چگونه یک نویسنده مهاجر خود را به ثبت می‌رساند ؟

فریبا صحرایی

این گفتگو را اینجا بشنوید

قلم زدن در مهاجرت و نویسندگی در کشوری مثل کانادا می‌تواند برای یک نویسنده مهاجر ایرانی از خیلی جهات متفاوت باشد. نویسنده مهاجر در نوشته‌هایش هم یک مهاجر است. این نکته در کارهای بیشتر نویسندگان ایرانی تبلور پیدا می‌کند. از جمله در آثار مهری یلفانی، نویسنده ایرانی که از سال ۱۹۸۷با خانواده‌اش به کانادا آمد.

او که از سنین دبیرستان نویسندگی را شروع کرده ، این کار را به طور حرفه‌ای در مهاجرت ادامه داد و در واقع از رشته اصلی‌اش که مهندسی الکترنیک بود صرف نظر کرد. این نویسنده زن ایرانی که مجموعه داستان‌های کوتاه و رمان‌های زیادی را به زبان های فارسی و انگلیسی به رشته تحریر در آورده همچنان جزو پرتلاش‌ترین نویسندگان ایرانی کانادایی است. رمان ماه افسانه، دور از خانه، رقص در آینینه شکسته، و کسی می‌آید از جمله آثار پر طرفدار مهری یلفانی است. در کنار کار نوشتن ، یلفانی به کار مترجمی‌ هم مشغول است.


با مهری یلفانی در منزل او دیدار کردیم. نوشته‌های یلفانی تا حد زیادی متاثر است از مهاجرت و مسایل آن .

یلفانی بهترین خاطره دوران مهاجرت خود را چاپ اولین کتابش به زبان انگلیسی می‌داند.

- از کی به طور جدی شروع به نوشتن کردید؟

* من نوشتن را از دوران دبیرستان شروع کردم . اما تا سال ۴۵ چیزی چاپ نکردم. اولین کتابم همان مجموعه داستان های دبیرستانم بود. وقت نمی‌کردم . کار تمام وقت داشتم و سه تا بچه و زندگی فرصتی نمی‌گذاشت. تا این که شد نزدیک انقلاب که کار بیرون را کنار گذاشتم و یک رمان نوشتم . بعد هم آمدم خارج از کشور. نرفتم دنبال کار مهندسی. در یک مدرسه مشغول به کار بودم و بعد به طور جدی شروع کردم به نوشتن.

- چطور شد که تصمیم گرفتید کتاب به زبان انگلیسی بنویسید.

- این کار را به تشویق دخترم انجام دادم. به من گفت تو که در یک جامعه انگلیسی زبان زندگی می‌کنی ، اگر بخواهی فقط به فارسی بنویسی ، خواننده هایت فقط در سطح ایرانی ها می‌ماند . گفت که
اگر می‌خواهی کارهایت خواننده غیر ایرانی داشته باشد باید کارهایت را ترجمه کنی.

- از چه دوره ای مهاجرت در کارهای شما اثر داشت؟

*تقریبا از همان ابتدا مهاجرت را تا جایی که توانستم در کارهایم نشان دادم .سعی کردم واقعیت زندگی مهاجر را به تصویر بکشم و بگویم که مهاجرت راحت نیست.

- بهترین خاطره نویسندگی شما در مهاجرت چی بوده است؟

*بهترین خاطره من وقتی بود که اولین کارم را به انگلیسی ناشر قبول کرد. فکر کردم که بزرگترین موفقیت است برای من . چون به قول فروغ فرخزاد یک جوری خودم را به ثبت رساندم.

- چه چالش هایی برای چاپ کتاب هایتان داشتید؟

*من برای چاپ کتاب هایم در کانادا خیلی مشکلی نداشتم. حتی حمایت مالی هم از گرفتم و فقط یکی از کتاب هایم را با هزینه شخصی چاپ کردم ( مجموعه قصه سایه ها ) مابقی آنها را ناشرها چاپ کردند.

- ظاهرا کارهایتان را اول به زبان فارسی می‌نویسید و بعد ترجمه می‌کنید ؟

* بله.ترجمه کار بسیار مشکلی است.ولی چون آدم کار خودش را ترجمه می‌کند ، انعطاف پذیری بیشتری دارد. وقت زیادی می‌برد. و من این طوری راحت ترم. چون من که انگلیسی زبان مادریم نبوده و در در ایران هم که به ما زبان یاد نمی‌دادند و تقریبا اینجا یادگرفتم.

- آیا با سایر نویسنده های ایرانی در تورنتو در تماس و ارتباط هستید؟

*با نویسنده ها ارتباطی به آن صورت نداریم .فقط کتاب هایشان را حتما تا جایی که بشود می‌گیرم و می‌خوانم . قبلا هم یک انجمن نویسندگان داشتیم که خیلی وقت است که فعال نیست. متاسفانه انجمن های ایرانی اینجا هیچ وقت به جایی نمی‌رسد.

- بعضی کارهای شما ایران چاپ شده، بیشتر ترجیح می‌دهید که کارهایتان ایران چاپ شود یا ایران ؟

*ایران را ترجیح می‌دهم. چون اینجا نسل خوانندگانی که فارسی می‌خواندند خیلی کم شده است. ترجیح می‌دهم کتاب هایم در ایران چاپ شوند، اما زمان زیادی باید برای گرفتن مجوز چاپ در وزارت ارشاد وبت قرار بگیرد. کما این که الان هم یکی از کتاب های من را رد کردند و مجوز به آن ندادند.