریور رامين جهانبگلو، پژوهشگر ايرانی پس از 127 روز بازداشت، از زندان اوين تهران آزاد شد. حوزه رياست قوه قضائيه ايران طی اطلاعيه ای اعلام کرد که آقای جهانبگلو بعدازظهر چهارشنبه سی ام اوت (هشتم شهريور) با سپردن وثيقه از زندان آزاد شده است.

8 شهریور جهانبگلو عصر روز آزادی‌اش به خبرگزاری ایسنا رفت و آنجا به تفصیل حرف‌هایی زد که بی‌شباهت به اعتراف‌هایی نبود که پیش از آن وعده داده شده بود. او دليل بازداشتش را ارتباط با نهادها و مؤسسات آمريکايی اعلام کرد و گفت اتهامی که در دوران بازداشت به او تفهيم شده، اقدام عليه امنيت ملی و ارتباط با بيگانگان است. او گفت: فردی که رئيس مرکز صندوق مارشال بوده به او پيشنهاد می کند که طرحی برای صندوق مارشال جهت مطالعه تطبيقی ميان روشنفکران ايرانی و اروپای شرقی بنويسد. جهانبگلو گفته به توصيه اين فرد عمل کرده و طرحی برای صندوق مارشال می نويسد تا فرصتی مطالعاتی برای شش ماه کار تحقيقاتی در بروکسل در اختيار او گذاشته شود و همين طرح سرانجام منجر به دستگيری او در پنجم ارديبهشت 1385 در فرودگاه مهرآباد تهران می‌شود. او بارها در حرف‌هایش تاکید کرد که قصد نداشته کار سیاسی بکند و از نظر سیاسی از او سواستفاده شده است.

9 شهریور تا اطلاع ثانوی رامین جهانبگلو حالا آزاد است اما از حرف‌هایش برنمی‌آید که مثل يك اسب سركش قصد تاختن داشته باشد.

* عکس از ایسنا