«جوهر بیانیه کروبی و موسوی یکی است»

مریم محمدی

من مهدی کروبی آمادگی خود را برای مناظره با هر نماینده‌ای از سوی حکومت اعلام می‌کنم تا مشخص شود که این انقلاب را چه کسانی به انحراف برده‌اند و مسئول مظالم رفته بر مردم چه افراد و گروه‌هایی هستند.

پس از روزهای پر تلاطم شانزده آذر، روز دانشجو و به‌ویژه مراسم روز عاشورا برابر با ششم دی‌ماه و حوادث ناشی از آن فضای سیاسی ایران به نوع بی‌سابقه‌ای درگیر بیانیه‌ها، نامه‌ها و مناظره‌هایی است که از جانب حامیان یا مخالفان و منتقدان دولت دهم مطرح می‌شود.

آقای حقیقی چرا فضای عمومی بیانیه آقای کروبی به شکلی مشخص تندتر و سخت‌تر از بیانیه آقای موسوی به‌نظر می‌آید؟

کلا ادبیات نوشتاری آقای موسوی دقیق‌تر و محافظه‌کارانه‌تر از ادبیات آقای کروبی است ولی جوهر اصلی هر دو بیانیه مسئله راه کار خروج است، هر چند که لحن آقای کروبی تند‌تر است، مانند اعتراف و توبه ظالمان که لحنی تندتر از آقای کروبی است.

بله، و این درست همان بند اول بیانیه آقای موسوی است که عنوان عقب‌نشینی گرفت چرا که به نوعی رسمیت شناختن دولت تعبیر شد و در حالی که شما می‌گویید مضمون، همان قانون اساسی است آیا تقسیم کاری صورت گرفت که این دو برخورد هم‌دیگر را تکمیل کنند؟

ممکن است تقسیم کاری هم صورت گرفته باشد ولی این خیلی اهمیتی ندارد، برای اینکه مسئله اصلی راه حل خروج است، یعنی اگر حاکمیت و جناح‌های مختلفی که الان درگیر هستند یک شاقول برای حل اختلاف قبول کنند، مسئله حل می شود و آن هم قانون اساسی است. حالا حواشی هایی هم دارد که آنها زیاد اهمیت ندارند.

بیانیه آقای موسوی، حداقل آن پنج ماده به نوعی اجرایی و کاربردی است بیانیه آقای کروبی با وجود اینکه بر پنج ماده تأکید کرده است ولی راه‌کارهای اجرایی تأکییدی نشده‌است. همینطور است؟

در پیشنهادات آقای کروبی هم خواستار استعفای آقای احمدی نژاد نشده‌است بنابراین از جهات کلیدی با بیانیه آقای موسوی یکی است، بخشی هم در حقیقت توصیه است. مثلاً پرهیز از خشونت! ایشان به دوطرف یعنی هم حکومت و هم تظاهرکنندگان پیشنهاد پرهیز از خشونت را کرده است. یا ریشه یابی و علت یابی حوادث اخیر، مرجع ضمیرش خوب یک کار تحقیقاتی است و اینها عملی است.

به نظر من آقای کروبی از یک نکته بسیار برجسته هستند و اگر اصلاح ‌طلبان موضع آقای کروبی را تقویت کرده بودند انحرافات انتخابات فعلی پیش نمی‌آمد و این بسیار کلیدی است.

چطور؟!

ببینید! آقای کروبی در انتخابات سال 84 به خوبی به این مسئله اشاره کردند که در انتخابات دور اول یک هماهنگی و ائتلاف نانوشته‌ای بود در حذف بنده، علتش هم این بود که آقای کروبی معتقد بود که در ستاد انتخابات وزارت کشور، آقای موسوی‌لاری آن قاطعیت و ایستادگی لازم را برای برخورد با تخلفات انجام نمی‌دهند و بسیاری از اعضای ستاد انتخاباتی هم، جزء کارگزاران و طرفدار آقای هاشمی بودند.

و همگی اینها نیز کم و بیش مایل بودند که آقای کروبی حذف و آقای احمدی نژاد وارد رقابت با هاشمی بشود.

علتش هم این بود که می گفتند آقای احمدی نژاد بازنده خواهد شد. آنطرف همی می دانست که اگر آقای کروبی بیاید دیگر میان کروبی و هاشمی خواهد بود.

درآن جا آقای کروبی صریح ترین موضع‌ را گرفتند ولی آقای موسوی لاری هیچ موضعی در مقابل این مسئله نگرفتند، صحبت آقای کروبی را نشنیده گرفتند و گفتند انتخابات به خوبی برگزار شده‌است و این ریشه مسائلی بود که دوباره تکرار شد واگر در آن موقع برخورد مناسبی انجام شده بود...

علی‌رضا نامور حقیقی، می‌گوید اگر اصلاح‌طلبان از کروبی حمایت کرده بودند این مشکلات پیش نمی‌آمد!

چه برخوردی آن زمان ممکن بود آقای حقیقی؟

می‌توانستند، وزارت کشور می توانست اعلام کند انتخابات را یک هفته برای دور دوم به تعویق بیاندازند وبه شکایات رسیدگی کنند.

آیا این امکان را داشتند؟ با توجه به اینکه آقای هاشمی گفتند که به خدا پناه می برند وجود داشت؟

ربطی به این گفته آقای هاشمی نداشت. آقای هاشمی بعد از دور دوم گفتند. آقای کروبی شکایت داشتند.

منظورم این است که آیا دولت اصلاح ‌طلب قدرت واقعی را برای احقاق حقش داشت؟ حتی از آقای هاشمی هم که شما اشاره می کنید نتوانست دفاع کند.

اگر اصلاح‌طلبان در کاری که خودشان مجری آن هستند با مشکل مواجه شود، تأیید کنند دیگر نباید انتظار داشت که به طور مثال دولت آقای محصولی انتخابات خوبی برگزار کند.

ولی برگردیم به بیانیه چون موضوع گفتگوی امشب هست.اگر محور تمام این بیانیه‌ها تأکید مجدد بر قانون اساسی است، آیا این به معنای مرزبندی با شعارهایی هست که ساختارشکنانه توصیف شده، شعاریی که فراتر از قانون اساسی است ومتوجه اصل نظام است؟

هم آقای موسوی، هم آقای کروبی وهم آقای خاتمی! بعد از عاشورا سعی کردند دوسیاست رابه کار ببرند، و باید هم همینطور باشد؛ طنین صدای شان را به عنوان اینکه رهبری این جریان را دارند، بیشتر کردند.

یعنی آن حالت تواضع و فروتنی را که می گوید اینان نقشی ندارند و هم این کارها را مردم دارند انجام می دهند، این اشتباه است! این طنین را شما در بیانیه آقای موسوی به خوبی می‌بیند در عین حال یک مرزبندی هم صورت گرفته‌است، چون زمانی که شما می پذیرید محور قانون اساسی است، با کسی که می خواهد بیرون از قانون اساسی بازی کند، نمی توانید.

او در این دعوا می‌خواهد سهم خواهی کند. خوب طبیعی است اگر شما بیرون از قانون اساسی می‌خواهید بازی کنید شما وارد بازی سرنگونی می‌شوید و جایی برای گفت‌وگو و مذاکره باقی نمی‌ماند.

نمی‌توانید شما تفنگ تان را به سمت کسی نشانه بگیرید و بگویید حالا بیا با هم مذاکره کنیم.

آیا این خطاب تنها متوجه کسانی هست که خواهان براندازی نظام هستند یا متوجه بیانیه پنج نواندیش دینی هم می‌شود؟

به هر حال، کسانی که می‌گویند حمایت همه جانبه از آقای موسوی می‌کنند باید قواعد بازی آقای موسوی را نیز بپذیرند.

همین‌جا می توانید اشاره کنید که بیانیه پنج نو اندیش دینی چه ارتباطی با این بیانیه و مواضع داخلی که شما می گویید برقرار می کند؟

آقای کدیورگفته‌اند ماقبل از آقای موسوی بیانیه‌مان را نوشته‌ایم پس او سعی کرده است مدعیات جنبش سبز را از بیان خودشان مطرح کند.

آقای مهاجرانی گفته‌اند ما صحبت‌هایی را که آقای موسوی نمی‌توانستند بیان کنند را گفته‌ایم. در حالی که واقعیت این است که رهبران جنبش سبز نباید رودر بایستی داشته باشند و حرف های‌شان را می‌زنند.

مگر آقای کروبی ترس و هراسی دارد که نخواهد حرفش را بزند؟ به نظر من آقای موسوی تمام صحبت‌هایش را گفته است.

بیانیه پنج نفرمشکلاتی دارد یکی اینکه اگر شما بحث ولایت جائر را مطرح می‌کنید، این یک بحث فقهی است و ربطی به قانون اساسی ندارد.

فضای کلی بیانیه پنج تن نسبت به این دو بیانیه چگونه هست آیا تفاوت آشکاری وجود دارد؟

بیانیه پنج نفر چندین اشکال دارد ولی اشکال اساسی آن این‌است که تندتر ورادیکال‌تر از بیانیه آقایان موسوی، کروبی و خاتمی حرکت کرده و این راه درستی نیست‌، همه باید در پشت سر رهبران داخل ایران حرکت کنند و تندتر یا کندتر حرکت کردن مشکلات اساسی و تفرقه درون حرکت ایجاد می‌کند.

بنابراین علی‌رغم اینکه با نیت خیری این بیانیه نوشته شده است، این مشکلات را ایجاد می‌کند و الیته اشکالات دیگری هم دارد که در فرصت‌های دیگر باید عنوان کرد.