«احمدی‏نژاد مجلس را جدی نمی‏گیرد»

مریم محمدی

با وجود چالش‏های تقریبا دو ساله میان مجلس و دولت بر سر «لایحه‏ی هدف‏مند کردن یارانه‏ها» و تعامل‏هایی که میان دو طرف انجام گرفت، به نظر می‏‏رسد بر سر محل انباشت درآمد چند هزار میلیارد ریالی حاصل از حذف یارانه‏ها و به‏ویژه اختیار هزینه‏کرد آن‏، میان دولت و مجلس کار به بن‏بست کشیده است.

اولین بار، مجلس ششم که موسوم به مجلس اصلاحات بود، با حکم حکومتی آقای خامنه‏ای در ارتباط با لایحه‏ی مطبوعات مواجه شد.

ابتدا از آقای حقیقی می‏پرسم که اختلافات مجلس و دولت را بر چه مبنایی می‏بینند؟

اختلافات میان مجلس و دولت، از همان بدو تشکیل مجلس وجود داشته است. علت آن هم این است که دولت آقای احمدی‏نژاد مجلس را جدی نمی‏گیرد.

آقای احمدی‏نژاد معتقد است باید حکومت بسط ید داشته باشد و بتواند با اختیارات کامل کارهایش را پیش ببرد و نظارت را چندان برنمی‏تابد. چرا که آقای احمدی‏نژاد این دولت را دولت امام زمان می‏داند و معتقد است امام زمان بر کار دولت نظارت دارد.

این برخورد در جریان رأی اعتماد وزرا به چه شکلی درآمد؟

در جاهایی که منافع استراتژیک دولت و مجلس، در میان این دو ارگان چالش ایجاد می‏کند، تضادها خود را بروز می‏دهند. انتخاب وزرا یکی از مواردی است که فراکسیون‏ها و جناح‏های مختلف مجلس سعی می‏کنند با اعمال نفوذ، از دولت امتیاز بگیرند.

در دوره‏ی پیش، آقای احمدی‏نژاد به خاطر مشکلاتی که داشت، مجبور بود به جناح‏های مختلف نیروی اصول‏گرا امتیاز بدهد و به هر کدام یک، دو یا سه وزیر داده بود. اما در این دور آقای احمدی‏نژاد مدعی ۲۴ میلیون رأی بود و جناح‏های اصول‏گرا نیز مجبور بودند نتایج انتخابات را بپذیرند.

با توجه به این مساله، آقای احمدی‏نژاد حاضر نشد به این جناح‏ها امتیازی بدهد. زمانی هم که امکان عدم رأی به هفت یا هشت وزیر وجود داشت، با دخالت رهبری مساله حل شد. در واقع احمدی‏نژاد سعی کرد با دور زدن مجلس و رفتن به سراغ رهبری، وزرایش را از تایید مجلس بگذراند.

دکتر علی‌رضا نامور حقیقی می‌گوید بعید است آیت‌الله خامنه‌ای در مورد لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها به مجلس حکم حکومتی بدهد

البته در آن زمینه، تایید سفارش رهبری به صورت سفارش‏های شخصی و محفلی پیش رفت. اما الان احتمال صدور حکم حکومتی در مورد اختلاف دولت و مجلس بر سر لایحه‏ی هدف‏مند کردن یارانه‏ها مطرح است. فکر می‏کنید رهبری شرایط سیاسی فعلی را مناسب چنین دخالتی بداند و این کار را انجام بدهد؟

همان موقع که طرح برای اولین بار در مجلس مطرح شد، نماینده‏ی رهبری، آقای گلپایگانی به مجلس آمده بود و بنا به اظهارات آقای مصباحی مقدم، در مجموع نظر مجلس را تایید کرده بود.

ممکن است نهاد رهبری، به قول معروف، لابی کند و لایحه را مسکوت بگذارند. در این صورت طرح به دولت استرداد داده نمی‏شود، ولی مسکوت گذاشته می‏شود.

ولی من بعید می‏دانم که الان مستقیما حکم داده شود و خواستار تصویب لایحه بشوند. اصلا از لحاظ قانونی چنین چیزی نداریم. جز این که لایحه به شورای نگهبان و بعد هم به مجمع تشخیص برود و در مجمع تشخیص چنین اتفاقی بیفتد.

به هرحال چون جهات قانونی این کار خیلی مبهم است، بعید می‏دانم صحبتی که شده عملی شود. ممکن است طرف‏داران دولت این شایعه را به راه بیاندازند و از این طریق بر روی نمایندگان یا حتی شورای نگهبان اعمال فشار کنند.

با توجه به تجربه‏ی خانم حقیقت‏جو از حکم حکومتی اول در مجلس ششم، این سؤال را با ایشان در میان می‏گذارم:

به طور کلی، اگر رهبری احساس کند که الان نیاز به صدور حکم حکومتی وجود دارد، این حکم را خواهد داد. اما تفاوت این داستان با آن داستان این است که الان لایحه‏ی هدف‏مند کردن یارانه‏ها تبدیل به قانون شده است و نماینده‏ها مشکلی ندارند.

فاطمه حقیقت‌جو، نماینده مردم تهران در مجلس ششم می‌گوید حاکمیت فکر می‌کند اگر پول توزیع کند بحران می‌خوابد

تفاوت مجلس هفتم و هشتم با مجلس ششم در این است که مجالس هفتم و هشتم نیازی به حکم حکومتی ندارند. چرا که مجلس بلافاصله به حرف رهبری گوش می‏دهد. پیغام‏هایی که داده می‏شود، مانند رأی اعتماد به کابینه‏ی احمدی‏نژاد در این دوره به همین صورت است. در واقع با توصیه‏هایی که کمابیش شده بود، نماینده‏ها رضایت دادند و دست دولت را مقدار بیشتری باز گذاشتند.

درست است؛ ولی حکم حکومتی به مثابه‏ی تایید مجدد آقای احمدی‏نژاد خواهد بود. آیا شرایط سیاسی فعلی با توجه به نارضایتی‏هایی که از ایشان وجود دارد و از سوی دیگر اتهامی که به آیت‌الله خامنه‌ای در خصوص حمایت دائم از آقای احمدی‏نژاد می‌زنند، این اجازه را می‏دهد که رهبر دوباره آقای احمدی‏نژاد را با حکم حکومتی تایید کند؟

چرا که نه! نمی‏دانم چرا شما تردید دارید که رهبری در شرایط فعلی نمی‏تواند این حکم حکومتی را بدهد. چون مجری این حکم حکومتی، خواص خواهند بود و نه عوام.

اگر بنا بود رهبری یک حکم حکومتی نسبت به عوام بدهد، آن وقت شاید شرایط سیاسی فعلی در نظر گرفته می‏شد. کما این که این کار را کرد و مردم گوش نکردند و آن موقع بود که سرکوب‏ها شروع شد.

ایشان در نماز جمعه گفت: «من به شما می‏گویم بس است، متوقف کنید. دیگر تمام». اما مردم گوش نکردند، روز شنبه به خیابان آمدند و کشتارها هم از همان شنبه شروع شد. حکم حکومتی که شاخ و دم ندارد. حکم حکومتی یعنی این که رهبر مساله‏ای را محکم بگوید و همه اجرا کنند.

در ارتباط با عوام ممکن است که بحث فضای سیاسی مطرح باشد، ولی فضای سیاسی موجود به گونه‏ای تزلزل‏آور برای خواصی که الان در مجلس هشتم هستند، نیست.

این پرسش را از این نظر طرح می‏کنم که خواص فقط اهالی مجلس ممکن است نباشند. الان در میان مقامات بالای نظام و همین‏طور در میان روحانیون سطح بالا، نارضایتی از آقای احمدی‏نژاد زیاد است. حتی خود آقای لاریجانی و برخی نماینده‏ها نیز این نارضایتی را دارند.

دیگر این که این لایحه اساسا برای آینده‏ی اقتصادی مملکت، تولید نگرانی کرده است. با وجود این، بازهم آقای خامنه‏ای از آقای احمدی‏نژاد در این پروژه حمایت خواهد کرد؟

اگر لازم باشد این کار را خواهند کرد؛ چون من جزییات دقیق لایحه را نمی‏دانم. اما تا حدی که در جریان هستم، اگر این طرح اجرا شود خیلی هم به نفع احمدی‏نژاد نیست. مگر به شیوه‏ای که او می‏خواهد. یعنی احمدی‏نژاد باید بتواند در میان کسانی که می‏خواهد، پول توزیع کند.

اختلاف احمدی‏نژاد با مجلس بر سر این مساله است. احمدی‏نژاد می‏خواهد اختیار توزیع پول را داشته باشد و مجلس می‏خواهد این توزیع پول را قانون‏مند کند. احمدی‏نژاد فکر می‏کند اگر بتواند اختیار توزیع پول را داشته باشد، می‏تواند عده‏ای را بخرد.

چرا رهبر نباید حمایت کند؟ رهبر باید کمک کند که این بحران بخوابد. فکر می‏کنند، اگر پول توزیع کنند، این بحران می‏خوابد.

اما دلیلی که آقای نامور حقیقی بر اساس آن، احتمال صدور حکم حکومتی در این مورد را منتفی می‏داند، نکته‏ای است کاملا خلاف ا‏ظهارات خانم حقیقت‏جو:

یک نکته‏ی اساسی این است که آقای خامنه‏ای خیلی مایل نیست خزانه‏ی مملکت را به دست آقای احمدی‏نژاد بدهد. اگر دقت کرده باشید، تمام رؤسای بانک مرکزی که در دولت آقای احمدی‏نژاد بر سر کار بوده‏اند، هیچ‏کدام افراد نزدیک به آقای احمدی‏نژاد نبوده‏اند و آقای احمدی‏نژاد سعی کرده آن‏ها را تغییر بدهد.

من تردید دارم که رهبری در این مورد هم دخالت کند و حکم بدهد. صحبت‏های آقای بادامچیان هم مبهم است. معلوم نیست این صدور حکم در چه مرحله‏ای باید باشد. چون اگر این لایحه الان به شورای نگهبان برود و شورای نگهبان آن را رد کند، به مجلس برمی‏گردد. مگر این که رهبری در این مرحله دخالت کند و از نمایندگان بخواهد تغییرات دیگری در لایحه بدهند.

ولی به هرحال، بعید می‏دانم که این کار بر مبنای حکم حکومتی انجام بگیرد. چون این طرح تبعات سیاسی اقتصادی و اجتماعی خاصی دارد که اگر کنترل شده پیش نرود، قطعا دامن‏گیر کلیت نظام خواهد شد و این برای نهاد رهبری ریسک بزرگی خواهد بود که پس از پذیرش احمدی‏نژاد به عنوان رییس جمهور، مسئولیت انجام مدیریت طرح اقتصادی او را هم بر عهده بگیرد.