اعتراض دانشجویان در مقابل دفتر سازمان ملل در مشهد

اردوان روزبه

این روزها نام خلیج فارس و گوگل در کنار هم زیاد شنیده می‌شود، آن هم به دلیل اعتراضی که به‌خاطر استفاده نام مجعول «خلیج عربی» در گوگل ارث انجام شده است.

بعد از این تغییر نام، تاکنون اعتراض‌های بسیار زیادی از طرف فعالان ایرانی و فارسی‌زبان‌های اقصا نقاط دنیا انجام شده است، آن‌هم با هرچه دم دست‌شان آمده: پیام کوتاه، پایگاه‌های اینترنتی، بیانیه‌های مختلف و یا اعتراض‌هایی که در گوشه و کنار ایران و جهان برگزار می‌شود. این روزها شنیده می‌شود طومار اینترنتی اعتراضی که به همین علت تنظیم شده، به نیم میلیون امضا رسیده است.

اینک فعالان اجتماعی با انرژی بیشتری سعی می‌کنند به روایتی، جور مسوولان دولتی کشور را هم بکشند.

چرا که به نظر می‌آید در این ایام بیشترین اعتراض باید از ناحیه‌ی دولت ایران انجام‌ پذیرد، ولی به نظر می‌رسد این موضوع جزو مواردی است که دولت ایران سکوت اختیار کرده است. شاید این‌روز‌ها آنقدر تحریم‌های ریز و درشت، ایران را احاطه کرده که دیگر نام این خلیج برای آنان اهمیتی پیدا نمی‌کند.

تحمع دانشجویان معترض به تغییر نام خلیج فارس مقابل دفتر سازمان ملل در مشهد (عکس: زمانه)

چندی پیش بر سر استفاده از نام خلیج فارس در«نشنال جئوگرافیک»، فعالان مدنی ایران ثابت کردند که با اعتراض می‌توانند آن را تغییر دهند، چرا که توانستند بار دیگر نام خلیج فارس را در این نشریه احیا کنند.

روز سه‌شنبه گروه‌های دانشجویی از جمله جمعی از اعضای انجمن‌های اسلامی دانشجویان دانشگاه‌های شرق کشور و شهر مشهد، با دعوت از فعالین مدنی، صنفی، دانشجویی و سیاسی در برابر سازمان ملل در مشهد تجمع اعتراض‌آمیزی برای تغییر نام خلیج فارس در گوگل، به‌همراه اعتراض به ادعای کشور امارات متحده عربی نسبت به مالکیت جزایر سه‌‌گانه برگزار کردند که روی آن فقط به جامعه جهانی نبود، بلکه دولتمردان ایرانی را نیز مورد اعتراض قرار می‌داد.

به نقل از شاهدان، این تجمع به رغم اعلام قبلی بنا بوده توسط نیروی انتظامی برهم زده شود که این کار میسر نشده است.

در قانون اساسی ایران علی‌الخصوص در اصل ۲۷، برگزاری تجمع‌ها، اجتماعات و راه پیمایی‌ها بدون حمل سلاح و به شرط آن‌که مخل مبانی اسلام نباشد، بلامانع است.

در این مراسم شرکت‌کنندگان نوشته‌هایی را با عناوینی چون: «‌وطن یعنی گذشته حال فردا، تمام سهم یک ملت زدنیا‌»، «‌سکوت دولت در برابر هجوم بیگانه، چرا؟‌»، «‌چو ایران نباشد تن من مباد‌»، «دیروز دریای خزر، امروز خلیج فارس ، فردا کجا؟‌»، «‌وطن یعنی: خلیج تا ابد پارس‌»، «‌سکوت نهاد‌های بین‌المللی در برابر تعرض به تمامیت ارضی ایران محکوم است‌»، «Persian gulf is Persian gulf forever» را در دست داشتند.

این نوشته‌ها در پایان مراسم به روی دیوار سازمان ملل نصب شد. همچنین تعدادی از فعالان دانشجویی نیز به اعلام نظراتشان پرداختند.

تحمع دانشجویان معترض به تغییر نام خلیج فارس مقابل دفتر سازمان ملل در مشهد (عکس: زمانه)

در این‌باره، با علی قلی‌زاده، نماینده دانشجویان شاهرود صحبت کردم. او در مورد این اعتراض چنین اشاره کرد:
مساله‌ی اصلی ما، دفاع از منافع ملی در کنار موضع انتقادی فعالین دانشجویی نسبت به رفتارهای دولت است.

خصوصاً بحثی که اخیراً در سایت گوگل درباره‌ی نام خلیج فارس مطرح شده و از سویی ادعاهای اعراب، بعد از آن که آقای احمدی‌نژاد در اجلاسی شرکت کرد که از نام جعلی خلیج استفاده شده بود و در بیانیه‌ی پایانی اجلاس هم ادعاهای اعراب مجدد تکرار شد.

ما در قبال انزوای سیاسی‌ای که جمهوری اسلامی ایجاد کرده است، تصمیم گرفتیم نسبت به مسایلی که مربوط به منافع ملی می‌شود اعتراض خودمان را اعلام کنیم. اعتراضی به سکوت مجامع بین‌المللی که به گونه‌ای، هم‌گامی با تعرض به منافع ملی ایران کرده و موضوع دوم هم اعتراض به سکوت ‌حاکمیت جمهوری اسلامی در قبال این تعرضات است.

بعد از کاهش سهم ۵۰ درصدی ایران از دریای خزر و امروز جزایر سه‌گانه در خلیج فارس و سکوت دولت، معلوم نیست که فردا باید منتظر چه اتفاق دیگری باشیم و کدام قسمت از خاک ایران باید از آن جدا شود؟ به نظر من این رفتار دولت ایران، خصوصاً دولت احمدی‌نژاد، رفتار پادشاهان قجری است.

تحمع دانشجویان معترض به تغییر نام خلیج فارس مقابل دفتر سازمان ملل در مشهد (عکس: زمانه)

در این اعتراض، کدام گروهای فعال مدنی همراه شما بودند؟

در واقع حرکت، دانشجویی‌ بود. البته فعالان مدنی و اجتماعی شهر مشهد هم شرکت می‌کردند. بعضی از انجمن‌های اسلامی دانشجویی شهر مشهد و گروه‌‌های مختلف، انجمن‌های اسلامی دانشگاههای شرق کشور و برخی فعالان دانشجویی این برنامه‌ها را سازماندهی کردند.

بعد البته گروه‌های مختلف فعال اجتماعی، زنان و معلم‌ها نیز در این برنامه حضور داشتند. اما سازماندهی برنامه، صرف دانشجویی‌ بود.

به نظر شما چرا دولت جمهوری اسلامی در قبال این اتفاق سکوت می‌کند؟

دولت جمهوری اسلامی به هر میزانی که به منتقدین داخلی فشار آورده است، در قبال معترضین خارجی به تمامیت ارضی ایران خصوصاً در سه سال اخیر سکوت کرده است.

آن‌ها برای آن که از فشارهای خارجی کم کنند و بتوانند دو روز بیشتر حکومت کنند، سکوت می‌کنند. تاکنون این چنین بوده که هر موقع میزان اعتراض در داخل کشور افزایش یافته است، نرمش و عقب‌نشینی دولت در مقابل تهدیدات خارجی خیلی بیشتر شده است. در ایران این یک امر طبیعی تاریخی است.

آیا شما بر این موضع هم انتقاد دارید و در تجمع چنین انتقادی مطرح شد؟

حتماً. اگرچه که این اعتراضات هزینه‌های هنگفتی برای جنبش دانشجویی ایجاد کرده است، اما جنبش دانشجویی علی‌رغم تمام این هزینه‌ها و رفتارهای بد دولت، بازهم اعتراض خواهد کرد.

تحمع دانشجویان معترض به تغییر نام خلیج فارس مقابل دفتر سازمان ملل در مشهد (عکس: زمانه)

این تجمع، اول در اعتراض به سکوت مجامع بین‌المللی در قبال تحریف نام خلیج فارس و ادعاهای کذب اعراب در جزایر سه‌گانه بود، وجه دوم و پررنگش هم اعتراض به سکوت جمهوری اسلامی در قبال این مسایل‌، خصوصاً دولت آقای احمدی‌نژاد است.

r***

همچنین محمد احسانی، یکی از دانشجویان شرکت‌کننده بود که من توانستم پس از برگزاری این اجتماع با او صحبت کنم. او نیز توضیح داد:

این تجمع به دعوت جمعی از اعضای انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های مختلف کشور، در اعتراض به تغییر نام خلیج فارس به خلیج عربی و هم‌چنین ادعای امارات متحده عربی در مورد جزایر سه گانه‌ی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی بود. در این تجمع نزدیک به دویست نفر از فعالین مدنی‌­ اجتماعی مشهد شرکت کرده بودند.

آیا در این زمینه بیانیه‌ای هم صادر شد؟

بله. ما در انتهای برنامه قطعنامه صادر کردیم. شعارهای ما دو نوع بود. یکی در مورد اقدام سایت گوگل و اعتراض به کشورهای حاشیه خلیج فارس بود و دیگری خطاب به مسولان جمهوری اسلامی که با دیپلماسی و سیاست‌های بهتر می‌توانند این ماجرا را پیش ببرند تا یک چنین اتفاقی نیفتد.

شما فکر می‌کنید که دولت ایران در قبال مسایل اخیر عملکرد پرقدرتی داشته است؟

متاسفانه ما هرگز شاهد عملکرد قدرتمند سیاسی در این زمینه نبودیم. من فکر می‌کنم با توجه به مطالعه‌ای که از تاریخ داشته‌ام، احساس می‌کنم هر زمان در تاریخ معاصر که قدرت دولت مرکزی ضعیف شده یا وضعیت اقتصادی و سیاسی آن بد شده و گروه‌های سیاسی نتوانسته‌اند سهم خودشان را بگیرند، هر زمانی که دانشجوها، فعالان کارگری و سایر فعالان جامعه مدنی بازداشت شدند و وضعیت اقتصادی به شکل کنونی در آمده که یک چنین نرخ بالای تورم و بیکاری وجود داشته است و یا هر زمانی که مشکلات داخلی داشته‌ایم، با این سکوت مواجه شده‌ایم.

اینک این اقدامات از سوی عرب‌ها خیلی خیلی طبیعی است و کار عجیب و تازه‌ای نیست. در طول تاریخ هم هر زمان که این‌ها قدرت داشتند و احساس کردند که ما در داخل ضعف داریم و یا دموکراسی و آزادی‌های لازم وجود ندارد و مردم از دولت جدا شده‌اند، یک چنین ادعا‌هایی را کرده‌اند.

الان هم با توجه به این که در ایران وضعیت نامناسب اقتصادی، باعث شده شکاف بزرگی میان ملت و دولت بوجود بیاید و دولت در واقع قدرت خودش را از دست بدهد، با وجود این‌که قیمت نفت هم بالا رفته است، مسلماً کشورهای دیگر سوءاستفاده و فرصت‌طلبی می‌کنند و ‌در این شرایط چنین ادعاهایی را مطرح می‌کنند.

تحمع دانشجویان معترض به تغییر نام خلیج فارس مقابل دفتر سازمان ملل در مشهد (عکس: زمانه)

بیانیه تجمع اعتراض‌آمیز در مشهد

نام‌های جغرافیایی، بخشی از تاریخ و فرهنگ یک سرزمین‌اند و به عنوان میراث معنوی یک ملت، به نشان ماندگاری ارزش‌ها و آرمانهایشان به یادگار می‌مانند.

در کهن دیار ما نام‌های تاریخی بسیاری است که ریشه در هزاره‌های دور دارد و یکی از شناسه‌های ملی مردم سرزمین ما به شمار می‌آید و از آن‌جا که شناسه‌های ملی سهم قابل توجهی در خود آگاهی ملی و پیشرفت و توسعه کشور دارد، بایسته است نگاه ویژه‌ای به آن داشت.

خلیج همیشه پارس در اندیشه‌ی مردم ایران بزرگ از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و یادآور شهریاری جهانی ایرانی در سده‌های نه چندان دور است که پیام آور آزدای، برابری و حقوق بشر برای جهانیان بودند.

در این میان اگر نسلی آگاه، خواهان آینده‌ای روشن‌ هستند، خاموشی و سکوت نارویی و خیانتی گران به تاریخ این سرزمین و آیندگان آن است. تازش فرهنگی دشمن چون توفانی سرزمین ما را درمی‌نوردد و ناروی دوست‌نمایان زیر پایمان را خالی می‌کند تا دوست و دشمن در کنار هم ریشه‌ی کهن این سرزمین را بخشکانند.

به‌راستی کجایند دلیران ایران زمین که چون آرش و حنیف جوان و جهان آرا جان خود را در اره سربلندی ایران در تیر نهند و پستی و خواری ایران و ایرانی را نپذیرند.

و اکنون در رویارویی فرهنگ دیگری همتی بلند باید تا از میراث نیاکانمان پاسداری کنیم. متاسفانه سایت گوگل در یک حرکت غیر‌علمی و دشمنانه در وارونه کردن تاریخ، نام خلیج فارس را دگرگون و به خلیج عرب تغییر داده است.
همچنین کشور امارات متحده‌ی عربی که هنوز عمر آن به نیم قرن نرسیده است، به خاک کشورمان و جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی چشم دوخته است.

اکنون بایسته است هر یک از ایرانیان به فراخور توان خود ناخشنودی خویش را ابراز داشته و هر چند اندک گامی در این راه بردارند.

از این میان ما فعالان جامعه‌ی مدنی و دانشجویی پیشنهاد می‌دهیم:

۱) هوشمندی کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در برابر کشورهای استعمار ساخته‌ی کناره‌های خلیج فارس و برخورد قاطع و قوی با ادعاهای پوچ و بی‌اساسشان.
۲) عدم سرمایه‌گذاری ایرانیان در این کشورها و به ویژه کشور امارات متحده‌ی عربی.

۳) گرد آمدن احزاب، گروه‌ها، دسته‌ها و فعالین مدنی، صنفی، اجتماعی در برابر سفارت امارت.

۴) از دولت کنونی و آتی جمهوری اسلامی ایران انتظار می‌رود با برنامه‌‌ریزی دقیق و با دیپلماسی سنجیده به بهترین نحو در برابر این ادعاهای پوچ و بی اساس برخواسته و با شدیدترین نحو با آن برخورد کنند.