اعتراض ها در استکهلم، تهران، کوالالامپور...

اردوان روزبه

هفته‏ی گذشته در روز جمعه، مردم ایران در پای صندوق‏های رأی بودند. با امید به این که در دهمین دوره ریاست جمهوری ایران، منتخب آن‏ها چهار سال پیش رو را در راه تحول جامعه‏ی ایران بکوشد.
شاید بسیاری در باورشان هم نمی گنجید که ممکن است از فردای آن روز، ایران بزرگ‏ترین تحول بعد از گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی ایران را پیش رو داشته باشد. بعد هم حوادثی که منجر به کشته شدن بسیاری شد و در نهایت، ایران را صدر اخبار تمام خبرگزاری‏های جهان قرار داد.

نظرات متناقض و متفاوت، طرف‏داران گروه‏های و کاندیداهای مختلف لحظه به لحظه باعث شکل گیری بحران شد. اگرچه در روز پنجشنبه به نظر می‏رسد فضا آرام‏تر شد. اما اشاره می شود این آرامش به دلیل انتظار بوده است، همه منتظر شنیدن نظرات آیت‏اله خامنه‏ای در نماز جمعه بودند. آیا پیامی در راه بود؟

رهبر ایران در خطبه‏ی دوم نماز جمعه‏ی بیست و نهم خرداد ماه، از اعتراضات مردمی به عنوان «اردوکشی و زورآزمایی خیابانی»‏ یاد کرد. او اشاره کرد که: «گروهی برای اصلاح ابرو، چشم را کور می‏کنند و مسئول هر خونی که در کشور ریخته می‏شود، هستند». آیت‏الله خامنه‏ای گفت: «زورآزمایی خیابانی کار درستی نیست، از همه می‏خواهم که به این کار خاتمه بدهند».

اگرچه، آقای خامنه‏ای غیرمستقیم، اعلام کرد که نظرش با نظر رییس جمهور فعلی، هم‏گون و هم‏سان است،اما ادامه داد که: «بعید به نظر می‏رسد، یازده میلیون رأی جابجا شده باشد».
و این سخنان شاید وضعیت دو سوی این بازی یعنی مردم و نظام را روشن کرد. در هفته ای که گذشت:

در کرمانشاه، جوان بیست و پنج ساله‏ای، به نام حسین طهماسبی، روز دوشنبه بیست و پنجم خرداد ماه، در خیابان نوبهار مورد حمله‏ی ماموران قرار گرفت و در اثر ضربات وارده، به قتل رسید.

از سویی، خبر از آذربایجان و تبریز می‏رسد؛ سیما دیدار، همسر مهندس علیرضا فرشی، زندانی سیاسی آذربایجانی نیز دستگیر شد. این دستگیری، به دنبال بسیاری از دستگیری‏های دیگر صورت گرفت که ابتدا از تهران آغاز و بعد در شهرستان‏ها ادامه پیدا کرد.

تهران روز پنجشنبه...

یک شاهد عینی می گوید: قرار بود در میدان هفت تیر، مردم تجمع داشته باشند. هرچند که دیروز هم در میدان امام‏ خمینی قرار بود تجمعی باشد. ما شلوغی و حرکت ماشین‏ها را به آن سمت دیدیم و حتا حدود‏های ساعت هفت و هشت شب هم در خیابان‏های اطراف باز هم ازدحام جمعیت بود.

اما روز تجمع میدان هفت تیر من با مترو در راه بودم و برای‏ام خیلی جالب بود که در ایستگاه هفت تیر، سیلی از جمعیت از قطار پیاده شد و معلوم بود مقصدشان میدان هفتم تیر بود. به خاطر ازدحام جمعیت، سه گروه که از قطار پیاده شده بودند، همان پایین ایستاده بودند و همان جا شروع به شعار دادن کردند. البته، همه با هشدارهای «ساکت، ساکت» روبرو شدند.

بعد هم با آرامش از خروجی‏های مترو بیرون رفتند. آن‏جا هم جمعیت زیادی طبق معمول با نشانه‏های سبز.ایستاده بودند. هر کسی شعاری را روی کاغدی نوشته بود، نشان می‏داد. بازار بحث‏ها خیلی داغ بود. من شاهد بودم، یکی از طرف‏داران آقای احمدی‏نژاد ایستاده بود و گروه دیگری با او بحث می‏کردند و خیلی آرام سعی داشتند او را متقاعد کنند. دلایل او را بشنوند و دلایل اعتراض خود را هم بگویند.

تنها یک تیپ و تفکر خاصی جمع نشده بود، بلکه افراد و اقشار مختلفی در جمع بودند. کسبه‏، بازاری‏ها، افرادی که تیپ‏های مذهبی داشتند و از حرف‏های‏شان مشخص بود که خیلی انقلابی هستند هم حضور داشتند. آن‏ها می‏گفتند: مسئولین باید پاسخ‏گوی توهینی که به ما شده و ما را این‏‏طور خطاب کرده‏اند، باشند.
بعد هم تا ساعاتی از زمان اعلام شده گذشته، جوانان هنوز در میدان بودند و برنامه‏ی روز بعد را اطلاع‏رسانی می‏کردند. چون، متاسفانه موبایل‏ها قطع بود و از طریق اس‏ام‏اس و موبایل این امکان وجود نداشت.

اما در کوالالامپور فشار ها بیشتر شد

هفته‏ی گذشته، هم‏زمان با اعتراضاتی که در ایران جریان داشت، بسیاری از کشورهای دنیا هم شاهد اعتراض ایرانیان بود. اما تنها کشوری که دولت آن رسماً، با معترضین برخورد کرد، کشور مالزی بود.
وزیر داخله (کشور) مالزی اعلام کرد، در صورتی که این تظاهرات‏های خیابانی در این کشور ادامه پیدا کند، ویزای ایرانیانی را که در آن‏ها شرکت می‏کنند، برگشت خواهد خورد. خبرهای تایید نشده‏ای حاکی از آن است که در یکی از کالج‏های مالزی، به نام «آیمک»، ویزای یکی از دانشجویان ایرانی معترض، برگشت خورده است.

در این زمینه، با یکی از فعالان دانشجویی در مالزی، صحبت کردم و از او خواستم برای‏مان بگوید که در هفته‏ی گذشته در مالزی چه خبر بود؟

«دانشجویان کوالالامپور همگام با بقیه‏ی ایرانی‏ها، اعتراضات خودشان را به روند برگزاری انتخابات، از ساعت‏هایی بعد از اعلام نتایج آرا، شروع کردند. تجمع اولیه، به صورت کاملا خودجوش، روبروی سفارت ایران، روز اول بعد از انتخابات، آغاز شد.
در همین راستا، به یو.ان (دفتر سازمان ملل) مراجعه کردم و طی صحبت با مسئول ذیربط، مجوز شفاهی تحصن در دفتر سازمان ملل و اعلام اعتراض در این دفتر، صادر شد. اما، متاسفانه، چیزی به صورت مکتوب، در اختیار ما قرار ندادند.

روز بعد، مشکلی که پیش آمد، دوباره به دفتر سازمان ملل رفتیم و خواستار یک نامه مکتوب شدیم. دوستان گفتند، اگر لازم باشد، این کار انجام خواهد شد، ولی غیر منطقی‏ترین مطلب این است که کسی اعلام کند، یو.ان به شما مجوز نداده بوده و بدون مجوز در را باز کرده که هفتصد ایرانی وارد محوطه بشوند. هم‏چنین اعلام کرد، روزنامه‏های مالزیایی که برای پوشش خبری آمده‏اند، قبل از مراسم با یو‏.ان تماس گرفته و از مجوزدار بودن تحصن مطلع هستند.

ولی متاسفانه، تحریکاتی که در داخل آن جلسه به وجود آمد، هنگامی که تعدادی از دانشجویان، به نمایندگی از افراد متحصن، در داخل ساختمان به گفت‏گو با نماینده‏ی یو.‏ان پرداختند، دوستانی که در حیاط یو.ان متحصن بودند، با هیجانات ایجاد شده در اثر صحبت‏های تحریک‏ برانگیز پلیس مالزی، برخی از ایرانی‏هایی که انشاله نیت‏شان خیر بوده، تصمیم گرفتند این تحصن را به روبروی سفارت جمهوری اسلامی انتقال بدهند. این وضعیت منجر به سر و صدای پلیس مالزی و ایجاد هیجان در جمع شد. هم‏چنین گفتن برخی از شعارها علیه دولت ایران را به همراه داشت که با پاسخ بسیار نابجای پلیس مالزی روبرو شد.

به نظر من دولت آزادی مثل مالزی که کشورش جایگاه دمکراسی است، شایسته نیست که یک اعتراض ساکت را در کشورش، این‏گونه پاسخ بدهد. وزیر داخلی مالزی موضع بسیار تند گرفته است. برای ما هم روشن نیست که با توجه به همکاری‏های مدوام دولت ایران و مالزی، این موضع‏گیری اهداف داخلی داشته است یا خیر.»

در استکهلم اعتراض ها همراه مردم ایران بود

از مالزی، به استکهلم، پایتخت سوئد می‏رویم. ایرانیان در استکهلم با یک تظاهرات پنج هزار نفره، اعتراض خودشان را نسبت به روند برگزاری انتخابات در ایران اعلام کردند.

سامان رسول‏پور، یکی از حاضران در این تظاهرات و روزنامه‏نگار از استکهلم می گوید:

«شمار زیادی از ساکنان سوئد، از دور و نزدیک به استکهلم آمده بودند و در آن‏جا با مردم ایران اعلام همبستگی کردند و به خشونت‏های انجام شده در حق معترضین، کشته و زخمی شدن و بازداشت‏های گسترده، هم‏چنین تقلب انتخاباتی و آن‏چه که آنان کودتای انتخاباتی، عنوان می‏کردند، اعتراض کردند.
جمعیت از سیصد چهار صد نفر شروع و به مرور تعداد شرکت کنندگان بیشتر و بیشر شد و آن‏طور که رسانه‏ها و روزنامه‏نگاران حاضر اعلام کردند، حتا تا حدود پنج هزار نفر رسید. جمعیت حاضر که لباس مشکی بر تن داشتند، روی زمین شمع‏هایی روشن کردند. حضار برای کشته‏شدگان گل آورده بودند و عکس‏هایی از آن‏ها و صحنه‏های تظاهرات تهران را در وسط گذاشته بودند.

برنامه از تجمع شروع شد و بعد شرکت کنندگان به راه‏پیمایی پرداختند. قبل از شروع راه‏پیمایی شخصیت‏هایی از احزاب حاکم و اپوزیسیون سوئد سخنرانی کردند و به برخورد دولت جمهوری اسلامی اعتراض کردند. تاکید کردند که سعی می‏کنند در عرصه‏ی بین‏المللی ایران را از این بابت بیشتر تحت فشار قرار بدهند و اعتراض‏شان را بیان می‏کنند. حضار تشویق کردند و مرتب شعارهایی علیه آقای احمدی‏نژاد می‏دادند.

هوا بارانی بود و باران تندی می‏بارید. اما بعد از این اظهارات، حضار تصمیم گرفتند به سوی وزارت خارجه‏ی سوئد راه‏پیمایی کنند که نزدیک به پارلمان سوئد است. آن‏جا بود که جمعیت به حداکثر خود رسید و در صفوف بسیار طولانی که حدودا دو کیلومتر را شامل می‏شد، پلاکارد به دست و در حالی که شعار می‏دادند، به راه‏پیمایی پرداختند. در مقابل وزارت امور خارجه‏ی سوئد، قطعنامه‏ای خوانده شد و اعلام شد که اعتراضات هم‏چنان ادامه خواهد یافت. این برنامه، پس از دو ساعت، مقابل وزارت امور خارجه‏ی سوئد خاتمه پیدا کرد.»

هفته‏ای که گذشت، یکی از هفته‏های سخت مردم ایران در سه دهه‏ی گذشته بود. باید منتظر بود و دید هفته‏ی آینده بعد از نظرات آیت‏الله خامنه‏ای، حوادث چه شکلی به خود خواهد گرفت.

درست هفته‏ی پیش روز جمعه مردم به چه می اندیشیدند…