زنانی که برای نیازمندان می‌خوانند

گزارش و عکس: اردوان روزبه

صدای دف طنین‌انداز فضای سالن اجتماعات مرکز نگهداری دختران کم توان ذهنی "فتح المبین" می‌شود. این یکی از برنامه‌های دعا و نیاشی است که توسط گروه "زهرای علی" برای کمک به کودکان معلول و بی‌سرپرست برگزار می‌شود.

در کشورما رسم شده مجریان مراسم دعا و روضه٬ روحانیان و مداحان مرد باشند. اما شما با دیدن مراسم این گروه می‌توانید باورکنید که برخی افراد در همین کشور عادات معمول را کنار گذاشته‌اند و با روشی شاید متفاوت به این قبیل مراسم می‌پردازند.

"ناهید فتحی" زنی ۵۱ ساله ونزدیک به ۲۲ سال است که با اجرای برنامه برای کمک به نیازمندان و مستمندان تلاش می‌کند. گروه او شامل ۱۴ دختر دف‌نواز است که با اجرای هم‌سرایی دعا برنامه‌شان را آغاز می‌کنند و با دم‌های ممتد "یاعلی" شور می‌گیرند و با اجرای هارمونیک شعر و دف با شکلی نو مراسم آیینی‌شان را برگزار می‌کنند.

اگرچه تاکنون این نوع مراسم در بین ما مرسوم نبوده، اما آنها خود را مطیع قانون می‌دانند و اشاره می‌کنند تاکنون کسی انتقادی رسمی برکارشان وارد نکرده است. خانم فتحی گرداننده این برنامه‌ها معتقد است که این ندای دل است و کسی در برابر ندای دل نمی‌ایستد.
تمامی اعضای گروه را نزدیکان فامیلی او یا مریدانش تشکیل می‌دهند وهمراه این زن شده‌اند و به اقصی نقاط کشور سفر می‌کنند.

فتحی از شروع کار می‌گوید: «چیزی از خدا خواستم و شرط کردم اگر خدا نذرم را بر آورده کند، خودم را وقف خدمت به هم‌نوعانم کنم. خدا حاجت مرا داد و از آنجا بود که من زندگی تازه‌ای را شروع کردم.»

می‌پرسم چطور شد که کار را با دف زدن آغاز کرد. می‌گوید قبل از آن اصلا سر و کاری با دف نداشته و تاکنون هم هیچ استاد موسیقی به اوآموزش نداده و نمی‌داند چطور دف زدن را یاد گرفته است. به همین ترتیب به مرورفرزندان، خواهران ونزدیکانش وارد گروه شده‌اند ودر کنار او دف زدن را یاد گرفته‌اند.

گروه زهرای علی فریاد "هو یا مددی" می‌زند و در مدح علی می‌خواند در حالی که ناهید فتحی اشاره می‌کند که هیچ‌گاه در کسوت درویشان نبوده است و فقط از سرعشق و ایمان این‌گونه می‌خواند و می‌زند. به همین ترتیب "زهرای علی" در این ۲۲ سال گذشته در بسیاری از مراکز نگهداری کودکان بی‌سرپرست و معلول خوانده‌اند. آنان با صدای هماهنگ ۱۴ دف٬ مخاطبان خود را به وجد می‌آورند و می‌خواهند حاضران به بچه‌های عقب مانده یا نوعروسان بی‌بضاعت و کودکان بی سرپرست کمک کنند.

چندی پیش وی برای سامان دادن به کمک‌های گروه، مرکز خیریه‌ای را با همین عنوان تاسیس کرد که با تولید لحاف از محل درآمدش تاکنون ۲۱۰ مراسم ازدواج برای دختران یتیم به راه انداخته است. او همچنین اشاره می‌کند که تاکنون هیچگونه مساعدتی از دستگاه‌های دولتی دریافت نکرده و گروهش فقط با تولید لحاف و اجرای مراسم دف‌زنی درآمدهایی را برای افراد بی بضاعت فراهم می‌کنند.

در ایران بسیاری معتقدند اجرای موسیقی با صدای زن برای نا محرم فعلی حرام است اما مدیر این گروه معتقد است که مردم با این شکل بیشتر ارتباط برقرار می کنند و از آنجایی که همسرایی است اشکال شرعی هم ندارد. او به این ترتیب پاسخ معترضان را می‌دهد.
همچنین می‌گوید: «ما در پل دختر، قروه، مشهد، کرمانشاه واطراف تهران و بسیاری مناطق دیگر برنامه اجرا کرده‌ایم واز همین طریق توانسته‌ایم برای برخی افراد بی بضاعت هم ماهیانه‌ای اختصاص بدهیم.»

اعضای این گروه را از افسانه ۹ساله تا ناهید ۵۱ ساله تشکیل می‌دهند. نرگس یکی دیگراز اعضا است، ۲۶ سال دارد و درهمین گروه دف را آموخته است. او نیز می‌گوید: «من به کار ایشان علاقه داشتم و از روش کمک‌هایشان خوشم آمد. آمدم دف را با گروه یاد گرفتم و همراه شدم.» اواینک ۶ سال است که گروه راهمراهی می‌کند. زینب نیز ۲۲ سال است که با گروه است. او می‌گوید «وقتی دف می‌زنم احساس قشنگی دارم، آنهایی که با این کار آشنایی پیدا می‌کنند خیلی زود شیفته‌اش می‌شوند.»

سارا از لندن برای دیدن برنامه گروه آمده است. او پیشنهاد می‌کند که شرایطی فراهم شود تا این گروه بتواند برنامه‌ای در اروپا داشته باشد و از این طریق ارتباطی با ایرانیان خارج از کشورهم به‌وجود بیاید.
صدای دف در هوا می‌پیچد و ذکر توام یا علی در میان همهمه استقبال کنندگان مخلوط می‌شود. ناهید فتحی زنی است که با این روش ارتباط متفاوتی را با مردم برقرارکرده است. شیوه‌ای که با برداشت بسیاری از افراد منافات دارد، اما او به همین ترتیب تاکنون توانسته است میلیون‌ها تومان کمک را برای حمایت خانواده‌های نیازمند جلب کند.