انتخابات هلند و رأی ایرانیان هلند

کیارش پارسا عالی‌پور‬

دولت ائتلافی هلند، در پی اختلاف احزاب تشکیل‏دهنده‏ی آن بر سر ادامه‏‌ی حضور نظامی هلند در ولایت «اوروزگان» افغانستان، در نوزدهم فوریه‏ی سال جاری میلادی فروپاشید.

برای یافتن پاسخ این پرسش‏ها، به سراغ چهار تن از شهروندان هلندی ایرانی‏تبار رفتم.

نخست از دامون گلریز ساکن شهر لاهه پرسیدم: آیا رأی داده‌اید؟

بله. صبح دیروز رأی دادم.

چه ساعتی رأی دادی؟

حدود ساعت هشت‌ونیم صبح.

استقبال مردم را پای صندوق‏های رأی چگونه دیدی؟

من در وسط شهر لاهه زندگی می‏کنم. به شهرداری مرکزشهر برای رأی دادن رفته بودم. در این محل و در آن وقت روز استقبال خیلی بالایی ندیدم.

روز نهم ژوئن انتخابات سراسری برای تعیین دولت جدید در هلند برگزار شد

به چه حزبی رأی دادی؟

به یکی از دوستان هلندی‏ام که جزء پایین‏ترین نفرات لیست انتخاباتی حزب لیبرال هلند است، رأی دادم.

تاکنون در ایران هم رأی داده‏ای؟

در ایران، متأسفانه خیر.

در انتخابات ریاست جمهوری پارسال ایران چطور؟

پارسال هم رأی ندادم و جزو تحریمی‏ها بودم. پارسال هیچ‏کسی فکر نمی‏کرد که رأی‏گیری باعث به‏وجود آمدن جنبش سبز بشود.

اگر دوباره در ایران انتخابات ریاست جمهوری صورت بگیرد، رأی می‏دهی؟

الان صحبت کردن در مورد این اگر، خیلی سخت است. ولی اگر مطمئن باشم که با رأی من به جنبش دمکراسی‏خواهی ایران کمکی می‏شود، طبیعتاً این‏کار را خواهم کرد.

فکر می‏کنی ایرانیان مقیم هلند، بیش‌تر به چه حزبی رأی می‏دهند؟

اگر ایرانیان مقیم هلند را به دو دسته‏ی جوانان و کسانی که سن بالاتری دارند تقسیم کنیم، فکر می‏کنم جوانان ایرانی بیش‌تر به حزب سوسیال لیبرال این‏جا (دمکرات‏های ۶۶) رأی می‏دهند و تعدادی از آن‏ها به حزب کارگر. اکثریت ایرانیان هلند اما، متأسفانه به حزب کارگر رأی می‏دهند. به‏اشتباه!

حالا چرا متأسفانه؟

چون فکر می‏کنم مقداری ترس هیستریک در میان ایرانیان وجود دارد از این‏که بخواهند به حزب لیبرال که شاید سیاست‏هایش برای زندگی این دسته از مهاجرین در هلند بهتر است، رأی بدهند.
معمولاً به‏اشتباه این مقایسه انجام می‏شود که حزب لیبرال ضد‏خارجی است و شاید گاهی ایده‏های خیلی دست‏راستی دارد. به‌همین خاطر به نفع ما نیست که به عنوان خارجی‏های مقیم هلند، به این حزب رأی بدهیم.

در صورتی که اصلاً این‏طور نیست. سیاست‏های حزب لیبرال، چه در ارتباط با مهاجرین در هلند و چه در ارتباط با ایران، خیلی با خواسته‏ها و مواضع اکثر ایرانیانی که من می‏شناسم و به حزب کارگر و حزب چپ ر‏أی می‏دهند، نزدیک است.

ولی حزب لیبرال هلند اعلام کرده است که طرفدار پذیرش تنها مهاجرین تحصیل‌کرده یا سرمایه‏گذار است و مهاجری غیر از مهاجرین تحصیل‌کرده و یا سرمایه‏گذار را نخواهد پذیرفت.

حزب لیبرال مهاجرین را به دو دسته‏ی مهاجرین پرتوان و مهاجرین کم‏توان تقسیم می‏کند. مهاجرین پرتوان که اکثریت ایرانی‏ها در این گروه از مهاجرین جای می‏گیرند، افرادی هستند که دوست دارند به زبان هلندی تکلم کنند، علاقه‏مند هستند در این‏جا خود را با جامعه وفق بدهند، تحصیل کنند و بتوانند برای خود زندگی مناسبی را تشکیل بدهند.

مهاجرین کم‏توان آن‏هایی هستند که نه این که پول برای سرمایه‏گذاری ندارند و یا از تحصیلات مشخصی برخوردار نیستند، مشکل این نیست. مشکل این‏جاست که مهاجرین کم‏توان حاضر به یادگیری زبان نیستند. حاضر به کار کردن و تطبیق خود با جامعه نیستند. اکثر ایرانی‏ها در این گروه جای نمی‏گیرند.

تصور کن شما رهبر حزب لیبرال هلند شد‏ه‏ای. به‌جای آقای مارک روته در انتخابات شرکت کرده‏ای. حال پیروز انتخابات و نخست‏وزیر هلند هستی و به‌زودی هم یک هواپیمای اختصاصی در اختیارت قرار می‏گیرد. اولین سفر سیاسی دامون گلریز با این هواپیما به کدام کشور خواهد بود و چرا؟

اولین سفر من به اوروزگان در افغانستان خواهم بود. آن‌‌‌هم برای دیدار با بچه‏های هلندی، کسانی که در آن‏جا برای امنیت افغانستان در حال جنگیدن با اسلام سیاسی و طالبان هستند.

برای ایرانی‏ها هم کاری خواهی کرد؟ پارتی‏بازی…

(می‏خندد) حتماً... حتماً. دومین کاری که می‏کنم، طرح کمک به آزادسازی اینترنت و فیلترینگ اینترنت در ایران است. هم‏چنین تحریم تمام افرادی که مستقیم و غیرمستقیم مردم را سرکوب کرده‏اند. این سیاستی است که به تصویب پارلمان هلند به‌عنوان تنها کشور اروپایی هم رسیده است. این دو کار را در ارتباط با ایران حتماً انجام خواهم داد.

صبح روز گذشته، از مصطفی آریامنش هم پرسیدم: آیا رأی داده‌ای؟

خیر هنوز رأی نداده‏‌ام، اما حدود ساعت ۶ یا ۷ بعدازظهر، بعد از پایان کارم می‏خواهم بروم و رأی بدهم.

شعبه‌های اخذ رأی تا چه ساعتی باز هستند؟

صندوق‏های رأی امروز از ساعت هفت‌ونیم صبح تا ۹ شب باز هستند.

به چه حزبی رأی می‏دهی؟

من عضو حزب کارگر هلند هستم و به این حزب رأی می‏دهم.

چرا بین این همه حزب، عضو حزب کارگر هستی و می‏خواهی به این حزب رأی بدهی؟

از نظر من، نگاه این حزب به جامعه، نگاه درستی است. البته کار هنوز خیلی زیاد است و خیلی کارها را باید بهتر بتوانیم انجام بدهیم.

یکی از مسائلی که باید برای ما ایرانیان و کل اعضای جامعه مهم باشد، این است که حزب کارگر، به‏خصوص نماینده‏ی اول حزب که می‏خواهد نخست‌وزیر کشور هم بشود، اعلام کرده که خواهان جامعه‏ای است که همه بتوانند در آن شرکت کنند و نه جامعه‏ای که قشری از آن دچار این احساس شود جایش در این‏جا نیست و باید از این کشور برود.

این احساس به‏خاطر سیاستی است که احزاب خیلی راست هلند، احزابی مانند حزب آزادی تبلیغ می‏کنند. حزب لیبرال هلند هم تاحدی سعی می‏کند این احساس را در جامعه پرورش بدهد که به‌نظر من، سیاست غلط و خطرناکی می‏تواند باشد.

شعار انتخاباتی حزب شما این است: «همه به‏حساب می‏آیند». آیا همه واقعاً به یک اندازه به‏حساب می‏آیند یا این که تفاوتی بین این «همه‏» وجود دارد؟

چه خوب که به این شعار حزب اشاره کردید. شعار حزب ما واقعاً این است که همه باید بتوانند در جامعه شرکت داشته باشند، اما حزبی مانند حزب آزادی هلند که در رأس آن آقای خیرت ویلدرس قرار دارد، همیشه می‏خواهد نشان بدهد که جامعه‏ی هلند فقط برای هلندی‏هایی است که پدر و مادرشان این‏جا به‏دنیا آمده‏اند. این حزب می‏خواهد فقط برای آن‏ها کار کند.

در حالی که همان‏طور که در رده‏های مختلف حزب ما، افرادی از ملیت‏های مختلف، از هلندی تا ترک، مراکشی و… حضور دارند، تلاش ما این است که همه‏ی این اقشار را به‌خود جذب کنیم و بگوییم که همه‏ی آن‏ها باید شانس مساوی داشته باشند تا بتوانند در جامعه خود را به نقطه‏ی اوجی که می‏خواهند برسانند.

امروز هوا در هلند بارانی است. فکر می‏کنی این بارندگی و چنین هوایی در مشارکت مردم در انتخابات تاثیری بگذارد؟

نکته‌ی جالبیست. همان‏طور که می‏دانید در هلند چند شرکت وجود دارد که در نظرسنجی‏های مختلفی مشخص می‏کنند تا دریابند هر حزبی چند درصد آرا را به‌خود اختصاص می‏دهد. از این شرکت‏ها پرسیده بودند که آیا چگونگی وضعیت هوا می‏تواند در میزان شرکت مردم و رأی ‏آن‏ها تاثیر بگذارد یا خیر.

در بازبینی آمار ۳۰ سال گذشته دیده بودند که افراد سنتی و مذهبی، متاسفانه در هر هوایی می‏روند و به حزب دمکرات مسیحی و حزب لیبرال رأی می‏دهند. اما روزهایی که هوا بد باشد، شانس چپ‏ها زیاد بالا نیست.

علت چیست؟ یعنی چپ‏ها از بارندگی خوششان نمی‏آید و در خانه می‏مانند؟

(می‏خندد) نه... این‏طور نیست. چنین آماری را نمی‏توان زیاده از حد جدی گرفت. ولی تاحدی تاثیرگذار است. مثلاً طرفداران حزب دمکرات مسیحی که اکثراً مذهبی هستند، به حزب‏شان خیلی وفادار هستند و اگر برف، باران و طوفان هم بیاید، می‏روند رأی‏شان را می‏دهند.

چپ‏ها معمولاً در شهرهای بزرگ هلند خیلی رأی می‏آورند. در شهرهای بزرگ، مردم معمولاً از ساعت نه صبح تا پنج و شش بعدازظهر کار می‏کنند. بعد از کار به خانه می‏آیند و وقتی می‏بینند هوا بد است، فکر می‏کنند که بهتر است امروز از رأی دادن صرف نظر کنند.

این مسئله مطرح است و در رادیو و تلویزیون هم روی آن صحبت می‏کنند، ولی فکر نمی‏کنم تاثیر آن‏چنانی داشته باشد.

گفت‏وگویی هم با سیما در آمستردام کردم. او می‌گوید: «می‏خواهم رأی بدهم، اما متاسفانه به‌خاطر مشغله‏ی کاری، خیلی خود را درگیر مطالعه در این رابطه نکرده‏ام تا بدانم دقیقاً کدام حزب چه می‏گوید.
اما در حد صحبت با همکارانم که اکثراً هلندی هستند، اطلاعاتی جمع کرده‏ام و تصمیم دارم تا آخر روز، بعد از این که کارم تمام بشود، به سایت "حزب‏یاب" هم مراجعه کنم. در این وب‏سایت بر اساس سئوالاتی که می‏کنند و پاسخ‏هایی که می‏دهی، می‏گویند که کدام حزب به افکارت نزدیک‏تر است.»

یعنی بر اساس نتیجه‏ای که از «حزب‏یاب» دریافت می‏کنی، می‏خواهی رأی بدهی؟

دقیقاً.

آیا تاکنون در ایران هم رأی داده‏ای؟

در ایران هم رأی داده‏ام. منتها همان اوایل انقلاب رأی می‏دادم. این اواخر دیگر در رأی‏گیری‏ها شرکت نمی‏کردم.

شباهت‏ها و تفاوت‏های انتخابات در ایران و هلند را در چه می‏بینی؟

فکر می‏کنم آزادی‏ای که در انتخابات‏های ایران هست، از هلند کم‏تر باشد و مقداری محدودتر است. اطلاعاتی که در هلند از احزاب شرکت‌کننده در انتخابات می‏دهند، خیلی بازتر از اطلاعاتی است که مردم ایران دارند.

تصور کن که شما عضو یکی از احزاب هلند هستی، در انتخابات شرکت می‏کنی و در نهایت نخست‏وزیر هلند می‏شوی. اولین سفر سیاسی‏ای که با هواپیمای اختصاصی دولتی‏ به خارج از هلند خواهی داشت، به کدام کشور خواهد بود و به چه دلیل؟

سؤال سختی است. خیلی از کشورها را می‏توانم نام ببرم، اما یکی از کشورهای اصلی می‏تواند امریکا باشد.

چرا امریکا؟

به خاطر این که امریکا در رابطه و دست‌اندرکار با مسائل خیلی از کشورها است. صحبت با رییس‌جمهور امریکا در رابطه با هر کشوری، بیان کننده‏ی خیلی مسائل خواهد بود.

رحمان جوانمردی، ساکن شهر روتردام هلند می‏‌گوید:

بله رأی داده‏ام. نیم‏ساعت پیش به مرکز رأی‏گیری مراجعه کردم و رأیم را دادم.

به چه حزبی رأی دادی؟

به حزب دمکرات‏های ۶۶.

چرا به این حزب رأی دادی؟

طی سال‏هایی که ساکن هلند هستم، زمانی که بیش‌تر به مسائل پناهندگی می‏پرداختم، برایم مهم بود که چه احزابی چه برخوردی با مسائل خارجی‏ها و پناهندگان دارند.

اما در دوسه‌سال اخیر، توجه‏ام بیش‌تر به این سمت است که کدام حزب جامعه را به سمت مدرنیسم می‏برد و نظر آن حزب در مورد جامعه‏ی بین‏الملل، اروپای واحد و... چیست.

حزب دمکرات‏های ۶۶ خیلی روشن طرفدار اروپای واحد و هم‏گرایی بیش‌تر در اروپا است. این حزب به آموزش و تحصیل خیلی اهمیت می‏دهد. من هم فکر می‏کنم تحصیل یگانه‏ راهی است که می‏تواند جامعه‏ی بشری را به طرف بهتر شدن ببرد.

این حزب نه راست است و نه چپ و در این تعابیر راستی و چپی که قدیم رایج بوده، خود را مدرن کرده است. دیدگاه‏های خوبی را از سوسیالیسم گرفته است و نظرات خوبی را در مورد مسائل اجتماعی در مد نظر دارد.

شعار انتخاباتی حزب دمکرات‏های ۶۶ این است: «روشی دیگر، آری». به‌نظر شما، این روش دیگر چیست؟

حزب دمکرات‏های ۶۶ خیلی روشن می‏گوید که ما نمی‏توانیم آینده‏ی این کشور را فراموش کنیم و آن را به نسل‏های آینده بسپاریم. بر این اساس، برای محیط زیست برنامه دارد. می‏خواهد ۳۰۰هزار شغل ایجاد کند و مبلغ فوق‏العاده زیادی را در زمینه‏ی آموزش سرمایه‏گذاری کند.

به‌نظر من، این حزب، تنها حزبی است که در مورد اروپای واحد هم خیلی روشن صحبت کرده و گفته است که اگر نتوانیم با اروپای واحد همکاری کنیم، نمی‏توانیم بحران‏های اقتصادی را از سر بگذرانیم و مشکلات محیط زیست را حل و فصل کنیم.

این‏ها و خیلی برنامه‏‌های دیگر، سیاست‏هایی هستند که حزب دمکرات‏های ۶۶ برای تغییر و آینده مدنظر دارد.